Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
OKUL ÖNCESİ EĞİTİM
  YILDIZ ÇAKAR
Uzman Psikolojik Danışman, Pedagog
Yazı Boyutu:
Çocuğun yaratıcı düşünmesi ve davranması nasıl desteklenir?

Yaratıcılık sadece sanatı akla getirmez, yaratıcılık aynı zamanda bir işi başarabilme, sorun çözme, hayatta alternatifler keşfetme becerilerini de içerir. Yaratıcılığa bu şekilde geniş bir perspektiften bakınca eğitim ve sosyal destekle yaratıcılığın daha çocukken geliştirilebileceği anlaşılır.

İngilizce Creativity, yaratıcılık karşılığı olarak kullanılır ve anlamı meydana getirmek ya da oluşturmaktır. Yaratıcı güç, düş gücü, yeni çözümler bulmaktır. Sorunlara duyarlı olmak ve esnek düşünme becerisi yaratıcılık için şarttır. Yepyeni buluşlar yapılması gerekmez, bilinenlerin farklı bir şekilde bir araya getirilmesi, yeni bağlantıların kurulması da yaratıcı bir uğraştır.

Hele çocukların yetişkinlerden çok daha az sabit fikirli olmaları; genelde bilgi düzeylerinin az olması ve çok meraklı olmaları onların yeni keşifler yapmalarını kolaylaştırır.
Günlük hayatta biz yetişkinler çocukta yaratıcılığı desteklemek konusunda sanatı resmi veya müziği düşünürüz. Oysa onlar günlük sorunları çözerken ya da lego, evcilik gibi oyunları oynarken de çok yaratıcı olabilirler.

NASIL BİR YOL ÇİZMELİ?
Çocuklarımızın esnek ve dayanıklı olabilmeleri için;
-Sorun çözmelerini gerektirecek birçok durumla karşı karşıya getirmeli.
-Uyaranı bol bir oyun çevresi ve bol bol serbest oyun olanağı tanımalı.
-Günlük aktivitelere karar vermede söz hakları olmalı.
-Çocukları bitmiş endüstri ürünleri yerine kendi yapacakları ürünlerle tanıştırmalı. Yiyecek ya da oyuncaklarını kendileri üretebilirler.
-Tüm soruların cevabını bir tıkla internetten bulmak yerine birlikte gözlem ve araştırmalar yaparak bazı bilgileri kendi çabaları ile edinebilmeliler.

İŞİN PÜF NOKTASI NEREDE?
Çocukların kendi düşünce güçlerini harekete geçirmelerini beklemek. Ayrıca çocukları çok iyi tanımaya çalışarak onların ilgi alanlarının ne olduğunu anlamak ve onları ilgilendikleri konularda desteklemek. Bağımsız sorun çözme alışkanlıklarını kazanmaları için onları teşvik etmek.

Tüm bunları bir kuyumcu titizliği ile gerçekleştirmeye çalışmak çok işe yarayacaktır.
Bir örnek verecek olursak; çocuğumuz çorba kâsesini olduğu gibi masaya ve yere dökmüşse çoğumuz artık kızmak yerine. “Kaza oldu yavrum. Hemen bezi getir ve çorbaları sil!” demek isteriz. Böyle bir söylem çocuğumuzun benlik değerini korur ama yaratıcılığını destekler mi?

“Yavrum bir kaza oldu; bu durumu nasıl düzelteceğini biliyor musun?” diye sorduğumuz anda çözüm üretme süreci de başlar. Ayrıca kavga eden çocukların arasını hemen bulmak yerine iyice beklemek dikkatlice gözlemlemek ve sorunların kendileri çözemezlerse onlara fikir vermek yaratıcılığı çok destekleyecektir. Onların düşünceleri saçma da olsa dinlemek, yanlış yapmalarına izin vermek sabır ve sevgi isteyen bir davranıştır ama çocuk gelişimi için paha biçilmez değerdedir.

Sanatsal faaliyetlerde ise her türlü kısıtlayıcı araç gereçten uzak kalmak çok yararlıdır. Örnek verecek olursak; boyama kitapları, lego kutularındaki modeller, çeşitli şablonlar çocukların özgür düşünmesini gerektirmez. Bazen bomboş bir kâğıt, bol legolar ya da içi malzeme dolu bir kutu düşünme ve yaratma için çok daha uyarıcı olabilir. Atlama ipi, içi boş büyük bir karton ya da bol su ve hamur da çocukların düş gücünü uyaran malzemeler arasındadır ve temin etmesi hiç de güç değildir.

Biz yetişkinler kendi yaratıcılığımız üzerinde de düşünüp günlük hayatımızda onlara model olabilirsek, hem kendimiz hem de çocuklarımız için büyük bir iyilik yapmış oluruz.

Tüm bu uğraşlarımız sonuç verir ve yavrularımız bizi buluşları, yaratıları ve orijinal fikirleri ile şaşırtırlarsa onları şiddetle övmek yerine yaptıklarının ne kadar yararlı olduğuna ve gösterdikleri çabaya dikkat çekmek çok etkilidir. O anda hemen bir fotoğraf çekmek- tabii ki kabul ederlerse - eserlerini evde sergilemek çok motive edici olur.

Unutmamalıdır ki yaratıcılık için bazı kişilik özellikleri de desteklenmelidir. Sebat, çabalamak, amacı olmak, başarısızlık karşısında pes etmemek, risk alabilmek, dayanıklılık hemen sayılabilecek kişilik özellikleri olarak akla gelir ve duygusal zekânın da olmazsa olmaz özelliklerindendir.

YARATICILIĞIN EN BÜYÜK DÜŞMANLARI?
Özgür ve serbest bir ortamdan mahrum olmak, tek tip insan yetiştirme gayreti, zorlama ve baskı, katı ve otoriter eğitim anlayışı, oyun, neşe ve şakayı olumsuz algılama, etrafın kirlenmesini asla kabul edememe ve çocuklar küçük ve anlamaz diyerek onlara hiç söz hakkı vermeme ve en korkuncu onları korkutmaktır.

Tekrar edecek olursak; çocuklarımızın kendi güçleri ile dünyada etki yaratabileceklerini görmeleri çok önemlidir. Yaşamda mutlaka çeşitli kurallar vardır, ama bu kurallar içinde çocukların mutlaka seçme ve karar verme hakkı olmalıdır.

Çocuklarımızın ilerde güçlü olmaları için gerekli yapı taşlarını şimdiden döşemeye başlayalım onları kendine güvenen, sorun çözücü ve esnek beyinli bireyler olarak hayal edelim.


Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.