Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
KENDİMDEN BİLİYORUM
Uzm. Psk.   DERYA GÜLTERLER
Klinik Psikolog
Yazı Boyutu:
Tuvalet eğitimi ne zaman ve nasıl verilmelidir?

Geçtiğimiz 2 yıl boyunca “Selpakla Tuvalete Merhaba” projesi ile Türkiye’nin çeşitli illerine giderek anne ve babalara çocuklarına tuvalet eğitimini nasıl vermeleri gerektiğini anlattım.

Bu süreçte gördüm ki, birçok anne baba için bahar ayları bu konularda bilgi edinme ve hazırlıklara başlama ayları. Öyleyse gelin hep birlikte bu işin doğrularını ve yanlışlarını hızla gözden geçirelim.

TUVALET EĞİTİMİNE BAŞLAMAK İÇİN...
Bazı anne babalar, “tuvalet eğitimi” sözcüğüne bile karşıdır. Çocuğun günü geldiğinde kendiliğinden artık bezini çıkarıp tuvaleti kullanacaklarını düşünürler. Öyle çocuklar elbette yok değil. Ama onlar genellikle, kendilerinden büyük abla/abilerini izleyerek, kolaylıkla modelleyip harekete geçen azınlık gruptadırlar. Pek sık karşılaşmazsınız. Bunun dışında, hemen herkes için tuvaleti kullanmayı öğrenmek sabır ve deneme yanılmaları gerektiren bir süreci kapsar.

Eğitime başlamanın olmazsa olmazı hem eğitimi verecek olan kişilerin, hem de çocuğun buna hazır olmasıdır. Eğitimi vermekle ilgili sizin kafanız karışıksa, çocuğunuz bunu hisseder ve bezine sıkı sıkıya yapışır. Siz net olursanız, o da sizin yönlendirmenize güvenle kendini bırakabilir.

ÇOCUĞUNUZ EĞİTİME HAZIR MI?
Çocuğunuz eğer:
•    Yürüyebiliyorsa,
•    Çişinin ve kakasının geldiğini size söyleyebilecek kadar konuşmaya başladıysa,
•    Basit kıyafetlerini kendisi indirip toparlayabiliyorsa,
•    Günde 2’şer saatlik kuruluk zamanları varsa,
•    Geceleri sıvı kısıtlamasına gittiğinizde sabaha kadar kuru kalabiliyorsa, tuvalet eğitimini almak için artık hazır olduğunu söyleyebiliriz.

EĞİTİM SÜRECİNDE DİKKAT ETMENİZ GEREKENLER
Tuvalet eğitimine başlama sürecinizin gergin bir dönem olmamasına dikkat etmelisiniz. Çünkü mide ve bağırsaklar, stres etmenlerinden en hızlı etkilenen organlarımızdır. Çocuklar gergin olduklarında kendilerini sıktıkları için, tuvaletlerini yapamamaya ve kabızlık problemleri yaşamaya başlayabilirler. Eğer son dönemde bir kardeşin dünyaya gelmesi, taşınmalar, aile içi problemler evinizde karşılaşılan durumlarsa eğitime başlamak için suların durulmasını ve çocuğunuzun rahatlamasını beklemeniz doğru olacaktır.

Eğitime başlamadan önce, kız çocukları için annenin, erkek çocukları için babanın model olması ve tuvaletin nasıl kullanıldığını çocuğa göstermesi önemlidir. Ancak bunu sürekli bir alışkanlık haline getirmemelisiniz. Çünkü tuvalet eğitimi aynı zamanda mahremiyetin de çocuklara öğretileceği, kendi beden sınırlarını nasıl koruması gerektiğinin paylaşılacağı bir süreç olmalıdır. Bunu ona öğretebilmenizin en doğru yolu, önce sizin kendi mahremiyetinizi korumanız olacaktır.

Eğitime başladığınızda artık bez hem evinizden hem de zihninizden tamamıyla çıkmış olmalıdır. Evdeki bir çekmecede bezlerin durduğunu bilen çocuk, alışık olduğu, ona güvenli gelen yolla tuvaletini yapmaya devam etmek isteyecek, bezi takmanız konusunda ısrarcı davranacaktır.

GECE VE GÜNDÜZ EĞİTİMİ AYNI ZAMANDA MI BAŞLAMALI?
Evden bezin gitmiş olması demek gece ve gündüz eğitimin aynı zamanda başlanacak olması demektir. Çocuk uyuduktan sonra bezi bağlamak, çocuğun bunu hissetmediği anlamına gelmez. Geceleri sıvı kısıtlamasına giderek, hem gece hem gündüz eğitimini aynı zamanda vermelisiniz.

OTURAK MI, KLOZET Mİ?
Bu kararı herkes çocuğunun ve kendisinin rahatını düşünerek verebilir. Klozet her yerde kolaylıkla ulaşılabilir olandır. Dışarı çıktığınızda da başka bir eve ziyarete gittiğinizde de kolaylıkla klozeti kullanabileceğiniz için biz bunu öneririz. Ancak öte yandan bazen çocuklar için ayaklarının klozette tam yere basamayacak olması güvensizlik yaratır ya da kolzetin boşluğu içine düşeceklerini düşündürerek onları korkutabilir. Böyle bir durumda, ayaklarının altına bir tabure koymak, klozet adaptörü kullanmak süreci kolaylaştırabilir. Yine de rahatsızlık hissediyorsa elbette ki oturaklar da kullanılabilir.

NASIL ÖDÜLLENDİRMELİYİM?
Tuvaleti kullanabilmek yemek içmek kadar doğal bir süreçtir. Tuvalet eğitimi sırasında şekerler, alkışlamalar, ödüllendirmeler süreci doğal akışından çıkararak olduğundan daha büyük ve önemli bir süreç haline getirerek çocukta ek bir stres yaratır. Bu sebeple tuvalet eğitiminde hiçbir şekilde ödüllendirmelere başvurmamalısınız.

EĞİTİM NE KADAR SÜREDE TAMAMLANMALIDIR?
Bu durum çocuktan çocuğa değişim gösterir. Sabırlı olun ve hiç acele etmeyin. Eğitimle ilgili rutininizi ne olursa olsun değiştirmeyin. Bunu bir başarı ya da başarısızlık olarak görmeyin. Bazı çocuklar için 10 gün bazı çocuklar için birkaç ay sürebilir. Yapamadığınız düşünüp hemen beze geri dönüş yapmayın. Beze döndüğünüzde, bir sonraki denemede de aynı sorunla karşılaşma olasılığınız artacaktır.

Ancak öte yandan çocuğunuz hazır olduğunun tüm belirtilerini göstermeden de eğitime başlamayın. Çünkü bu durumda mutlaka beze geri dönmeniz gerekecektir. Eğitime erken başlamak da, yaz gelsin sıcak havalarda veririm diye düşünerek geç kalmak da eğitim sürecini zora sokar. Çocuğunuz ve siz hazır olduğunuzda eğitime zaman kaybetmeden başlamalısınız.

Arada kazalar mutlaka olacak. Kızmayın, bağırmayın. “Bir dahaki sefere bana daha önce söylersin.” diyerek hemen temizlenmesine yardımcı olun. Tuvaleti kullanabilmek çocuğunuz için gelişimsel bir basamağı daha tamamlamış olmak demektir. Vaktinde basamakları çıkabilmesi için ona sabır ve güvenle destek olun!


Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.