YENİDOĞANIN İYİ HUYLU CİLT BULGULARI
Normal bir yenidoğan bebeğin derisi pembedir. Göz kapakları, yüz, el-ayak sırtı ve baldır kemiği üzerinde hafif şişlik ( ödem ) olabilir ve birkaç gün içinde kendiliğinden kaybolur. Miadından daha geç doğan bebeklerin derisinde aşırı pullanma ve birkaç gün içinde soyulmalar görülebilir. Aşağıda yenidoğan döneminde görülen iyi huylu ve tedavi gerektirmeyen bazı deri bulguları açıklanacaktır.
CİLT DÖKÜNTÜLERİ
Milia : Yüzde görülen inci beyazı renkte, topluiğne başı büyüklüğünde, keratin artıkları ile dolu kistik kabarıklıklardır. Tedaviye gerek yoktur, birkaç haftada kendiliğinden kaybolurlar.
Miliarya : Ter kanallarının tıkanması sonucu oluşan topluiğne başı büyüklüğünde sulu kabartılardır. Genellikle sıcak ve nemli çevre koşullarında oluşur. Çocuğun giysilerinin fazlalığı gözden geçirilmeli, ortam ısıssı azaltılmalı ve banyo uygulanmalıdır.
Yenidoğan aknesi : Anneden geçen hormonlara bağlı, daha çok yanaklar çene ve alında görülen bir sivilce tablosudur. Erkek bebeklerde daha sıktır. Çoğunlukla kısa sürede iyileşir ve tedavi gerektirmez. Uzun süre devam eden vakalarda antibiotikli pomatlar gerekebilir.
Yenidoğanın toksik eritemi : Sarımsı-beyaz kabartıları çevreeleyen, 5 - 15 mm çapındaki parlak, sınırları belirsiz kızarıklıklardır. Genellikle 2. gün ortaya çıkarlar ve çoğu bebekte 48 saat içinde kendiliğinden kaybolurlar. Tedavi gerektirmez. Banyo yaptırılmasına engel değildir.
CİLTTE RENK DEĞİŞİKLİKLERİ
Cutis marmoratus ( mermer görünümlü deri ) : Deri altı kılcal damar ağının dağılımına uyar şekilde derinin alacalı görünümüdür. Normal sağlıklı, emmesi-aktivitesi iyi bir yenidoğanda görüldüğünde, çevre ısısına bağlı fizyolojik bir yanıttır. Herhangi birşey yapmak gerekmez. Hastalıkta ateş yükselme sırasında da görülebilir. Bu son durumda hastalığın tanısı ve tedavisine yönelik gerekenleer yapılmalıdır.
Mongol lekesi : Özellikle kalça ve sırtta görülen, kurşuni-mavi renkte, kenarları belirgin, ciltten kabarık olmayan pigmantasyon alanlarıdır. Genellikle esmer bebeklerde görülür. Çocuk büyüdükçe kaybolur. Mongolizm ( Down Sendromu ) ile hiçbir ilişkisi yoktur.
Palyaço rengi : Yenidoğan döneminde çok az sayıda bebekte, vücudun alından kasıklara kadar bir yarısı kırmızı diğer yarısı soluk olmak üzere net olarak ikiye bölünmüş görülür. Sebebi henüz iyi aydınlatılamamıştır. Tedavi gerektirmez, kendiliğinden düzelir.
Sarılık : Sağlıklı ve normal yenidoğanların çoğunda 2-3. günde başlayan sarılık görülür. Bunların büyük çoğunluğu, fizyolojik sarılık ve anne sütüne bağlı sarılık gibi altında herhangi bir hastalık söz konusu olmayan durumlardır. Gününe ve kilosuna göre değişen belli değerlerin üzerine çıkmadıkça tedavi gerektirmezler. Sınır değerlerin üzerine çıktığı durumlarda özel dalga boylu ışık tedavisi ( fototerapi ) ile tedavi edilirler. Çoğunluğu iyi huylu olmasına rağmen sarılıklı tüm yenidoğanlar doktor tarafından değerlendirilmeli ve izlenmelidir. Patolojik sarılıklarda, fototerapi ile birlikte kan değişimi ve nedene yönelik tedavi gerekebilir.
Hemanjiomlar : Yüz, boyun, gözkapağı, saçlı deri ve vücutta hemanjiomlar ( damarsal lezyonlar ) oldukça sık görülür. Farklı görünümlerde olan çeşitli hemanjiomlar vardır.
- Nevus simpleks : Yüzde göz kapağında, ensede ve boyunda görülürler. Deriden kabarık olmayan çeşitli büyüklüklerde pembe oluşumlardır. Genellikle 1 yaşına kadar kendiliğinden kaybolurlar.
- Kapiller hemanjiomlar ( çilek lekesi ) : Deriden kabarık kırmızı renkli bir leke şeklinde başlar. 5 - 6 ıncı aylarda çileği andıran yumuşak kabartı halini alırlar. Büyümeleri 1 yaşından sonra durur ve daha sonra gerilemeye başlayarak genellikle 5 - 9 yaşlarda kendiliğinden kaybolurlar. İleri derecede büyük ve bazı sorunlarla birlikte olanlar hariç tedavi gerektirmezler. Gelişimleri takip edilmelidir.
- Kavernöz hemanjiomlar : Kapiller hemanjiomdan daha derin yerleşimli,sert kistik oluşumlardır. Olgun kan damarlarından oluşmuşlardır. Üzerlerindeki deri normal renkte veya mavimsi olur. Bunlarda hızla büyürler, sonra duraklar ve küçülmeye başlarlar. Aşırı büyüyenler ve yerleşim yeri nedeniyle sorun olanlarda çeşitli tedaviler yapılır. Sakin seyirli olanlarda gidişi izlemek ve kendiliğinden küçülmesini beklemek yeterlidir. Büyük kavernöz hemanjiomlarda bazen trombositlerin harcanmasına bağlı kanama oluşabilir ( Kasabach-Meritt Sendromu ). Bu durumda acilen tedavisi gerekir.
- Şarap lekesi beni ( nevus flameus ) : Yenidoğan döneminden itibaren görüldüğü bölgede sabit kalır. Kalıcıdır, kendiliğinden düzelmez, fakat deri dokusu sağlam kalır. Yüzde trigeminal sinirin dağılım alanında görülürse bazı nörolojik sorunlara yol açan kafa içi damar anomalisi buna eşlik edebilir ( Sturge-Weber Sendromu ).
Görüp-işitiyormu ? Bebeğimin banyosu Göbek bakımı