Çocuk Eğitiminde Dikkat Edilecek Hususlar!

   6–16 yas arası çocuk eğitimiyle ilgili 25 kitabi best seller olan, öğretmenlerin kitabini okumadan mesleğe başlamadığı bir eğitimci Penny Tassoni. Gecen hafta, Ütopya İlköğretim Okulu'nun sahibi Leman Çetin'in misafiri olarak Türkiye'deydi. Velilere, çocukla iletişim konusunda bir dizi seminer verdi. İlkokul öğretmeni olarak başladığı meslek yaşamında 23 yıldır birçok ülkede çocukla ilgili eğitim veriyor ve öğretmenleri eğitiyor. İngiltere'de haftada 50 okulu ziya ret ederek danışmanlık yapıyor. Tassoni ile aile-çocuk ilişkisini konuştuk. Bilinenlerin aksine bizi şaşırtıcı açıklamalarda bulundu. Çocukların marka tutkusunun altında özgüven eksikliğinin yattığını, ebeveynlerin çocukla arkadaş olmaması gerektiğini, az uyuyan çocukların mutsuzlaşıp ve agresifleştiğini söyledi. İste, uç kitabi Çinceye de çevrilen Tassoni'den Türk ailelerine mesajlar. 

EN İYİ VERECEĞİNİZ SEY, ZAMAN

Çocuklara en iyi vereceğiniz şey zaman. Özellikle yeni nesil aileler çocuğa bir suru alışveriş yapıyor, pahalı şeyler alıyorlar. Ama çocukların buna ihtiyacı yok. Anne ve babaların çocuğa gülümsemesi, birlikte zaman geçirmesi yeterli. Özellikle babaların oğullarına mutlaka zaman ayırmasını öneriyorum. En önemli şeylerden biri de çocuğun yeterli uyuması. Çünkü çocuk uykudayken zekâsı ile ilgili çok çok önemli gelişmeler oluyor. Yorgun çocuk hiçbir zaman konsantre olamaz ve birçok şeyi de hatırlayamaz. 

ANNE BABALARA BİR SIR VERECEĞİM

Çocuk kaç yaşında olursa olsun kukla çok ise yarıyor. Özellikle anneler "yapma, etme" demektense kuklayı ellerine taksınlar ve konuştursunlar. Eğer çocuk yemek yemiyorsa, anne, "biraz daha ye" demek yerine, eline kuklayı taksin "bu yemeği hiç denedin mi?" desin, daha çok ise yarar. 

BIRAKIN YAPSIN, BIRAKIN KESSİN

Çocuklar her şeyi yapabilir. Çocuklarım 4 yaşında kendi başlarına kek yapabiliyordu. Ben, 8 yaşındayken bütün elbisemi kendim kestim, dikiş makinesiyle diktim. Bizler, anne, baba ve öğretmenler çoğunlukla çocukların kendilerine yeteceklerini, sorunlarını çözeceklerini düşünmeden, onların yerine her şeyi yaparız. 

AILELERIN ÖZVERİ SINIRI NE OLMALI?

Yeni nesil aileler çocuklarına her şeyi veriyor. Bunun sonucunda çocukta saygı kalmıyor. Aile çocuğa tüm parasını, zamanını, ilgisini veriyor, ona odaklanıyor. Çocuk için çok rahatsızlık verici bir durum. O zaman çocuk, hiçbir zaman kendini çocuk gibi hissedemez, çocuk gibi yasayamaz, yetişkin gibi hareket etmeye çalışır. Uzun vadede bu çocuklar ailelerden hoşlanmamaya, sevmemeye baslar. Durum evden uzaklaşmaya kadar uzanır. Aslında birçok aile bunu yapıyor, her şeyini veriyor ve çocuktan beklentileri korkunç derecede yüksek.

BİR COCUK NE KADAR UYUMALI?

5–6 yas kesinlikle 10–12 saat arası uyumalı. Ergenlikte de uyku çocuklar için büyük ihtiyaç. Ergenlerin en az 9–10 saat uyuması gerekli. Yani 5 yas sonrası 16 yasa kadar en az 9–10 saat uyumalı. Eğer çocuğun gözlerinin altı çukurlaşmışsa veya mızırdanıyorsa ve davranışlarında problem varsa o zaman bilin ki, çocuk uykusuz. Çocuk hastayken yatağınıza gelmesinde sorun yok. Onun dışında çocuk anne babanın yatağına gitmemeli. 

ONA GÖREVLER VERİN

Çocuğa küçük yasta görevler verilmeli. Alışverişe gidiyorsanız çantanızın içine onun için de küçük çanta koyun, aldıklarınızdan küçük olanları ona taşıtın. Böylece çocuk, ailenin bir parçası olduğunu görür. Ama o bütün bu görevleri yerine getirirken her zaman içten teşekkür edip, onu cesaretlendirmeli, yüz ifadenizde memnuniyetinizi göstermelisiniz. 

SARILMAK EN İYİ ÖDÜLDÜR

Bir şey alarak ödül verilmemeli. Kimi zaman bir sarılma, kucağına çağırma en iyi ödüldür. Çocuğa "hayır" denmişse bundan asla vazgeçilmemeli. Çocuğa doğumdan itibaren dengeli davranılır, yeterince övülürse cezaya gerek kalmaz. Yaptırımlar uygularken de yapılan şeyle ilgili cezalar verilmeli. Televizyonu belli bir saat izleyecekse ve o daha uzun sure izlemekte 
ısrar ediyorsa televizyonu kapatmak yerine, ertesi gün seyredeceği sureden kısmak daha iyi olur. Yemeği istemiyorsa, alıp önünden köpeğe vermeli ya da dökmeli ki, aç kalınca değerini anlasın.

SORUN BOSANMAK DEGIL, BOSANMIS ANNE BABANIN ARASINDAKI TAVIR

Evdeki gerginlik çocukları çok etkiliyor. Bazen anne ve baba değil, ailedeki üyeler de etkiliyor. Asla ve asla anne, baba çocuklarına birbiriyle ilgili olumsuz bir şey söylememeli. O zaman çocuk, sorunlar içinde kendi kendine dolanır, yumak gibi olur. Ayni şekilde anneanne, 
babaanne de çocuğu seviyorsa bunu yapmalı. Boşanmış çiftler dünyadaki en iyi arkadaş olmak zorunda değil, ama çocuklar için profesyonel düzeyde ilişkilerini sürdürmeli.

ÇOCUĞUNUZU YÜZDE 100 MUTLU ETMEK ZORUNDA DEĞİLSİNİZ

Anne babaların çocukları yüzde 100 mutlu etmek gibi problemi olmaz, olamaz da. Ben anne baba olarak çocuğumla arkadaş olmamalıyım. Çocukların kendi arkadaşı, yaşıtları olmalı. Aile onun arkadaşı olamaz. Çünkü çocuğun arkadaşı çok ama anne ve babası tek. Çocukla sevgi dolu iliksi kurulabilir, arkadaşça yaklaşılabilir. Ama arkadaş gibi olunduğunda, çocuk aradaki hiyerarşiyi unutuyor. Arkadaşlığı, yaşıtlarıyla yasamalı. Problemi olduğu zaman arkasındaki güçlü kişinin anne, babası olduğunu bilmeli. Onları arkasında hissetmeli. Aile ile arkadaş gibi olursa onları kendisi gibi hisseder, o zaman bu güveni bulamayabilir. 

2 YASINDAKI AYSEGUL'LE KEK YAPIYORUZ CUNKU...

Ben, 2 yaşında bir Türk çocuğunu izliyorum. Birlikte kek yapıyoruz. Ayşegül şimdiden kekin anında istenince gelmediğini, emek ve zaman harcanarak önüne geldiğini biliyor ve o zaman bazı şeylerin değerini de anlıyor. Ayşegül'e kek alacak param var. Ama ona ailenin bir parçası olduğunu, yeterliliğinin önemsendiğini ancak böyle anlatabilirim. Eğer 15 yaşındaki çocuğun parasını şakır şakır harcamasını istemiyorsak, 5 yaşından itibaren para biriktirmesini öğretmeliyiz. Kızım, para kazanmak için bizim evde çalışıyordu. Kazandığı parayla istediğini alıyordu. Eğer, her gün ona bir şey verirseniz, özel günlerde ne vereceksiniz? Alışverişe gittiğinizde çocuğunuzun her istediğini alacaksanız, bir sure sonra onda isteme zevki de kalmaz, istemiş olmak için ister. Çok paranız varsa bile ona daha az vermelisiniz. Yakındaki bakkala göndermeli, evde yapacağı isleri yaptırmalıyız. Hiyerarşi olmalı ama sevgi dolu bir ortamda... Çocuklarla oyunlar oynanabilir, birlikte hobi saatleri geçirilebilir. Her odada bir televizyon değil, bir tane aile televizyonu olmalı. 

SÜREKLİ MARKA İSTİYORSSA DİKKAT!.

Eğer çocuk sürekli markalı ürünler istiyorsa dikkat edilmesi gerekiyor. Kendine güveni yok ki toplum içinde bu tür şeylerle güven kazanmaya çalışıyor. Eğer çok fazla markalı giysisi, oyuncağı olmadığı için ağlıyor ve üzülüyorsa dikkat etmek gerekiyor. Sadece çok özel, doğum günü ve bayramlarda markalı ürün alabilirsiniz. Eğer bir Jean'e ihtiyacı varsa, 20 lira harçlık alıyorsa ve 40 liralık marka kot alacaksa o zaman aradaki 20 lira için evde çalışması lazım. Bir şeye böyle sahip olunca aldığını oraya buraya atmıyor. Kendileri emek harcayınca alınan şeye gözü gibi bakıyorlar. 

ÇOCUKLARA BÜYÜMÜŞ GİBİ DAVRANMAMALI 

Etrafından frapan, makyajlı kişiler görmemeli ki, özenmesin. Etrafta baktıkça çocukların kendilerine hayranlık duyacağı aynalar olmamalı. Bu istekler karşısında sadece birini alın. Oje ve kolye istiyorsa ikisini değil, tekini alın.