Şeker hastalığı
olarak da bilinen diyabetin çocukluk çağında görülen şekline tip-1
diyabet olarak adlandırılır. Tip-1 diyabetin oluşmasında genetik
yatkınlık zemininde, çevresel faktörler de rol oynar. Geçirilmiş olan
kızamık, kızamıkçık, kabakulak ve benzeri çocukluk çağı viral
hastalıkları ile hayatın ilk yılında alınan inek sütü ile çevresel
kimyasal ajanlar ve toksinler gibi faktörler sorumlu tutulabilir.
Çeşitli çevresel ve bünyesel nedenler sonucu vücudun pankreasta insülin
üreten hücreleri harap etmesi sonucu diyabet gelişir.
Diyabetin belirtileri nelerdir?
Kan şekeri 170–180 mg/dl'nin üzerine çıktığında kandaki şekerin bir
kısmı idrara da geçer ve idrarda şeker çıkmaya başlar. İdrarda şeker
miktarı artınca şekerle beraber su da atılacağından çocuğunuzun
çıkardığı idrar miktarı artmaya başlar. Sık sık idrara çıkar veya
geceleri idrar kaçırmaya başlayabilir. İdrarla olan bu su kaybını
yerine koyabilmek için de çok su içmeye başlar. Böylece çok su içer ve
çok idrara çıkmaya başlar. Diyabet hastası çocuğunuzda, insülin
eksikliği sonucu kandaki şekerin kullanılamaması nedeniyle aç kalan
hücreler enerji sağlayabilmek için yağları ve proteinleri parçalamaya
başlarlar. Bunun sonucunda kilo kaybı meydana gelir. Ayrıca yağların
enerji üretimi için kullanılması sırasında keton adı verilen asit
yapıda maddeler açığa çıkar. Ketonlar mide bulantısı ve kusmaya da
neden olurlar. Ayrıca vücuttan bu asit maddeleri atabilmek için hızlı
nefes alıp verme başlar. Eğer diyabet bu dönemde teşhis edilmez ve
gerekli tedavi başlanmaz ise çocuğunuz diyabet ketoasidozu dediğimiz
ağır tabloya girebilir ve koma gelişebilir. Kısaca diyabetin
belirtileri aşağıdaki gibidir:
• Çok su içme.
• Çok idrara çıkma.
• Gece idrar kaçırma veya gece idrara kalkma.
• Aşırı yemek yeme.
• Kilo alamama veya kilo kaybı.
• Halsizlik, yorgunluk, uyuma isteği.
• Ağızda çürük elma kokusu.
• Karın ağrısı.
• Mide bulantısı ve kusma.
• Hızlı nefes alıp verme.
• Koma.
Çocukta etkileri nelerdir?
Tip-1 diyabet rahatsızlığı, komayla ve tedavi edilmez ise ölümle bile
sonuçlanabilir. Sonuç olarak tip-1 diyabet şu an için ömür boyu insülin
tedavisi gerektiren bir durumdur. Uzun dönemde tedaviye uyum iyi olmaz
ve kan şekeri seviyeleri yüksek devam eder ise göz, böbrek ve sinir
sisteminde komplikasyonlar gelişebilir.
Ailelere öneriler
Genel inancın aksine diyabet erişkinlerin yanında çocuklarda da
görülür. Bu nedenle çocuğunuzda çok su içme, sık idrara çıkma ve kilo
alamama gibi yukarda bahsi geçen belirtileri gördüğünüzde, hemen
doktorunuza başvurmalısınız. Ayrıca çocuklarda erişkinlerin aksine,
yüksek kan şekeri tespit edildiğinde tedaviye hemen başlanmazsa şeker
koması gelişebilir. Ek olarak, ailenizde tip-2 diyabet varsa çocuğunuzu
sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı alışkınlığı kazandırmalısınız. Aksi
takdirde çocuğunuz küçük yaşlarda obezite ve sonrasında tip-2 diyabetle
karşılaşabilir.
ALINTI
|