Bebeğim & Çocuğum Hakkında - ÇOCUKLARDA HAYIR DÖNEMİ

ÇOCUKLARDA ‘HAYIR’ DÖNEMİ

Çocuklarda ‘hayır’ dönemi, 1 yaştan hemen sonra başlar. Bazı çocuklarda bu süre kısadır ve kendini çok hissettirmez. Bazı çocuklarda ise çok uzun süreli ve şiddetli olabilir. Bu dönemin normal ve sağlıklı bir dönem olduğunu, çocuğun birey olabilmesinde ve kendisini ifade edebilmesinde önemli bir yer tutttuğunu unutmamak gerekir. Bu dönemi kolay ve sağlıklı geçirebilmek için nelere dikkat etmemiz gerektiğini gözden geçirelim:

Onunla konuşurken, ondan birşey yapmasın veya yapmamasını isterken, bir birey olduğunu, kendi kararlarını kendisinin verebildiğini ve bizler gibi onun da direktiflerden hoşlanmadığını unutmayın.

Hayatıyla ilgili kararları kendisinin verebildiğini düşünmesini sağlayın. ‘Yemeğini televizyon izlerken mi yemek istersin, yoksa benimle birlikte masada mı yemek istersin’ gibi bir mesaj, kararlarına saygı duyulduğunu düşündürecektir. Böyle bir mesajla onu yemeğe davet etmeniz ‘hayır, yemek yemek istemiyorum’ gibi bir yanıt alma olasılığınızı da azaltır.

Ona karşı negatif bir tutum içine girmeyin, olabildiğince az ‘hayır’ deyin. Siz ona ne kadar negatif bir tutumla yaklaşırsanız, o da size o kadar nefatif bir tutumla yaklaşacaktır. Siz ona ne kadar çok ‘hayır’ derseniz, o da size o kadar çok ‘hayır’ diyecektir.

Negatif cümleler kurmaktan da kaçının. Yapılmasını istediğiniz şeyi olabildiğince pozitif cümleler kullanarak ifade etmeye çalışın. ‘Ayakkabılarını çıkart’ demek yerine, ‘Terliklerimizi giyelim haydi’ demek daha etkilidir.

Mesajlarınızı, ‘hayır’ yanıtı alamayacak şekilde iletin. ‘Sütünü iç’ yerine, ‘sütünü balıklı bardağınla mı, yoksa kupanla mı içmek istersin’ şeklinde mesajınızı iletin.

‘Hayır’ dediğinde, onunla alay etmeyin, küçümsemeyin, gülmeyin, onunla inatlaşmayın, ona kimin güçlü olduğunu ispat etmeye çalışmayın, sinirlenmeyin ve asla ona ceza vermeyin.

Aranızda çıkan sorunu ortadan kaldırmaya çalışmak yerine, uzlaşmacı bir tavırla çözüm üretmeye çalışın ve onu da çözüm üretmeye davet edin

).(alıntı)

İstediğiniz her şeye 'hayır' demesinin nedeni sizi sinir etmek değil yalnızca kendini kabul ettirmek. Ağlamasının, öfke nöbeti geçirmesinin altında yatan da aynı neden. Özellikle 2-3 yaş döneminde, öfkeleri gerçekten sorun yaratabiliyor. İyisi mi siz, bu dönemlerde onunla inatlaşmak yerine küçük manevralar geliştirerek uzlaşma yöntemleri geliştirin. O da bu süreci yıpranmadan atlatsın...

Bebeğinizdeki değişimleri fark ettiniz. Artık her şeyi kendi yapmak istiyor. Onun istediği alınacak, sürekli gezdirilecek, istemediği yenmeyecek... Liste uzayıp gidiyor. Yanlışlıkla bir hayır elemeye görün, yandınız! Kendini yerden yere atıyor, ağlıyor, çığlık çığlığa bağırıyor üstelik bu hali saatlerce sürdürebiliyor. O böyle yaptıkça adeta 'sinir yumağı" haline gelen bebeğinizin değişimine inanamıyorsunuz. O meşhur şarkı sözü gibi aynı sorunun yanıtını arıyorsunuz: Ben nerde yanlış yaptım? Hiç boşuna üzülmeyin, siz yanlış yaptığınız için böyle olmadı. Bebeğiniz gelişimsel ve doğal bir süreç yaşıyor. Bu sürece İnat Dönemi, Hayır Dönemi. Negativizm gibi isimler veriliyor. Türkçede biraz yumuşak olan bu sürece verilen isim, İngilizlerdle çok daha şiddetli: "Terrible Two" yani Felaket 2. Çünkü genellikle 2 yaş döneminde beliriyor. Peki bebeklere ne oluyor da bu kadar huysuzluk yapıyorlar? Bu sorunun yanıtını Uzman Psikolojik Danışman Ece Akın Bakanay'dan öğrendik.

Bu süreci yakından tanıyın

Bebeğiniz ilk bir yıllık süreçte, annesini kendisinin bir uzantısı sanır. Yemeğini o verir, altını o alır kısacası ne ihtiyacı varsa yanındadır. Bu da annesini kendi organı olarak düşünmesine neden olur. Ama birinci yılın sonunda algısı değişir. Emekleme, yürüme denemeleri yapar yani annesinden uzaklaşarak kendi başına bir şeyler becerir. İşte bu hareketlilik aynı zamanda annesinden bağımsız bir varlık olduğunu fark etmesine yol açar. Bu karışık bir süreçtir. Hem kendi başına çevreyi keşfetmek için hareket oranını arttır ve bağımsızlaşmak ister. Hem de annesinin güvenli kollarında olmak...

Onun keşfe çıkması hayatınızı da zorlaştırır. Artık küçük kaşifi göz önünde tutmak da kontrol etmek de hiç kolay değildir. Bebeğiniz kendi planlarını uygulamaya geçirmek isterken sizin kural ve sınırlamalarınızla karşılaştığında sonuç, felakete dönüşebilir. İnatlaşma gündelik hayatın bir parçası haline geliverir. Elbette henüz küçüktür ve annem beni tehlikelerden koruyor' şeklinde düşünmesi mümkün değildir. O yalnızca engellendiğini hissettiği için pes etmek yerine isyan etmekte ve size karşı mücadele etmektedir.

2-3 yaş dönemi mutluluk ve korku içice

2-3 yaş dönemindeki keşiflerin, yalnızca mutlu olmasına yol açtığını sanmayın. Bazen bu bağımsızlık duygusu korkuyu da beraberinde getirir. Aslında inatlaşma ve öfke krizlerinin altında yatan da aynı çatışmadır.

Bu durum tüm bebekler için önemli bir çelişkidir; hem bağımsız olmak ister hem de yanında annesinin olmasını. Örneğin istediği bir şeye doğru koşmak gelir içinden. Önce annesini bırakarak gitme cesaretini bulur. Annesinden uzaklaşır sonra cesaret duygusu korkuya dönüşür ve zırıl zırıl ağlar. Yani bebeğinizin özgürlüğü keşfetmesi ve alışması hiç de kolay değildir. İlk başlarda korku dolu anlar yaşayabilir. Yansıttığı öfke ise, korku karşısında verilen ilk tepkilerden biridir. Ama sanmayın ki hep korkacak. Becerileri geliştikçe kendine olan güveni artacak ve korkularını yenecektir.

Öfke nöbetlerine hazırlanın

2 yaş döneminde istekleri yapılmayan çocukların geliştirdiği pek çok yöntem olabilir. Bazen ağlamak, bazen bağırmak, bazen anneyle kısa süreli de olsa iletişimi kesmek... Ama bir yöntem var ki, anne babalara çoğu zaman ne yapacaklarını bilemedikleri, çaresiz kaldıkları bir süreç yaşatıyor. Öfke nöbeti geçirip ağlayıp bağıran hatta yerlerde yuvarlanan bir çocuk karşısında elinizden çok şey gelmez. Bu dönemde öncelikli bilmeniz ve kabul etmeniz gerekenler şunlar; çocuğunuz gelişimsel bir süreç yaşıyor, bu davranışlarının birçok nedeni var. Bunları size karşı gelmek için planlı olarak yapmıyor. Henüz seri konuşamadıklarından dertlerini de sözel olarak anlatmakta zorluk yaşıyorlar. Bu da onları zorluyor. İşte bu bilgiler, öfke nöbetlerini anlamanız ve daha uygun davranmanızı sağlayabilir. Nöbetler karşısında kendinizi çaresiz hissetmeniz normal bir duygu. Ama inatlaşmak, kızmak, cezalandırmak yanlış bir tutum. İyisi mi siz, işi kriz haline getirmeden önlemek için 10 önerimizi uygulamaya çalışın.

alıntıdır