Çocuk Sağlığı, Hastalıkları-Büyüme ve İştahsız Çocuk Uzmanı
Çocuk veya erişkin fark etmeksizin bütün insanlar günde en az üç öğün yemek yerler. Bu davranış, etnik ve kültürel farklılıklardan etkilenmeyen bir beslenme davranışıdır. Vücudun fizyolojik çalışma koşullarının geliştirdiği evrensel bir uygulamadır.
Çocukluk yaş grubunun başlangıcında (erken bebeklik döneminde) günlük öğün sayısı sıklıkla altı iken bebek büyüdükçe öğün sayısı azalır. Beslenme bir yaşından sonra üç ana öğün ve iki ara öğün şeklinde sürdürülebilir. Ara öğünler daha sonraki öğünlerde çocuğun iştahını olumsuz etkiliyorsa, çocuk daha isteksiz ve az yiyorsa ara öğün kaldırılabilir. Buna karar verirken önemli olan çocuğun sürdürmekte olduğu büyümeyi temsil eden göstergelerin (vücut ağırlığı ve boy uzunluğu) normal sınırlarda sürdürülüp sürdürülmemesidir.
Beslenme sadece biyolojik ve fizyolojik etkilerle sürdürülmez. Beslenme davranışları çocuğun erişkin yaş grubuna gelinceye kadar yaşadığı diğer dönemlerin özelliklerinden de etkilenir. Bir başka ifadeyle çocuğun sosyal gelişiminden etkilenir.
11 YAŞINDAN SONRA…
Çocuklar beslenme özgürlüklerini kazanmaya başlayınca, değişik nedenlerle bazı öğünleri atlama eğilimi gösterirler. Yapılan bilimsel çalışmalar sıklıkla 11 yaşından sonra öğün atlamaya başladıklarını göstermektedir. En sıklıkla atlanan öğün ise kahvaltıdır. Daha sonraki yaş gruplarında öğün atlama daha da sıklaşmaktadır.
Son zamanlarda çocuklar için öğün atlamak yerine daha hızlı yemek yeme de beslenmede bir sorun olmaya başlamıştır. Amaç, TV seyretmek veya bilgisayar oyunu oynamaktır. 13-16 yaşlarındaki ergenler üzerinde yapılan bir araştırmada ergenlerin her hafta en az bir öğünü atladıkları görülmüştür. Bu davranış erkeklerde daha sıklıkla görülmektedir. 9 yaş grubundaki 540 öğrenci üzerinde yapılan bir başka araştırmada ise, şehir yerleşiminde öğün atlama sıklığı daha fazla bulunmuştur.
ŞİŞMANLIK RİSKİ YARATIYOR!
Erişkin yaşlarında ise kilo vermek veya almamak amacıyla bazı öğünlerde yemek yenmemesi sıklıkla başvurulan bir yöntemdir. Ancak bu sağlıklı olmadığı gibi etkin bir yöntem de değildir. Yine çalışmalar öğün atlayanların günlük enerji ve besin alımlarının azalmadığını, şişmanlık riskini arttırdığını ortaya koymuştur. Öğün atlanması durumunda vücutta enerji tasarrufu mekanizmaları aktifleşmekte ve canlı daha az enerji kullanarak yaşamını sürdürmektedir. Ancak atlanan öğünden sonraki dönemde uzun süren açlığın etkisiyle kontrol edilemeyen hızlı besin tüketme, daha çok yemek yeme gibi davranışlar çok sık olarak görülmektedir. Öğün atlamak yerine sık ve az beslenme tercih edilmeli, kan şekerini ani yükselişine engel olunmalı ve uzun süre kan şekerini düşük seyretmesine neden olunmamalıdır.
