Doğuma hazırlık eğitimleri ülkemiz için
hala yeni bir kavramdır. Son 6 yılda bu konuda çok güzel gelişmeler oldu ve doğuma hazırlık
kurslarının sayıları gittikçe artmaya başladı. Ancak artışla birlikte kavram kargaşaları da
beraberinde gelmeye başladı.
Bazı kurslar sadece hamile eğitimi yaparken bazıları
ise kursun içinde doğuma hazırlığa çok az yer ayırdı. Kursu veren eğitimcilerin birçoğu bu konuda
profesyonel bir eğitim almadı. Özel hastanelerde düzenlenen birçok kurs kanıta dayalı tıp bilgileri
ışığında merkezde annenin olması yerine, hastane rutin uygulamalarını anlatmak zorunda
kaldı.
Oysa, doğuma hazırlık kurslarının uluslararası standartları vardır. Doğuma hazırlık
kursu gerçekten doğumu amaçlamalıdır. Hele ülkemiz gibi sezaryen oranlarının çok yüksek olduğu,
annelerin doğumdaki haklarının unutturulduğu, hastanelerde anne merkezli hizmet yerine doktor ve
sistem merkezli hizmet verildiği ortamlarda doğuma hazırlık kurslarının sorumluluğu daha da
artmaktadır.
İDEAL BİR DOĞUMA HAZIRLIK KURSU NASIL OLMALI?
Şimdi size ideal
diyebileceğimiz bir doğuma hazırlık kursunda nelerin anlatılması ve uygulanması gerektiği konusunda
bilgiler verelim.
1. Bilgi: Kursta doğru ve yeterli bilgi verilmesi
amaçlanır. Tipik kitap bilgilerinin sıralandığı sıkıcı slaytlar aileleri tatmin etmez. Konuların özü
değişik erişkin anlatım teknikleri kullanılarak sıkmadan ve kafa karıştırmadan verilmelidir. Bilgi
korkunun panzehiridir ve sadece bilgi sayesinde bile ailelerin birçoğu daha rahat doğum
yapabilirler.
2. İlaç dışı rahatlatıcı teknikler: Doğuma hazırlık
kurslarının temelidir. Ailelere başka bir kavramı öğretir. Doğumda rahatlamak için bebeğinize de
ulaşan ilaçları kullanmadan önce eşinizle birlikte uygulayabileceğiniz birçok rahatlama tekniğini
öğrenebilirsiniz. Bunlar arasında masaj, aromaterapi, imgelemeler, suyun kullanımı, bası noktaları
sayılabilir.
3. Nefes: Doğumun olmazsa olmazıdır. Doğru nefes
teknikleri doğumda büyük bir rahatlama sağlar. Nefes zihni de meşgul tutarak annenin rahatlamasına
yardımcı olur. Kursa nefes uygulamalı yapılmalıdır. Kurs sırasında değişik simülasyon teknikleri ile
nefesin ne kadar işe yaradığının gösterilmesi ailelerin ikna edilmesinde
önemlidir.
4. Gevşeme: Doğumdaki en önemli konu kadının kendini
bırakması ve içe dönmesidir. Bu da gevşeme yani meditasyonla sağlanır. Değişik gevşeme teknikleri
sayesinde aileler bedenini önce kontrol etmeyi sonra da bırakmayı öğrenir.
5.
Güçlendirme: Toplumda doğumla ilgili negatif bir hipnoz vardır. Kurs aileyi doğum için
güçlendirmeli ve güven vermelidir. Bu yapılmadığı takdirde kursa rağmen birçok aile sistemin
çarklarına girmekten kurtulamaz.
6. Doğumda tercih yapabilme: Bu
kavram ülkemiz için çok yenidir ve aileleri şaşırtmaktadır. Oysa her doğum özeldir ve her annenin
doğumda tercihleri olmalıdır. İşte kurs aileye bu tercihleri anlatmalı ve aileyi seçim yapmaları ve
bu tercihleri doktorları ile paylaşmaları konusunda cesaretlendirmelidir. Bu tercihler sayesinde
hastaneler ve doktorlar da ailelere daha iyi hizmet verme yolunda değişime gideceklerdir. Gerekirse
kurs sonrasında ailelere tercih yapabilecekleri uygun formlar verilmelidir.
7.
Doktor ile ilişki: Bu konu çok önemlidir. Aileler doğumla ilgili tercihlerini doktorlarına
anlatamamakta, bu konular doğumun son günlerine bırakılmaktadır. Oysa doktorun bu tercihlere uygun
kişi olup olmadığı hamileliğin başlarında sorgulanması, son ayların daha güvenle geçmesini
sağlayacaktır.
8. Doğumda müdahaleler: Ülkemizde birçok müdahale
rutin uygulanmaktadır ve bu doğuma zarar vermektedir. Kurs kanıta dayalı tıp uygulamalarını anneleri
korkutmadan ve taraf tutmadan anlatmalıdır. Bu sayede aileler tercihlerini daha bilinçli yaparken,
müdahale gerektiğinde de doktora yardımcı olmayı öğrenirler.
9. Baba
desteği: Babalar da doğumdan korkmaktadır. Kurs babaların doğuma bakışını değiştirir, güven
duymalarını sağlar ve doğumda annelere destek yolunda en önemli kişiler haline getirir. Kurs
babalara bu güveni vermelidir.
10. Anne ve bebek dostu hastane: Kurs
bu konuda aileleri bilgilendirmeli ve bunu talep etmeleri konusunda
desteklemelidir.
11. Doğumda destek: Doğumda birebir sürekli destek
sayesinde müdahaleler azalır, doğum oranları artar, ilaçlı ağrı kesici kullanma oranı azalır. Kurs
ailelere doğum destekçilerinin özelliklerini ve bu kişilere nereden ulaşabilecekleri konusunda bilgi
vermelidir. Ebe veya doula kullanımının farklılıklarını ve avantajlarını
anlatmalıdır.
12. Doğuma götüren uygulamalar: Doğuma götüren kanıta
dayalı 6 uygulama detaylı olarak anlatılmalıdır.
DOĞUMA GÖTÜREN 6 UYGULAMA: |
13. Anne ve bebek dostu sezaryen: Sezaryen
ameliyatı doğumun ayrılmaz bir parçasıdır. Ailelere sezaryen gerekli olduğunda tercih
yapabilecekleri anne ve bebek dostu sezaryen kuralları anlatılmalıdır. Bu tercihlerin doğumdan önce
doktorla konuşulması konusunda cesaretlendirilmelidirler.
14. Doğum
sonrası bebekle buluşma: Kurs doğum sonrası bebeklerin ihtiyaçları konusunda doğru bilgileri
vermelidir. Anne doğumdan hemen sonra bebeklerinin kucağına bırakılması ve kordonun mümkün olduğunca
erken kesilmemesi, bebeğin mümkün olduğunca anne kucağında kalması ve ilk emzirmeyi kendiliğinden
yapabilmesi konularına kanıta dayalı bilgilere ulaşabilmeli ve bunları tercih
edebilmelidirler.
15. Doğru ekip seçme: Kurs aileleri doğumla ilgili
doğru ekipleri ve hastaneleri tercihleri doğrultusunda seçme konusunda cesaretlendirmelidir. Güvenin
olmadığı yerde doğumlar da rahat ilerlemez veya doğumdan sonra birçok “keşke” ile başlayan
memnuniyetsizlikler oluşabilir.
16. Doğum destekçilerinin doğuma
katkılarını vurgulama ve rehberlik etme: Bir ebe veya doulanın anneye birebir destek vermesi
durumunda doğumda müdahaleler ve sezaryen oranları azalmakta, doğumdan memnuniyet artmaktadır. Kurs
bu destekçilerin özelliklerini ve farklarını anlatmalı, bu kişilere ulaşım için rehberlik
etmelidir.
17. Egzersiz: Kurs anneleri egzersiz yapmaya ve doğuma
hazırlanmaya teşvik etmelidir.
DOĞUMA HAZIRLIĞI SON GÜNLERE BIRAKMAYIN!
Doğru ve
profesyonel bir doğuma hazırlık kursu doğum tecrübenizi tamamen olumlu yönde değiştirme gücüne
sahiptir. Ancak bu doğru kursu bulma ve katılma sorumluluğu ailelerindir. Kurslara katılmayı
düşünüyorsanız son günlere bırakmayın daha hamileliğin başında katılın. Böylece çok daha rahat,
sakin, coşkulu bir hamilelik geçirme ve önceden belirleyebileceğiniz doğum tercihlerinize
hazırlanmak için yeterli süreyi bulma şansını yakalayacaksınız.