Göğüs Hastalıkları Uzmanı
Amerikan Göğüs Hastalıkları Derneği’nin (ATS) senelik toplantısında sunulan bir bildiriye göre hamburger ve patates kızartması gibi yağ miktarı ve kalorisi yüksek besinler sadece kalp sağlığı için değil akciğerler için de son derecede zararlı.
Daha önceki araştırmalarda yağlı besinlerin bağışıklık sistemini uyardıkları ve kanda iltihaptan sorumlu hücrelerin artmasına yol açtıkları belirlenmişti ama yağlı yiyeceklerin astımlılar için spesifik etkileri incelenmemişti.
Avustralya’da yapılan çalışmada ortalama yaşları 42 olan astımlı hastalar iki gruba ayrılarak bir bölümüne hamburger ve patates kızartmasından oluşan ve yüzde 52’si yağ olan 1000 kalori ihtiva eden bir yemek verilirken, bir bölümüne de 200 kalorilik az yağlı (yüzde 13 yağlı) yoğurt yedirildi. Bu arada Amerikan Kalp Birliği’nin (AHA) besinlerdeki kalorinin yüzde 30’unun yağlardan sağlanmasını tavsiye ettiğini de hatırlatalım.
YAĞLI YEMEKLER İLTİHAP HÜCRELERİNİ ARTTIRIYOR
4 saat sonra yağlı yiyecek yağlı ve yüksek kalorili yiyecek tüketenlerin balgamlarında nötrofil adı verilen iltihap hücrelerinin arttığı ve TLR4 mRNA genlerinin aktive olduğu belirlendi. TLR4 besinlerdeki yağ asitleri ile aktive olan bir hücre yüzeyi reseptörü. TLR4, doymuş yağ asitlerini hissediyor ve hücreleri yağ asitlerine sanki onlar saldırgan mikroplarmış gibi cevap vermeleri için uyarıyor.
Yağdan zengin yemek yiyen astımlıların nefes açıcı ilaçlara (salbutamol) az yağlı yiyenler kadar iyi cevap vermedikleri de ortaya çıktı.
Araştırmayı yapan uzmanlar astımlıların yağdan zengin diyete solunum yollarında iltihap hücrelerinde artışla cevap vermesini bağışıklık sisteminin yağ asitlerini vücuda zarar veren patojen bir bakteri gibi değerlendirmesiyle açıklıyorlar. Nefes açıcı ilaçlara cevap azlığının da yağ asitlerinin havayolları kaslarındaki reseptörleri bloke etmiş olmasından kaynaklanabileceğini düşünüyorlar.
YORUM
Son senelerde gelişmiş ülkelerde astımlı hasta sayısındaki artıştan sorumlu tutulan çevresel faktörlerin biri de fast food adıyla bilinen hazır yiyeceklerin giderek daha çok tüketilmesi.
Bu besinlerin yağ ve kalori miktarlarının yüksek olması yanında pek çok katkı maddesi ihtiva etmelerinin astımlıları olumsuz etkilediği, obezitenin astım için bir risk faktörü olduğu birçok araştırma ile gösterildi. Bu Batı tarzı beslenmede sebze, meyve ve işlenmemiş süt ürünlerinin fazla bulunmaması da astım oluşumunda önemli bir etken olarak kabul ediliyor.
Bu araştırmanın en ilginç tarafı, tek bir öğündeki yüksek kalorili yemeğin astımlıları bu derecede olumsuz etkileyebildiğinin gösterilmesi. Bu sonuçlar daha çok denek ihtiva eden, daha kapsamlı araştırmalarla da doğrulanırsa, beslenmenin astımlılar için önemi daha da artmış olur.
Bu araştırmada iltihap hücrelerindeki artışın ve nefes açıcı ilaçlara cevap azlığının süresi konusunda bir veri yok; ancak her gün yağlı ve yüksek kalorili besin tüketen astımlılarda bu etkinin sürekli olabileceğini düşünmek de yanlış olmaz.
Neticede, astımlı olsanız da olmasanız da yüksek kalorili ve yağlı yiyeceklerden uzak durmakda fayda olduğuna şüphe yok!
Özellikle çocuklar bu yiyeceklerden uzak tutulmalı ve olabildiğince tabii besinler yemelerine özen gösterilmeli.
Kaynak: http://www.thoracic.org/newsroom/press-releases/conference/articles/2010/high-fat-challenge.pdf
