Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
NEFES
Prof. Dr.  FAZİLET KARAKOÇ
Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı
Yazı Boyutu:
Çocuklar ve yüzme konusunda bunlara dikkat!

Tüm dünyada 300 milyon insanın astımı vardır, bu sayının 2025 yılında 400 milyona ulaşacağı düşünülmektedir. Son 40-50 yıl içinde astım ve benzeri hastalıkların arttığından bahsetmiştim daha önceki yazılarımda. Çok fazla sayıda insanı etkileyen bu konu ile ilgili  birçok çalışma yapılmış ve bunun nedenleri araştırılmış... Yediklerimiz mi? Soluduklarımız mı? İlaçlar mı? Ya da artık sokakta oynamıyoruz, mikroplar ile karşılaşmıyoruz da bu neden ile mi oluyor tüm bunlar diye bir çok teori atılmış ortaya...

Bunlardan bir de yüzme havuzları, son yıllarda bu konu çok konuşuldu. Bazı çalışmaların  kapalı havuzlarda yüzmenin çocuklarda astım  ya da allerjik hastalıkların sıklığını arttırabileceğini, var ise astımı kötüleştirebileceğini göstermesi  ile başladı tartışmalar.
 
"YüzME" diyenler var. "Aman klorun olumsuz etkilerine dikkat!"

"YÜZ" diyenler var bir de...

Son bilimsel çalışmalar ne diyor, birlikte bakalım...

Yüzme astıma yol açıyor mu?

Astımlı çocuklar yüzebilir mi?

Yüzme havuzlarının temizlenmesinde (dezenfeksiyonunda) kullanılan klorun nasıl etkileri vardır?

Bebeklerde yüzebilir mi?

Çocuğumuzu yüzme havuzuna gönderdiğimizde nelere dikkat etmeliyiz?

Ve tabii ki "GÜVENLİK" konusunda nelere dikkat etmeliyiz?" gibi sorulara cevaplar arayalım...

ASTIMLI ÇOCUKLAR YÜZEBİLİR Mİ?
Aslında yüzme astımı olan çocuklar için en iyi egzersizlerden biridir. Egzersiz genellikle astımlı çocuklarda öksürük, hırıltı, nefes darlığı gibi şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olur. Bizim annelere en çok sorduğumuz soru şudur "Koşunca öksürüyor mu?" Çünkü egzersiz sırasında çocuk hızlı nefes alıp vermeye başlar ve yeterince ısınmadan ve nemlenmeden alt hava yollarına giden hava çocukta öksürük, hırıltı gibi şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olur.  Yüzme sırasında ise bunun tam tersi suyun yüzeyine yakın normalden daha nemli ve ılık bir havayı soludukları için bu şikayetler ortaya çıkmaz.

Yüzme çocuklar için hem eğlencelidir hem de faydalı...

Astım ilaçlarını kullanan ve düzenli yüzme derslerine devam eden astımlı çocuklarda astım semptomlarında, hastaneye yatış ihtiyaçlarında, acil servis ziyaretlerinde azalma olduğu gösterilmiştir. Hastalıkları nedeni ile okula gidemedikleri gün sayısı da düzenli olarak yüzen astımlı çocuklarda daha az bulunmuştur. Yüzme ayrıca, astımlı hastalarda akciğer kapasitesini arttırır ve nefes alma tekniklerini geliştirir.

YÜZME ASTIM VE DİĞER ALERJİK HASTALIKLARI ARTTRMAZ!
Yüzmenin çocuklarda astım ve diğer alerjik  hastalıklar üzerine olan etkisini araştıran çok değerli çalışmalar vardır. İngiltere'de yapılan bir çalışmada bebeklik ve çocukluk döneminde haftada 1 ya da daha fazla düzenli olarak yüzen çocuklar 7-10 yıl sonra  astım, rinit, hırıltı, egzema, açısından tekrar değerlendirilmiştir. Bu çalışma yüzmenin çocuklarda alerjik hastalıklar üzerine etkisini inceleyen ilk uzun dönem çalışmadır. Ve yüzmenin hem sağlıklı çocuklarda hem de alerjik yapılı çocuklarda astım ya da diğer alerjik hastalıkların ortaya çıkışını arttırmadığı gösterilmiştir. Bu çalışmada ayrıca özellikle önceden solunum problemleri olan çocuklarda yüzmenin akciğer kapasitesini arttırdığı ve solunum ile ilgili şikayetleri azalttığı gösterilmiştir.

YÜZME HAVUZLARI NASIL TEMİZLENİR (DEZENFEKTE EDİLİR)?
Yüzme havuzlarının mikroplardan arındırılması çok önemlidir. Bu iyi bir şekilde yapılmadığında çocuklarda ishal, dış kulak yolu iltihabı, cilt enfeksiyonları gibi bazı enfeksiyonlar ortaya çıkabilir. Havuzları temizlemek için en yaygın olarak klor kullanılır.

KLOR ÇOCUKLARA ZARARLI MIDIR?
Dezenfeksiyon için kullanılan klor havuz suyuna gaz ya da klor tabletleri şeklinde eklenebilir. Tüm dünyada havuz dezenfeksiyonu için en yaygın olarak kullanılan yöntemdir, çünkü hem ucuzdur, hem kullanımı kolaydır, hem de mikropları güçlü bir şekilde öldürür. Bununla birlikte havuz suyundaki yoğunluğunun dikkatli bir şekilde kontrol edilmesi gerekir.
Genellikle havuzda olması gereken serbest klor düzeyi 1-2 mg/L olarak kabul edilmektedir. Halka açık havuzlarda da bu düzeyin 3 mg/L'yi geçmemesi önerilmektedir. Hatta duş alma, etkin bir filtrasyon sistemi var ve iyi havalandırılan bir havuz ise daha düşük klor düzeyleri de kabul edilebilir.

Yaygın olarak kullanılmamakla birlikte klor dışında da ozon, ultraviyole, hidrojen peroksid gibi başka bazı dezenfeksiyon yöntemleri de vardır.

Bu sistemleri kullanılarak klorun içerebileceğini düşündüğümüz risklerden kendimizi ya da çocuklarımızı koruyabilir miyiz? Ama sorun şu ki bu sistemlerin ne kadar etkin bir şekilde havuz suyundaki mikropları temizlediği bilinmemektedir ve yan etkileri gözlemleyen yeterli sayıda çalışma yoktur.

Önemli noktalardan biri de şudur klor, aslında havuzu kullanan yüzücülerin oraya getirdiği bazı organik materyaller ile yani tükrük, ter, idrar ya da vücut yağları ya da losyonlar ile birleşince kloramin adı verilen zararlı bazı maddeler ortaya çıkar. Çocukların çok da hoşuna gitmeyen havuz kokusu da aslında böyle ortaya çıkar.

Yani havuzu kullanmadan önce sabun ile alınan bir duş vücuttaki yağ, ter vb. gibi maddelerin havuza girmesini engeller. Bu da havuzda kullanılması gereken klor miktarını yarı yarıya azaltabilir.

Çocuklara havuza girmeden önce kirli oldukları için değil, havuzdaki zararlı maddelerin miktarını azaltmak amacı ile duş aldıklarını anlatmamız lazım.

Bu zararlı maddelerin havuz ortamında azaltılabilmesi için havuz öncesi sabunla duş alınması yanı sıra dersler sırasında özellikle küçük çocukların tuvalet ihtiyaçlarını giderebilmeleri için aralar verilmesi ve havuzun iyi havalandırılması gerekir. Bu önlemlerin alındığı havuzlarda, yeterli klor mevcut ve suyun pH'ı uygun ise yoğun bir kimyasal kokunun olmaması gerekir.

Havuzların iyi havalandırılamaması kışın özellikle çok soğuk iklimlerde sorun olabilir. Havanın çok soğuk olmadığı ülkelerde kapalı havuzlarda pencereler ve kapılar açılarak havalandırma sağlanır.

ÇOCUKLARIMIZ İÇİN HAVUZ SEÇERKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
Havuzun iyi havalandırılıyor olması, havuz etrafında kir ve küf olmaması çok önemli... Muhtemel kimyasal maddelerden korunmak için havuza girmeden önce ve çıktıktan sonra çocuğun vücudunun iyice yıkanması gerekiyor. Özellikle astımı olan çocukların yüzmeye başlamadan önce ısınma egzersizleri yapması yüzme sonrası da soğuma egzersizleri yapılması öneriliyor.

BEBEKLERİN YÜZMESİ
Çocuklar ne zaman yüzmeye başlamalı? Ülkemizde çok yaygın olmamakla  birlikte Avrupa ve Amerika'da oldukça yaygın bir şekilde uygulanan ve tartışılan konulardan biri de bebeklerin yüzmesi.

Bazı çalışmalar daha sıcak ve daha küçük havuzlara girdikleri için henüz gelişme çağında akciğerleri olan özellikle hayatın ilk 1 yılındaki bebeklerin klorun olumsuz etkilerinden daha fazla etkilenebileceğini ileri sürüyor. Bu bebeklerde daha sık üst ve alt solunum yolu şikayetleri olduğunu gösteren çalışmalar var. Bu çalışmalar hayatın ilk 1 yılında yüzme dersleri alan çocuklarda okul çağında daha sıklıkla bronşit olduklarını göstermişler.
Bununla birlikte hayatın erken dönemlerinde yüzmenin takip eden yıllarda astım ve diğer alerjik hastalıklarda bir artışa yol açmadığını gösteren çalışmalar da var. Anlayacağınız bu konuda da birçok konuda olduğu gibi bir kararsızlık var.

Sadece bir çalışmanın sonucuna bakarak ne yapıp ne yapamayacağımıza ya da hastalarımıza ne önereceğimize karar veremiyoruz. Böyle olunca genellikle ulusal ya da uluslararası bazı kurumların önerilerini ya da rehberlerini dikkate alıyoruz.

Amerikan Pediatri Akademisi (AAP) bu kurumlardan biri. AAP, 2010 yılına kadar 3 yaşın altındaki çocukların yüzme dersine devam etmesini onaylamıyordu. Bunun nedeni çocukların gelişimsel olarak henüz hazır olmamaları ve çocuklarda su korkularının ortadan kalkması ve ailelerinde yanlış bir şekilde boğulmaya karşı güvenli hissetmeleri idi... Ama 2010 Haziran ayında yayınladığı bir bülten ile AAP bu konuda bir fikir değişikliğine gittiğini duyurdu.

AAP artık 4 yaşın altındaki çocuklara yüzme derslerini öneriyor, çünkü yeni istatistikler erken yaşta yüzme eğitiminin verilmesi 4 yaşın altında boğulma hızlarını azalttığı göstermiş. Sonuç olarak, bu yaşlarda yüzmenin çocukların sağlığı üzerine zararlı etkileri de çok tartışmalı olduğundan artık bu yaş grubuna yüzme dersleri öneriliyor. "Ama bu, herkesin hemen çocuklarına yüzme dersi aldırması gerektiği anlamına gelmemeli" diye ekliyorlar basın bülteninin sonuna...

Evet, işin başka bir boyutu daha var. Boğulma!

HERKES BOĞULABİLİR
Ne yazık ki boğulma özellikle 1-18 yaşları arasındaki çocuklar arasında en önemli ölüm nedenlerinden biri. Ülkemizdeki kesin sayıları vermek çok kolay değil ama Amerika'da çocuklarda ikinci en sık ölüm nedeni...

Sadece 2006 yılında Amerika'da bin çocuk boğularak hayatını kaybetmiş, havalar ısınır ısınmaz başlayan gazete haberlerini düşünürsek bu ülkemizde de önemli bir konu. Küçük bebekler ve ergenlik yaşındaki erkek çocuklar en fazla risk taşıyan grup.

Çok iyi yüzücüler bile boğulabilir...

Aileler yüzme esnasında çocuklarını dikkatli bir şekilde gözlemlemeli ve gerektiğinde kullanmak üzere temel yaşam desteği bilgilerine sahip olmalıdırlar. Temel yaşam desteği konusu çok önemli yurt dışında yaygın olarak yapılan bu kursları az sayıda da olsa ülkemizde de uygulayan merkezler mevcut.

Sonuç benim önerim şu, "Çocuklar yüzsünler"... Ama yüzdükleri ortamlar ile ilgili alınabilecek önlemleri ilgililer ile konuşabiliriz, her şeyden önemlisi her zaman olduğu gibi güvenlik...
Umarım hepiniz biraz dinlenmek, çocuklarınız ile birlikte daha çok vakit geçirmek ve kışın yorgunluğunu üzerinizden atmak fırsatı bulabiliyorsunuzdur.

Çocuklarımız ile birlikte sağlıklı mutlu günlerde yaşlanabilmek dileği ile...

Sevgi ve selamlarımla...


Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.