Bu yazımda sizlerle Koruyucu Diş
Hekimliği’nin ikinci bölümünü aktaracağım. Konumuz fissür örtücüler ve koruyucu
dolgular...
Ağızda ilk çıkan ve ömür boyu kalacak olan daimi dişlerin, 6 yaş
büyük azı dişleri olduğunu biliyor muydunuz? Coğumuz süt dişlerimizin değişmeye başlayıp daimi
dişlerimizin gelmesini ön dişlerimizin sallanmaya başladığı zaman olarak hatırlarız. Çoğu anne baba
da hâlâ böyle düşünüyor. Ancak aslında çocuğumuz 6 yasına geldiği zaman çenesinin arkaya doğru
büyümesi ve genişlemesi, hatta süt diş dizisinin en arkasından genellikle sessiz sedasız bir şekilde
6 yas büyük azı dişlerinin sürmesi biz farkına bile varmadan gerçekleşir.
AZI
DİŞLERİ
Peki, bu 6 yaş azı dişlerinin önemi nedir?
6 yaş azı dişleri ağıza ilk çıkan
kalıcı öğütücü dişlerdir. Yapılan çalışmalar bu dişlerin ağıza çıktıkları ilk yıllarda hızlı bir
şekilde çürüme eğiliminde olduğunu belirtmektedir. Bu çürük oluşturma eğilimi, bu dişlerin süt dişi
zannedilmesi ve yeterince özen gösterilmemesi, ağız ortamına ilk çıktıkları bu dönemde mineral
yapılarının asidik ortama daha az dayanıklı olmaları ve kolayca mineral kaybedebilmeleri ve anatomik
olarak bakterilerin daha kolayca yerleşebileceği bir yapıda olmalarından kaynaklanabilir.
Bahsettiğim ilk iki neden iyi bir diş fırçalama ve düzenli fluorid uygulanması ile kontrol
altına alınabilirken, anatomik çürük yakınlığına daha başka bir çözüm gerekmektedir; işte bu çözüm,
koruyucu dolgular da dediğimiz fissür örtücülerdir.
Bilindiği üzere küçük azı ve büyük azı
dişlerin çiğneme yüzeyleri oluklu yapıdadır. Bu oluklara fissür adı verilmektedir. İşte bu fissürler
derinlik ve form olarak farklılıklar göstermektedir. Bazı kişilerde fissürler yüzeyel ve temizliği
çok kolay iken bazı kişilerde fissürler oldukça derin ve temizliği neredeyse imkansızdır. Bu derin
fissürler mikroorganizmaların yerleşmesi ve çürük oluşturması için mükemmel bir zemin oluşturur. Bir
kez çürük oluşumu başladığı zaman da bu fissürlerin içinden gizli ve hızlı bir şekilde ilerler ve
ömür boyu ağızda kalması beklenen bu kalıcı dişler ciddi zarar görür.
Gizli çürük (Hidden
Caries) dediğimiz bu çürüklerin biz hekimler tarafından da teşhisi oldukça güç olabilmektedir.
FİSSÜR ÖRTÜLMESİ NEDİR?
Bu nedenle ağızda ömür boyu kalacak azı dişlerine
yapılacak müdahalenin ideali çürük başlamadan yapılan koruyucu amaçlı uygulamalar olacaktır.
Yüzeyel, diş fırçası ile kolayca temizlenebilen fissürlerde çürük oluşmuyor ise, derin ve temizliği
zor fissürlerin de yüzeyel ve temizlenebilir hale getirilmesi çürük oluşumuna bir çözüm olacaktır.
İşte bu mantıkla derin fissürlerin daha çürümeden kapatılması işlemine biz "fissür örtülmesi"
(fissure sealing) bu amaçla uygulanan dolgulara da "fissür örtücüler" (fissure sealants) diyoruz.
Fissür örtücü de bir çeşit dolgudur; bu nedenle fissür örtücülere "koruyucu dolgular" da
denilmektedir. Normalde kullanılan estetik dolgunun biraz daha akıcı bir formudur. Fissür örtücüler
sıvı şeklinde olduğundan diş yüzeyindeki olukların (fissürlerin) içine tamamen akarak tutunur.
Olukların içerisine yüzde 100 nüfuz ettiğinden herhangi bir mikroorganizmanın bu olukların içerisine
yerleşmesi neredeyse imkansız hale gelir. Oluklar tamamen tıkanıp temizlemesi kolay yüzeyler haline
geldiği için de fissür örtücü uygulanmış dişlerde fissürlerden başlayan çürük oluşma ihtimali
neredeyse sıfırlanmış olur.
ÇOCUKLAR İÇİN ÇOK UYGUN
Fissür örtücüler kısa uygulama
süresi ile çocukların en kolay tolere edebildiği diş tedavilerindendir. Uygulama yaklaşık olarak her
bir diş için 5-7 dakika sürmektedir. Fissür örtücü uygulamak için diş yüzeyinden herhangi bir
aşındırma işlemi yapmaya gerek yoktur. Bu nedenle de diş doğal dokusuna son derece saygılı bir
uygulamadır. Fissür örtücüler kurallara uygun bir şekilde yapıldığında da herhangi bir yükseklik
oluşturmaz. 
Her
yönden birçok avantajı olan fissür örtücüler önceden yalnızca kalıcı dişlere yapılırken bugün çürük
risk grubunda olan çocuklarda süt azı dişlerine de yapılmaktadır. Bu nedenle çocuğunuzun ilk diş
muayenesinde mutlaka çürük risk değerlendirmesini yaptırın ve pedodontistinizden fissür örtücüler
ile ilgili bilgi isteyin.
Unutmayalım, çürük oluşmasını engellemek oluşmuş bir çürüğü tedavi
etmekten hem çok daha kolay hem de çok daha ekonomiktir.
Sevgilerimle...
