Öncelikle “doğal olan yararlıdır”. Bunu tüm sağlığımız için temel prensip olarak edinebiliriz. Okuduğum bir kitapta “Toprakta yetişeni ye, yetişmeyeni yeme” diyordu yazar. Gerçekten de tıp bilimi ve tüm diğer öğretiler bizi doğaya ve doğal olana yönlendirmekte.
Maalesef günümüzde işlenmiş gıdalarla kuşatılmış olduğumuzu ve doğala ulaşmak için bir mücadele verdiğimizi düşünüyorum ve inanıyorum ki çağımız hastalıklarının birçoğu doğadan ve doğal olandan uzaklaştığımız için bu kadar arttı. Buna diş çürükleri de dahil.
Temel çerçevede işlenmiş gıdaların ve şekerle doyurulmuş abur cubur grubu dediğimiz tüm yiyeceklerin “diş çürüğü hastalığına” neden olduğuna daha önce birçok defa değinmiştik. Bu nedenle çocukların ticari gıda ve içeceklerden uzak durmalarını sağlamak ve dengeli bir diyet uygulamak en önemli ilk adım olmalı. Lifli gıdaların, taze meyve sebze ve protein kaynağı olan et,süt ve süt ürünlerinin tüketimi teşvik edilmelidir. Kısaca, seker yerine diş sağlığına faydası olduğunu bildiğimiz gıdalara bu diyet içerisinde yer verilmelidir.
İŞTE, DİŞ DOSTU YİYECEKLER!
Dişlere yararlı, “diş dostu” diyebileceğimiz gıdalar ise;
• Beyaz Peynir, yoğurt
• Elma, havuç, taze sebzeler
• Yer fıstığı
• Yaban mersini
• Yeşil çay
• Kakao (örneğin, sütün içinde )
• Kalsiyum ve fosfor içeren yiyecekler, örneğin balık ve süt ürünleri.
Dişlere yararı olan gıdalardan peynir özellikle beyaz peynir, içerdiği kazein proteini nedeniyle ilk sırayı almaktadır. Kazein, yapılan klinik çalısmalarda dişlerde başlangıç çürüklerinde belirgin bir gerileme sağladığı tespit edilmiş diş dostu bir maddedir. Kazein aynı zamanda çürük tamir fonksiyonunun yanında diş yüzeyini kayganlaştırır ve dişlere zararlı bakterilerin tutunmasını engeller. Özellikle yemekten sonra bir parça beyaz peynirin yenilmesi dişler üzerinde kazeinin etkisini göstermesi için mükemmeldir. Yoğurt da peynir gibi kazein içerir. Ancak yoğurt, aşırı miktarda tüketilirse dişlerde erozyona sebep olabilir.
Havuç ve elma ve elbette çiğ tükettiğimiz diğer sebzeler dişler üzerinde biriken mikrobiyal dental plak dediğimiz çürükten sorumlu bakterileri de içeren tabakayı mekanik olarak temizler. Ayrıca tükürük akışını hızlandırır ve tükürüğün hem ağız içini yıkama, hem de antibakteriyel etkisinden faydalanmamızı sağlarlar.
C VİTAMİNİ İÇEREN GIDALAR
Portakal ve mandalina gibi meyveler içerdikleri yüksek C vitamini sayesinde kolajen yapımını sağlayıp dişetlerinin sağlıklı olmasına yardımcı olurlar. Ancak fazla tüketilmeleri asitli yapılarından dolayı dişlerin aşınmasına ve erozyona sebep olabilir, tüketimi kontrollü olmalıdır.
Yaban mersini (cranberry) içerdiği özel bir madde içerir. Bu madde bakterilerin diş yüzeyine tutunmasını sağlayan enzimi parçalar ve bakteriler diş yüzeyine tutunamaz dolayısıyla yaban mersini de çürük oluşumunu engellemeye katkıda bulunmuş olur.
Yeşil çay, içerdiği antioksidan maddeler sayesinde çürük oluşumuna sebep olan bakterileri öldürür.
Yer fıstığı da içerdiği fosfat nedeniyle kalsiyumla birlikte çökelerek diş çürüğü oluşumunu engeller ve diş yapısını güçlendirir. Ancak alerjik durumlara dikkat edilmelidir.
Kakao, içerdiği tannik asit nedeniyle antiseptik yani mikrop öldürücüdür. Bu açıdan çürük önleyici bir özelliği vardır. Kakao, içindeki alkalen maddeler nedeniyle tükürük asiditesini dengeler. Sütün içerisine karıştırılarak verilebilir. Kakao oranı yüksek olan bitter çikolataların da diş çürütme potansiyellerinin nispeten düşük olduğu söylenmektedir.
Gıdaların koruyucu ve güçlendirici etkileri dengeli bir diyet içerisinde yer aldıkları zaman maksimum seviyeye ulaşmaktadır. Bu nedenle öncelikle çocuklarımızı koruyucu katkı maddeleri ve bol şeker içeren işlenmiş gıdalardan uzak tutmalı, beslenme programını dengeli bir şekilde oluşturmalı ve diş dostu gıdalarla da desteklemeliyiz.
