Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
DİŞ PERİSİ
PINAR KARATABAN
Çocuk Diş Hekimi
Yazı Boyutu:
Diş macunu: Ne zaman, ne miktarda, hangisi?

Diş macunları diş fırçalama sırasında ağıza ferah bir his vermekten çok, diş çürüklerini engellemek amacı güden karışımlardır. Eski zamanlarda mekanik temizliğin daha etkili olduğu ve diş macununun bir yan rol üstlendiği düşünülürse günümüzde diş macunlarının diş çürüğünü ve dişeti hastalıklarını engelleyici, dezenfekte edici özellikleri ile başrolü kaptığı söylenebilir.

Diş macunu içeriğindeki diş çürüğünü önleyici madde Fluorid’dir (fluor ya da fluorür). Fluor doğada özellikle volkanik bölgelerde yoğun olarak bulunan bir elementtir. Tüm dünyada son 30 senede genel anlamda diş çürüğündeki azalmanın nedeni de diş macunlarının içeriğindeki fluorid’dir. Yani diş macunun çürük önleyici özelliği içeriğindeki fluorid sayesindedir. Diş macunları pratik, herkes tarafından ulaşılabilen ve ucuz bir çürük önleme yöntemi olduğundan yaygın biçimde benimsenmiş ve kullanılmaktadır.

DİŞ FIRÇALARKEN EN AZ 7 YAŞINA KADAR DESTEK GEREK!
Ancak doğru kullanımı son derece önemlidir. Diş macununun koruyucu etkisini  gösterebilmesi için düzenli olarak (günde en az iki defa ve ikişer dakika) ve küçük çocuklarda en az 7 yaşına kadar bir büyüğün yardımı ve gözetimi ile  kullanılması gerekmektedir. Cezbedici ambalajlarda ve tatlarda olmalarından dolayı genellikle küçük çocuklar diş fırçalama sırasında macunu emmekte ya da yutmaktadırlar.  Velinin gözetimi hem çocuğun fazla miktarda macunu yutmasını engelleyecek hem de diş fırçalama kalitesini arttıracaktır.  

Ülkemizde nefis bir tanımlama var. Bu bence birçok şey için kullanılabilir. “Azı karar çoğu zarar” denir. Evet, her şeyde öyle değil mi? En faydalı bitkinin bile çok kullanıldığında zararlı etkileri görülebilir. Bu nedenle kontrollü kullanımın önemini asla aklımızdan çıkarmamalıyız.

Fluoridin de dişlere olan faydasının yanında kontrolsüz ve fazla miktarda kullanıldığında toksik etkileri ortaya çıkabilir ve nadir de olsa çok miktarda tek seferde yutulması ciddi zehirlenmelere yol açabilir. Sürekli ve az miktarda fluorid yutulması ise (örneğin her gün diş macununun yutulması) dişlerde ve kemiklerde  bozukluklara ve lekelenmelere (fluorozis ) yol açabilmektedir (Resim 1).

Ortalıkta bırakılan bir diş macunu küçük çocuklar için ortada bırakılan bir ilaç kutusu kadar tehlikeli olabilir. Bu nedenle diş macununu özellikle evde küçük çocukların, bebeklerin kesinlikle ulaşamayacağı yerlerde saklanmalıdır.



Resim 1: Fluorozis, görünümü dişler üzerinde beyaz bulutlanmalar şeklinden, kahverengi delikçiklere kadar değişkenlik gösterir.

DİŞ MACUNU SEÇERKEN NELERE DİKKAT ETMELİYİZ?
Marketlerde, eczanelerde birçok çeşit diş macunu ve ağız gargaraları bizlerin tüketimine sunulmaktadır. Peki, çocuğumuza diş macunu seçerken nelere dikkat etmemiz gerekir?

Büyüteçle baktığımızda, diş macunu seçerken, diş çürüğünün çekirdek ailenizde ne derecede bulunduğundan içtiğiniz sudaki fluorid oranına kadar değişen birçok faktör önem taşımakta.  Sizde ya da eşinizde yani çekirdek ailenizde çürük miktarı fazla ise, bebeğiniz de muhtemelen çürük risk grubunda olacaktır. Bu nedenle dişlerin temizliğine ilk dişler sürdükten hemen sonra başlamalı ve düzenli olarak yapmalısınız.

Başlangıç olarak bebeğinizin dişleri sürer sürmez önceleri steril gazlı bez, diş sayısı arttıkça minik başlı, yumuşak kıllı diş fırçaları ile birlikte fluorid içermeyen, organik içerikli diş macunlarını kullanarak bebeğinizi fırça ve macunla tanıştırabilirsiniz.

Fluoridli diş macununa çocuğunuz tükürmeyi öğrendikten sonra geçebilirsiniz. Yukarıda saydıklarım nedeniyle çocukların fluoridi yutmasını istemiyoruz. Ancak düşük oranda fluorid içeren diş macunlarının arada bir yutulmasından da korkmayın, problem olmayacaktır.

Çocuk tükürmeyi öğrenene kadar  fluorid içermeyen diş macunu kullanmanız gerekmektedir.  Bu dönem içerisinde çocuk diş hekiminizle ilk randevunuzu planlarsanız eğer, doktorunuz size çocuğunuzdaki çürük riski durumu ile ilgili bilgi verecek ve diş macununuzu belirleyecektir.

Çocuğunuz tükürmeyi öğrendikten sonra fluoridli macunlarla tanışmasına da şu şekilde karar vermekteyiz. Eğer dişlerde çürük ya da minede zayıflamış alanlar ya da beyaz başlangıç çürükleri yoksa, tamamen sağlıklı bir dişlenme varsa,  düşük oranlı fluorid içeren macunlar (500 ppm Fluorid) öneriyoruz.

Tam tersine bu dönem içerisinde çocukta çürük oluşumları, minede zayıflamış alanlar ya da beyaz başlangıç çürükleri var ise, diş doktorunuzun uygulayacağı fluorid verniklerine destek olarak, fluorid içeriği yüksek macunları (1000-1450 ppm) öneriyoruz.

DİŞ MACUNUNDAN MUCİZE BEKLEMEYİN!
Elbette, çürük dolu ağızlarda çürük dişlerin tedavi edilmesi ve düzenli fluorid uygulaması ile birlikte diş macunları etkili olabilmektedir. Diş macununun tek başına bir mucize yaratması beklenemez. Diğer taraftan da tedavisi yapıldığı halde düzenli bakımı yapılamayan, fırçalanmayan dişlerde de yeni çürükler çok hızlı bir şekilde oluşmakta ve bu da uzun dönemde çocuğun bitmek bilmeyen bir diş tedavisi döngüsüne girmesine neden olmaktadır. Kısacası, tedavi, temizlik ve bakım her zaman iç içe olmalıdır.

Bu arada, Türk Diş Hekimleri Birliği’nin sayfasındaki orana göre fazla fluorid alıyoruz diye korkmaya hiç gerek yok gibi gözüküyor, zira Türkiye’de kişi başına düşen yıllık diş macunu tüketimi son 5 yıl içinde artış gösterse de, 110 gram ile hala gelişmiş ülkelerin gerisinde bulunuyor. Bu da senede kişi başı bir tüp diş macununa denk geliyor.

Bir dip not olarak da son günlerde diş macunu tüplerinin alt kısmındaki renkli kareler ile ilgili sosyal medyada ve internet ortamında bazı yazılar dolaşmakta. Renkli karelerin rengine göre macun içeriğindeki kimyasal madde oranının bir bağlantısı olduğu söylenmekte. Bununla ilgili yapılan açıklamalara ulaşınca aslında bu renkli karelerin ambalajlanma tekniği ile ilgili olduklarını ve macunun içeriği ile hiçbir fikir vermediklerini öğrendim. Bunu da sizlerle paylaşmak istedim.

Sağlıklı günler ve sevgiler hepinize…


Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.