Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
KÖPÜK
Prof. Dr.  REFİKA ERSU
Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı
Yazı Boyutu:
Geniz eti ve bademcikler alınsın mı?

Çocukluk çağında horlama sık görülen bir şikayet. İstanbul’da ilkokul çocuklarında yaptığımız bir çalışmada yüzde 7 oranında bulduk bu sıklığı; farklı ülkelerde de benzer oranlarda bulunmuş. Peki, her zaman önemli bir sorun mudur horlamak? Her horlayan çocuğun geniz eti ve bademcikleri ameliyat ile alınmalı mıdır? Bu yazıda bu çok önemli sorulara cevap vermeye çalışacağım.

Eğer çocuğunuz yalnızca üst solunum yolu enfeksiyonu döneminde (yani nezle olunca) horluyorsa bu normaldir! O dönemde burnunu temizlemek, burun spreyleri kullanmak, ortamın sıcak ve kuru olmamasını sağlamak önemlidir. Biz anneler o dönemde ballı ıhlamur yapar, kocaman öper bu önlemlerin etkisini arttırırız.

HORLAMA HAFTADA 3’TEN FAZLA İSE…
Ancak nezle olmadığı dönemlerde de çocuğunuz haftada üç kereden fazla horluyorsa,  o zaman kronik horlaması vardır. Bu durumda eşlik eden şikayetlerin ve fizik muayenesinin değerlendirilmesi gerekir.

Horlama çocuklarda çoğu kez geniz eti ve bademciklerin büyük olması nedeni ile olur. Bademcik ve geniz eti büyük olmasına rağmen eğer hava rahatlıkla içeri giriyor ve dışarı çıkıyor ise buna basit horlama denir. Ama horlama aynı zamanda çok önemli sıkıntılara yol açabilecek tıkayıcı uyku apnesinin  belirtisi olabilir. Bu iki durumun birbirinden ayırt edilebilmesi önemlidir. Aslında basitçe şöyle de denebilir. Okul öncesi dönemde her 7 çocuktan biri horluyor, ama bunların sadece 1 ya da 2 tanesinin ameliyat ile bademcik ve/veya geniz etinin alınması gerekiyor.

TIKAYICI UYKU APNESİ NEDEN ÖNEMLİDİR?
Uyku apnesi çok önemlidir.  Çünkü çocuklarda aktivite artışı gibi, öğrenme ve dikkatini toplamada sorun oluşması, idrar kaçırma, baş ağrısı, gündüz uyku hali gibi aslında oldukça sık rastlanılan sorunlara yol açabildiği gibi; zamanında tanı alamamış ve tedavi edilmemiş çocuklarda tansiyon yüksekliğine ve kalp yetersizliğine, hatta ne yazık ki hayatı tehdit eden sonuçlara yol açabilir.

Çocuğunuzun benzeri şikayetleri var ise, bir sürü test yaptırmadan ya da ilaç kullanmadan önce uykusunun nasıl olduğunu gözlemleyin ve horlaması var ise mutlaka bu konuyu hekiminiz ile görüşün.

İŞTE ÖNEMLİ SORU: HANGİ ÇOCUK AMELİYAT OLMADIDIR?
Aslında çocuğunuz horluyor ise, doktor da size geniz eti ve bademcik büyük diyorsa, var olan duruma tanı kondu gibi geliyor insana, ama birçok çalışma böyle olmadığını gösteriyor.
Size bazı sorular sorabiliriz: Horluyor mu? Uyku sırasında nefesi duruyor mu? Uyku sırasında tıkanıp uyandığı ya da sizin endişelenerek çocuğunuzu uyandırdığınız oluyor mu vb. gibi...

Ya da endoskopi ile bakabiliriz... Ooo çok büyük, yüzde 70- 80 tıkıyor hava yolunu denebilir...

Yan kafa grafisi çekilebilir...

Uyku sırasında çekilen videolar incelenebilir…

Ama ne yazık ki bunların hiç biri tıkayıcı uyku apnesinin kesin tanısını koymak ve ameliyata en doğru şekilde karar ermek için yeterli değildir. Ailelerin şikayetleri ve doktorun muayenesi ile (kulak-burun-boğaz doktoru da olsa) tanı koymak zordur.

Sadece bu yöntemler ile karar verildiğinde aslında uyku apnesi  olmayan  bazı çocuklara apnesi varmış gibi tedaviler öneriliyor ya da apnesi yok denilen bazı çocuklarda alması gereken tedavileri alamıyor. Bir başka deyiş ile; aslında apnesi olamayan bazı çocuklar gereksiz yere ameliyat oluyor, apnesi olan bazı çocuklar ise hiç tedavi alamıyor!..

PEKALA BU SORUNLARI NASIL ÖNLEYEBİLİRİZ? ÇOCUKLAR NASIL DOĞRU TANI ALIR?
Bu soruya en doğru cevabı “uyku çalışması” ile verebiliriz.

Uyku çalışması sırasında çocuk gece uykusu sırasında izlenir, horlama  tıkayıcı bir apneye eşlik ediyor mu? Çocuğunuzun oksijeninde düşme, kalbinde zorlanma oluyor mu?
Uyku kalitesi nasıl gibi sorulara cevap verebilen en objektif test hastane şartlarında gerçekleştirilen uyku çalışmasıdır.

Amerika’yı yeniden keşfetmeye gerek yok aslında... Özellikle de uyku apnesi gibi birçok çocuğu etkileyen  hastalıklar ile ilgili olarak tanı ve tedavi rehberleri mevcut...

Amerika Birleşik Devletleri’nde yeni yayınlanan ve horlayan çocuklarda uyku apne tanısı koyma üzerine hazırlanan bir rehberde kronik horlaması ve tıkayıcı uyku apne semptomları olan çocuklara uyku testi yapılması gerektiği belirtildi. Dünyanın gelişmiş ülkelerinde cerrahlar uyku çalışması olmayan çocuklarda bademcik ya da geniz eti alınması operasyonlarını gerçekleştirmezler. Zaten sigorta şirketleri de bu operasyonu uyku çalışması olmadan maliyetini karşılamazlar.

Tanı koyduktan sonra ne mi yapalım? O da başka bir yazının konusu, ama uyku çalışmasının yararlarından biri de tabii ki tedaviyi de yönlendirmek. Nasıl mı? Durum hafifse, tıkayıcı uyku apne takibi veya bazı ilaçlar önerilebilir. Orta ve ağırsa geniz eti ve bademciklerin alınması önerilir. Tabii çocuk  kilolu ise kilo vermesi, ortodontik sorun varsa ortodonti tedavisi alması da çok önemli. Kısaca tedavi bir ekip işi!..

Sağlıklı ve güzel günler dileğiyle...


Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.