Çocuk Sağlığı ve Çocuk Endokrinoloji Uzmanı
Obezite yalnız gelişmiş ülkelerin değil, gelişmekte olan ülkelerin de en önemli sağlık sorunu. Birçok sağlık problemini beraberinde getiren obezite nedeniyle her yıl milyarlarca dolarlık sağlık harcaması yapılıyor. Sadece Amerika Birleşik Devletleri’nde yılda 100 milyar dolar obezite için harcanıyor.
Obezite, genetik ve çevresel etkileşimleri olan, ciddi ve kronik bir hastalıktır. Vücutta fazla miktarda yağ dokusunun olması sebebiyle gelişen obezite, çok sayıda faktöre bağlıdır ve tıbbi tedavi gerektirmektedir. Sadece erişkinlerde değil, çocuklarda da önemli ve tanı konulduğu anda tedavi edilmesi gereken bir hastalıktır. Ülkemizde son okul çalışmaları obezite oranının giderek arttığını ve yüzde 10-15 aralığında gözlendiğini ortaya koymaktadır. Obezitenin getirdiği sağlık harcamaları hem direkt olarak obezitenin önlenmesi ile ilgili sağlık harcamalarını; hem de obezite nedeniyle oluşan kalp, ortopedik, böbrek, mide-bağırsak sistemi gibi değişik organlarda oluşan hasarların giderilmesi için yapılan dolaylı sağlık harcamalarını kapsamaktadır. Direkt sağlık harcamaları obezite tanısı, tedavisi ve önlenmesi için yapılan çalışmaları içermektedir. Dolaylı sağlık harcamaları ise değişik organlarda meydana gelen hasarların tanısı ve medikal ve cerrahi tedavileri için yapılan harcamalardır.
* ABD’de obezitenin ulusal sağlık harcamalarındaki yeri yüzde 9,1 oranındadır. 1998 yılında obezite için harcanan miktar 78,5 milyar dolarken, 2002 yılında 92,6 milyar dolara yükselmiş. 2006 yılı için 117 milyar doların üstünde bir harcama öngörülmektedir.
* Türkiye’de 2005 yılında devlet ve özel sektörde 60 trilyon harcanmış. 2006 yılının ilk 8 ayında devlet harcamalarının tutarı 22 trilyon lira.
OBEZİTE HER YIL ARTIYOR
Obez insanların ülkesi olarak bilinen Amerika’da 10 kişiden 6’sı fazla kilolu; bunlardan üçte biri de fazla kilolu sınırını da geçip obez sınıfına girmektedir. Obeziteden kaynaklanan birçok hastalık vardır. Diyabet, hipertansiyon, damar sertliği ve kanser yılda 100 bin kişinin ölümüne neden olurken, Amerikan sağlık sektöründe de yılda neredeyse 100 milyar dolar gibi bir maliyet oluşturmaktadır. ABD’de sağlıkta bakım ve tedavi finansal yönetim cemiyetinin yaptığı araştırma; 1987’den 2002 yılına kadar yapılan harcamaların yüzde 20 arttığını ortaya koymaktadır. Obezite; ‘87 yılından itibaren 2 kat artmıştır. ‘87 yılında obeziteye harcanan maliyet yüzde 9,4’den yükselerek yüzde 25’i aşmıştır. Aynı zamanda ruh sağlığı harcamalarında yüzde 11 artış gözlenmektedir. Araştırmacılar, psikolojik sorunların obezite ve diyabetten ötürü oluşan depresyon vakalarının yaygınlaşmasının sonucu olabileceğini savunmaktadır. Ülkemizde de son zamanlarda; ABD kadar olmasa da bizde de yaşam koşulları insanları dengesiz beslenmeye ve hareketsiz yaşama zorlamaktadır. Çocukluk çağından itibaren dengeli beslenme ve aktivitenin hakim olduğu bir yaşam tarzı ile obezitenin önlenmesi hem aile hem de ulusal ekonomiye büyük destek olacaktır.
