Başarının anahtarlarından biri de gülümsemek, pozitif olmak. Gülümsemekten çekinmeyeceğimiz parlak, sağlıklı, bembeyaz dişler gerekiyor bunun için! Dişlerimizde de diğer her şeyimizde olduğu gibi tabii ki genetiğin etkisi var, ancak düzenli bakım ve doğru yiyecek-içecekleri seçerek uzun yıllar bembeyaz, gülümsemek münkün. Babaannemin 85 yaşında havucu kütürdeterek kendi dişleriyle yediğini hatırlıyorum. Anneannemin ise çok erken yaşlarında takma dişlerini çıkarışını, suda bekletişini unutamam. Genetik olarak hangisine çekeceğimi bilemezdim, ama "dişlerimi suda bekletme" korkusuyla çocukluğumdan beri dişlerimi günde 3 kez mutlaka fırçalarım, günde 2-3 kez diş ipi kullanırım. Diş sağlığında bakım kadar yiyip–içtiklerimizin de önemi var.
Dişlerimiz için en sağlıklı yiyecekler ve içecekleri Diş Hekimi Sevgi Keskin sıraladı:
Bembeyaz sağlam dişler için bu yiyecekleri baş tacı edin
1-Yeşilçay: Antioksidan olması sebebi ile kansere karsı etkilidir
2-Peynir: Ağız için ph dengesini sağlar. Çürük oluşumunu engeller
3-Elma: Diş etlerini kuvvetlendirir
4-Deniz ürünleri: Fosfor, kemik ve diş dokusunun sertleşmesini sağlar
5-Yoğurt: Kalsiyum içeriği ile dişeti hastalığı olan kişilerde dişetlerini sağlamlaştırır
6-Çilek: Dişetlerine içinde bulunan asitler ile plak oluşumunu azaltır. İçerdiği C vitamini diş etlerini güçlendirir
7-Süt ürünleri: Kalsiyum açısından kemikleri güçlendirir
8-Adaçayı: Antiseptik özelliği ile mikropları öldürür
* Çok çay içen bir toplumuz. Şimdi kahve de eklendi. Dişler sararıyor. Beyazlatmak için ne yapmalı?
Çay lekesi mekanik olarak dişhekimi tarafından temizlenir. Evdeki bakım ise çok sert fırçalamamak kaydıyla beyazlatıcı macunla sağlanabilir. Günde 3 kez fırçaladığımızı düşünerek 1 kez beyazlatıcı macunla yapılabilir.
* Yani beyazlatacağım diye günde 3-4 kez beyazlatıcı macun kullanmak veya karbonatla bastıra bastıra ovmak gibi yöntemlere başvurmamamız gerekiyor.
Ülkemizde diş fırçasıyla hiç tanışmamış olanlar var.
Ülkemizde yıllık diş fırçası tüketimi 1 adetin altında; bu demektir ki hiç diş fırçası kullanmayan pek çok kişi var. Türkiye’de kişi başı düşen yıllık diş macunu oranına baktım; 2010 verilerine göre 110 gr. Gelişmiş ülkelerle karşılaştırdığımda dramatik bir fark var. Örneğin; İngiltere’de kişi başına düşen yıllık diş macunu tüketimi 359 ml, ABD’de 400 ml. Şimdi anlıyorum bu Amerikalıların hepsinin neden bu kadar bembeyaz dişlere sahip olduğunu… Bozuk dişlisini hiç görmedim! Ancak İngilizlerin öyle aman aman dişlere sahip olduğunu söyleyemeyeceğim!
Ağzımız önemli. Bize hayat boyu lazım olan keyifle yememizi, gülmemizi sağlayan dişlerimizi barındırıyor. En az dişlerimiz kadar diş eti sağlığını da korumamız gerekiyor.
Dişeti Hastalıkları Uzmanı Dr. Uluç Yılmaz ağız, diş ve diş eti bakımında düzenli diş fırçalamanın çok önemli olduğunu vurguluyor.
* Diş günde kaç kez fırçalanmalı? Nasıl fırçalanmalı?
İdeal bir ağız bakımı için dişlerimizi her ana öğün sonrası fırçalamalıyız. Besin tüketme alışkanlıklarımız yıllar içinde değişmektedir. Gittikçe daha kolay parçalanabilen, daha yumuşak bir diyetle beslenmekteyiz. Bu da bakteri plağı birikimini ve yapışkanlığını arttırmakta ve dişlerin temizliğini güçleştirmektedir. Bu nedenle kahvaltı ve öğle yemeği sonrası ve en önemlisi yatmadan önce gerekli bakımı yapmamız son derece önemlidir.
* Dişler kadar diş etlerimizin de sağlıklı olması önemli, değil mi?
Evet. Ağız bakımı sadece dişlerin fırçalanmasını içermez, dişeti bakımı da aynı derecede önemlidir. Diş fırçamızın hem diş, hem de dişetini kavrayarak yuvarlak hareketler ile temizlenmesi bireyi hem diş çürüğüne hem de ülkemizde çok yaygın olarak görülen dişeti hastalıklarına karşı koruyacaktır.
Dilinizi de fırçalayın
* Doktor bey çoğumuz hızla dişlerimizi fırçalıyoruz, ama pek dişetlerimize uzanmıyoruz.
Dişlerimizin arka yüzeylerini de fırçamızı biraz daha dik tutarak dişetlerimizle birlikte fırçalamalıyız. En son olarak dişlerimizin çiğneyici yüzeylerini ve dilimizi de diş fırçası ile temizlemeliyiz. Fırçalama esnasında sert fırça kullanmaktan ve aşırı baskı uygulayarak fırçalamaktan kaçınmalıyız.
* Ne kadar süreyle fırçalamalı?
İdeal bir fırçalama süresi iki dakikadır.
* Gelelim diş ipine…Diş ipi kullanmak neden önemli?
Diş fırçası ile dişlerimizin ara yüzlerine ulaşıp etkili bir şekilde temizlemek mümkün değildir. Oysaki dişeti hastalıkları ve ara yüz çürükleri en çok bu bölgelerden gelişmektedir. Diş aralarını diş ipi veya ara yüz fırçaları ile her gün düzenli olarak temizlemek ağız bakımının vazgeçilmez bir parçasıdır. Aynı zamanda ağzımızda bulunan protezlerin bakımının da özel yardımcı araçlar kullanarak yapılması gerekmektedir. Kuron, köprü veya hareketli protezlerin ve özellikle son yıllarda yaygınlaşan implantların özel iplerle veya fırçalarla yapılacak günlük temizliği, bu sistemlerin uzun yıllar boyunca sağlıklı kullanımlarını da sağlayacaktır.
* Peki normal fırça mı, elektrikli fırça mı?
Elektrikli diş fırçaları bakteri plağını daha hızlı uzaklaştırmakta ve özellikle ağız içinde ulaşılması zor olan bölgelerde daha etkili bir temizlik yapmaktadır. Titreşim ve rotasyon hareketleri ile doğru fırçalama tekniğinin uygulanmasını sağlar. Ayrıca kullanım süresini ve fırçalama sırasındaki aşırı hareketleri denetleyerek bireye yol gösterir. Bununla birlikte çocukların ve gençlerin diş fırçalama motivasyonlarını arttırdığı gibi yaşlı veya ellerini kullanmakta zorlanan fiziksel olarak düşkün bireylerin ağız bakımını da oldukça kolaylaştırmaktadır.
* İleri yaşlara kadar havucu kütürdeterek kendi dişlerimizle yemek için ne yapmak lazım?
İleri yaşlarda görülen kimi sistemik hastalıklar veya savunma sistemini zayıflatan durumlar diş ve dişeti sağlığını olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Özellikle sigara kullanımının ve yetersiz ağız bakımının olumsuz sonuçları yaşlandıkça daha da kötüye gitmekte ve diş kaybıyla sonuçlanmaktadır. Bu nedenle ağız bakımı ve düzenli diş hekimi kontrolü çok önemli...
* Hangi sıklıkla diş hekimine gitmeli?
Altı ayda bir yapılacak kontroller ve diş taşı temizliği gibi ağız bakımı işlemleri kişiyi dişlerini erken yaşta kaybetmekten kurtaracaktır. Bu da ileri yaşlarda protez yerine kişinin kendi dişlerini sağlıklı bir şekilde kullanmasını sağlayacak, ayrıca maddi, manevi bir çok sıkıntıyı yaşamasını da engelleyecektir. Altı ayda bir yapılacak kontroller sırasında diş hekimi sadece diş ve dişetin de gördüğü sorunları belirlemez aynı zamanda hastanın ağız bakımı alışkanlıklarını da denetleyerek yol gösterir. Bu da bireyin motivasyonunu arttırarak daha iyi bir bakıma yönlendirir. Yine kontroller sırasında yapılacak temizlik işlemleri ile ağızdaki birikintilerin ve lekelerin ortadan kaldırılması ağız sağlığının korunmasında çok etkili olmaktadır.
