Bazı yiyeceklerin sütü artırdığına dair genel bir inanış var. Ancak gerçek şu; Bu alandaki araştırmalar henüz az ve çok güvenilir değil. Ancak genel olarak sütü artırdığı düşünülen yiyeceklere bakalım. Bu yiyecekleri anneler yüzyıllardır kullanıyor ve yararını gördüklerini söylüyor.
Çemen otu tohumu
Yüzyıllardır dünyada anne sütünü artırmak için kullanılıyor. Bazı araştırmalar var, ama kesin demek için yeterli değil. Tohum liften çok zengin; sindirim sistemi sorunlarını giderici. Ayrıca birçok sağlığa yararlı fitokimyasal içeriyor. Bitkinin yaprakları da demir, fosfor ve özellikle kalsiyumdan zengin.
Çemenotu tohumu çayı
Yeni doğum yapmış kadınlara verilen bir içecek. Çemenotu fıstık, nohut ve soya fasulyesinin de içinde bulunduğu aileden.
Çörek otu
Hayvanlar üzerindeki araştırmalarda sütü artırdığı gözlenmiş.
Rezene tohumu
Annelere özellikle bebekte gaz ve koliği önlemek için veriliyor. Rezene erişkinlere de zaten sindirim sorunları için verilen bir tohum, çay. Bu etkilerin annenin sütüyle bebeğe de geçeceği düşünülüyor. Bir çok anne yararlandığını söylüyor.
Anason
Anne sütünü artırıyor. Rahatlatıcı etkisi var. Sindirim sorunlarını gideriyor. Romalılar düğün davetlerinin sonunda anasonlu kek verirlermiş.
Sarmısak
Sarmısağın hepimizin bildiği gibi bağışıklık mekanizmasını güçlendirici, kalp–damar, kanser hastalıklarını önleyici etkisi var. Aynı zamanda sütü de artırdığı söyleniyor. Ancak yine bu konuda çok fazla araştırma yok.
Sarmısak yenildiğinde, özellikle de fazla yenirse sütün kokusunu ve tadını etkileyecektir. Bir araştırmada annesi sarmısak yiyen bebeklerin daha uzun süre memede kaldığı gösterilmiş. Bu bize belki de bebeklerin sarmısağın tadından hoşlandığını gösteriyor. Bazı anneler ise fazla sarmısak yediklerinde bebeklerinin kolik benzeri şikayetleri olduğunu belirtmiş.
Bazı ülkelerde yeni doğum yapan anneye toparlanması için sarmısaklı süt veriliyor .
Koyu yeşil yapraklı sebzeler
Ispanak, pazı, maydanoz, dereotu, kuzu kulağı... Koyu yeşil yapraklı sebzeler özellikle bebeğin sağlıklı bir sinir sistemiyle doğmasını sağlayan folik asitten, kalsiyum, demir, beta-karotenden zenginler anne sütüne de etkileri olduğu düşünülüyor. Süt veren kadınların günde 1-2 porsiyon koyu yeşil yapraklı sebze yemesini öneriyoruz.
Kimyon
Hem sütü artırdığı hem de sindirimi düzenlediği, kabızlığı önlediği, gaz ve şişkinliği giderdiği söyleniyor. Kalsiyum, demir, magnezyum, çinko mineralleri ve B grubu vitaminlerden zengin.
Susam
Güzel bir kalsiyum kaynağı. Kalsiyum annenin en çok ihtiyaç duyduğu minerallerin başını çekiyor. Hem bebeğin gelişimi, hem de annenin sağlığı için gerekli. Süt veren annelere binlerce yıldır öneriliyor.
Dere otu tohumu
Dere otu demir, magnezyum ve kalsiyum kaynağı. Sütü artırdığı, sindirimi rahatlattığı, gaz çıkarmayı kolaylaştırdığı, uykuyu düzenlediği düşünülüyor. Dereotu idrara çıkmayı artırıyor, bu yüzden ölçülü kullanılmalı.
Hint fesleğeni çayı
Süt veren anneler için geleneksel bir çay. Sakinleştirici etkisi olduğu, bağırsak hareketlerini artırdığı, iştahı düzenlediği düşünülüyor.
Kabak ailesi
Kabak çeşitlerinin sütü artırdığına inanılıyor. Bu sebzelerin kalorisi düşük, sindirimleri kolay ve bol su içeriyorlar. Su oranlarının yüksek oluşu sütü artırmalarına neden olabilir.
Baklagiller
Baklagiller özellikle de kırmızı mercimek güçlü protein, demir ve lif kaynağı. Aynı zamanda sütü artırdığını inanılıyor.
Badem ve kaju fıstığı
Badem ve kaju fıstığı da sütü artırdığı düşünülen yiyeceklerden. Kalorileri yüksek, bol vitamin ve mineral çeriyorlar. Her ikisi de hem enerji , hem besin kaynağı.
Kuruyemişler ve kuru meyveler
Süt veren anneler için hem bizim ülkemizde, hem de Asya ve Ortadoğu’daki birçok ülkede kuruyemiş ve kuru meyve karışımından yapılmış tatlılar yüzyıllardır kullanılıyor.
Yulaf ezmesi ve yulaf lapası
Yulaf demir, kalsiyum, lif, B grubu vitaminlerden zengin. Avrupa ve Amerika’da annelerin çok sevdiği bir yiyecek. Yulafın depresyonu önlediği düşünülüyor. İçine taze meyve, kuruyemişler karıştırılarak sütle veya su-sütle pişirilerek yulaf lapası olarak tüketiliyor.
Bunların yerine desteklerini kullanabilir miyim?
Yukarıdaki yiyecekler pek çok yararlı bileşiği içeriyor ve bu bileşikler sinerjik etkili; yani birbirlerinin etkisini artırıyorlar. Bu yüzden destek kullandığını zaman bu sinerjik etkiyi yakalamak zor. Bu yiyeceklerden yararlanırken bile içinde bulunduğunuz özel dönem nedeniyle doktorunuza danışmalısınız. Artı; hamile ve süt veren annelerin herhangi bir doğal destek almadan önce mutlaka doktorlarına danışmaları gerekiyor.
Daha çok sütüm olması için daha çok mu yemem-içmem gerekiyor?
Hamilelikten önceki BMI‘ınıza bağlı bu sorunun yanıtı: Eğer kilonuz normal sınırların altında veya normal ise, normalden biraz daha fazla yemenizin yararı olabilir. Amaç süt döneminde artan enerji ve besin ihtiyacını karşılamak.
Eğer fazla kilolu idiyseniz veya kilo alışınız normal sınırlar içinde kaldı ise ekstra kaloriye ihtiyacınız olmayabilir. Buna doktorunuz karar vermeli.
Önerilerim
1- Vücudunuza güvenin, acıkınca yiyin.
2- Süt verme döneminde suyu artırmanızda yarar var. En az 10 bardak su için. Çünkü emzirmek sıvı ihtiyacını artırıyor.
3- Sağlıklı ve çeşitli bir beslenme biçimine sadık kalın.
Sütüm az diye endişeleniyorsanız…
Annelerin çoğu sütünün yeterli olmadığından yakınır, endişelenir. Bebeğinizin yeterli süt alıp almadığını belirlemek için en iyi yöntem kilo artışını kaydetmek ve izlemek.
Doğumu izleyen ilk birkaç günde bebekler biraz kilo kaybeder. (%5-10 arası) Ancak hemen sonrasında iyi beslenen bebekler hemen kilo almaya başlarlar.
Sezaryen veya stresli bir doğum geçirdiyseniz bazen sütün gelmesi zaman alabilir. O zaman bebeğinizin de diğer bebeklere göre kilo artışı ilk zamanlarda daha yavaş olacaktır. Genellikle 2 hafta sonra çoğu bebek doğum kilosuna kavuşur.
Süt neden az geliyor?
Vücudunuz bebeğinizin ihtiyacına göre süt üretiyor. Bebeğiniz emdikçe süt üretiminiz de artacaktır. Eğer azalırsa nedenleri şunlar olabilir:
* Meme başlarınız hassas ve emzirirken acıyor.
* Bebeğe emzik veriyorsunuz. Memeyi tercih etmemeye başlıyor.
* Bebek istediğinde emzireceğinize, düzenli aralıklarla süt vermeye çalışıyorsunuz.
* Bebeğinizin uykusu var, beslemek için uyandırılması gerekiyor.
* Stres altındasınız.
* Bazen kullanılan bir ilaç da etkli olabilir.
* Tiroidlerlerle ilgili bir sorununuz olabiliir.
* Memeyle ilgili daha önceden geçirdiğiniz bir operasyon veya travma.
* Doğumda çok kan kaybettiyseniz sütün normal gelmesi zaman alabilecektir.
* Rahimde doğum sırasında plasenta parçası kalmış olabilir. Eğer kanamanız varsa ve bebeğiniz beslenmiyorsa hemen doktorunuza başvurun.
