Human Papilloma Virus, yani HPV; Ciltte ve genital bölgelerde siğil yapıyor, kadınlarda sıklıkla rahim ağzı, erkeklerde penis ve anal kansere yol açıyor. 200 çeşidi var. Daha ziyade gençleri hedef alıyor. Rahim ağzı kanseri (serviks) olan kadınların yüzde 99,9'unda HPV mevcut!..
Vücutta yaklaşık 200 farklı türdeki HPV'den 40'ı anüs ve genital bölgeyi etkiliyor. Bu bölgedeki mukoza ve deriye yerleşen HPV'lerden 15'i rahim ağzı kanseriyle ilişkili. Diğerlerinden üçünün ise bağlantısı olduğu düşünülüyor. Rahim ağzı kanserlerine yol açan virüslerin başında HPV'nin Tip 16 ve 18'i geliyor. İkisi, bu kanserlerin yüzde 70'inden sorumlu.
Kadın ve erkeklerde HPV genital bölgenin yanı sıra boğazda, ağız içinde, yemek borusunda ve deride -daha seyrek de olsa- kansere yol açabiliyor. HPV ile ilgili kanserler, tüm kanserlerin yüzde 5,2'sini oluşturuyor. Gelişmiş ülkelerde az rastlanıyor. Genital bölgeyle ilgili HPV'lerin yüzde 90'ı cinsel temasla bulaşıyor. Siğiller, direkt ciltten cilde temasla geçiyor. Siğil, dünyada 32 milyon kişide görülüyor.
Tabii ki virüs rahim ağzına gelir gelmez kanser yapmıyor. HPV'yi aldıktan sonra orada kalıcı hale gelmesi gerekiyor. Bu aşamaya “persistent / kalıcı, ısrarcı enfeksiyon” deniyor. Kalıcı enfeksiyon haline geldikten sonra rahim ağzında şekil bozuklukları başlıyor. Kanser öncesi lezyonlar adı verilen bu değişim, smear testiyle saptanabiliyor. 1 ila 10 yıl arasında da kansere dönüşebiliyor.
CİNSEL İLİŞKİYLE GEÇİYOR!
Kanser yapan HPV, cinsel ilişkiyle bulaşıyor. Cinselliğin yoğun yaşandığı gençlik döneminde daha sık görülüyor. Cinsel ilişkiye başlama yaşı ne kadar erkense, rahim ağzının da HPV'yle tanışması da o kadar erken oluyor. Kanser öncesi lezyonlar genellikle 25-30 yaşlarından itibaren ortaya çıkıyor. Kanser sıklıkla 45'li yaşlardan sonra gelişiyor.
HPV alan kadınlardaki öncü lezyonların yaklaşık yüzde 90'ı kendi kendine iyileşebiliyor. Sadece yüzde 10'u kanserleşiyor. Öncü lezyonların smear testinde saptanması halinde, mutlaka kolposkopi denilen yöntemle rahim ağzının incelenmesi gerekiyor.
Erkeklere de HPV bulaşıyor. Kadınlardaki rahim ağzı kanseri kadar sık olmasa da penis kanserine yol açabiliyor.
AŞISI GELDİ!
HPV ile ilgili iyi haber ise, aşının ülkemize de gelmesi. Aşı 5 yıl koruyucu. Koruyuculuk süresi üzerinde araştırmalar devam ediyor. Aşıya hangi yaşta başlanacağı ise bütün dünyada tartışma konusu. “Cinselliğin yoğun yaşandığı yaştaki kadınlara mı yapılmalı, yoksa çok daha erken dönemde mi başlanmalı?” sorusu uzmanların bile kafasını kurcalıyor.
HPV aşısı, rahim ağzı kanserinden koruma sağlamakla birlikte, smear testinin önemini ortadan kaldırmıyor. Uzmanlar düzenli test yaptırılması gerektiğini söylüyorlar.
AŞIYI KİMLER YAPTIRABİLİR?
Aşı, 9-26 yaş grubundaki kadınlara yönelik geliştirilmiş... Aşıların HPV ile temas öncesi uygulanması ve üç doz yapılması gerekiyor. Bu sayede vücut 5 yıl boyunca etkili düzeyde antikor üretiyor.
ABD Hastalıkları Önleme Merkezi Danışma Kurulu, Merck Sharp Dohme'nin geliştirdiği HPV aşısının, 11-26 yaş arasındaki kadınlarda koruyucu aşı kapsamında kullanılmasını kabul etmiş durumda. ABD Aşı Uygulamaları Danışma Komitesi ise “Çocuk Aşıları” programına eklenmesi önerisinde bulunmuş bile... Aşının 11-12 yaşlarındaki kız çocuklarıyla daha önce aşılanmamış 13-26 yaş arasındaki kadınlara yapılmasını öneriliyor. Ayrıca hekimin uygun görmesi halinde aşının, 9-10 yaşındaki kız çocuklarına da uygulanabileceği verilen bilgiler arasında… Aşı Uygulamaları Danışma Komitesi, aşılanma öncesinde HPV taramasına gerek olmadığını söylüyor.
Kanada ve Avustralya'da erkek çocuklarına da yapılıyor. Erkekler de kısırlık, penis ve anal kanserinin yanı sıra bulaştırma riskine karşı da koruma sağlıyor.
KADINLAR KANSERE YETERLİ ÖNLEM ALMIYOR!
|
|