ÜYE OL | ŞİFREMİ UNUTTUM

Bekaret konusundaki hassasiyet nedeniyle doktora gitmekten kaçınmak, hem ergenlik döneminde sancılı geçen adetlere hem de basit hastalıkların evre atlamasına yol açıyor. Bu nedenle adet görememe, endometriozis (çikolata kisti) ve polikistik over sendromu gibi hastalıklar çok geç tesbit ediliyor. International Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölüm Başkanı Prof. Dr. Engin Oral, genç kızlık dönemindeki doktor muayenesinin önemini anlatıyor.

Üreme çağı ile ilgili sorunların genç kızlıkta erken tanımlanması önemli. Bakireliğin önemli olduğu ülkelerde genç kızlar doktora götürülmüyor, en sonuna kadar bekleniyor. Ciddi bir hastalığa ilişkin şiddetli ağrılar, kanamalar varsa doktora gidiliyor. Oysa ki jinekoloji muayenesinde kızlık zarına bir hasar verilmiyor, muayene karın üzerinden ultrasonografi ile bakarak yapılıyor. Eğer hasta çok şişmansa, karın üzerindeki doku çok yağlıysa makattan da muayene yapılarak önemli hastalıkların tedavisinde erken teşhis mümkün oluyor.

AĞRILAR ÇİKOLATA KİSTİ HABERCİSİ OLABİLİR
Genç kızların ergenlik döneminde önemli sağlık sorunları olabiliyor. Bu dönemde, en sık görülen sorunlar arasında ağrılı adet geliyor. Ağrılı adetin iki türü var. Birincisinde prostoglandin denilen maddeler yükseliyor, bir süre sonra ağrılı adet kendiliğinden ortadan kalkıyor. İkincisinde ise, endometriozise bağlı ağrılı adet ortaya çıkıyor. Tıptaki adıyla endometriozis (çikolata kistleri), en çok 13-19 yaş arası kızlarda görülüyor. Bir genç kızda sürekli ağrılı adet görülmesi, doğum kontrol haplarına ve ağrı kesicilere cevap vermemesi halinde yüzde 40-60 oranında çikolata kistinden şüpheleniliyor. Adölesan dönemde bu hastalığın teşhisinde dünyada ortalama 6 yıl tanıda gecikme yaşanıyor. Bu  sırada hastalık evre atlıyor. İngiltere ve ABD’deki araştırmalarda endometriozis olan kişilere, ancak beş doktora gittikten sonra tanı konuyor. Bu hastalık şiddetli adet ağrısının dışında, cinsel ilişki sırasında da ağrılara neden oluyor, kısırlık yapıyor.

ÜÇ YILDA BİR ADET
Polikistik over sendromu da genç kızlarda sık görülüyor. Bu sendromu taşıyan kızlar, yaklaşık 40-50 günde bir adet görüyor. Ailedeki kadınların da gençliklerinde 2-3 yılda bir adet gördükleri belirtilerek bu durum normal karşılanıyor. Oysa bir genç kızda adet düzensizliği varsa, şişmansa, göbeği çok yağlıysa, cildi yağlı ve aknesi varsa, tüylenme, saç dökülmesi ortaya çıkıyorsa polikistik over sendromundan şüphelenmek gerekiyor. Bu hastalık toplumda yüzde 6-7 oranında görülüyor. Jinekolojik muayeneye genç kızları götürmeme nedeniyle atlanan çok önemli bir hastalık.

ADET GÖRMEMEK NORMAL DEĞİL
Genç kızlarda adet görememe de başlı başına bir sorun. Genç kızda koltuk altı ve genital bölgede tüylenme oluşmuşsa, vücuttaki yağlanma ve kalça şekline bakarak adet görmenin 16-17 yaşına kadar beklenebileceğini söylüyor. Ama sözkonusu tüylenme yoksa, yağlanma ve kalça şekli beklendiği gibi gelişmemişse, mutlaka incelenmesi gerekiyor. Adet görememenin bu türü anatomik bir kusur da olabiliyor, bu da patolojik olarak değerlendiriliyor. Bu durumda genç kızın rahminde tıkanıklık olabileceği gibi, kızlık zarının da kapalı olabileceği belirtiliyor. Beyinde endokrin organlarının ve yumurtalıkların çalışmaması da adet görememeye neden oluyor. Yumurtalıklar çalışmayınca erken menopoz ortaya çıkıyor. Aynı şekilde erken adet görme de diğer bir sorun. Yumurtalıklarda tümör olabilir, bu nedenle erken adet görülebilir. Tüm bu hastalıklar nedeniyle genç kızların düzenli muayeneye getirilmesi gerekiyor.