Türkiye’de 10 kadından 1’inin ortak derdi: “VAJİNİSMUS” KABUSU!..
Cinsel ilişki sırasında vajinal kaslarınızı birleşmeye engel olacak biçimde kasıyor musunuz? Ya da sadece cinsel organınızı değil, tüm bacaklarınızı hatta bedeninizi mi kasıyorsunuz? Evlendiğinizden beri geçen onca aya-yıla ve çok istemenize rağmen eşinizle birlikte olamadınız mı? Yalnız değilsiniz! Vajinismus, Türkiye’de birçok kadının ortak derdi. Cinsel hurafeler, tabular ve en önemlisi de doğru uzmanlardan yardım istememek ise, sorunu içinden çıkılmaz bir hale getirerek bir ömre yayabiliyor. İşte, vaginismus denen bu dipsiz kuyudan çıkmak ve mutlu bir cinsel hayata kavuşmak için bilmeniz gerekenler.
Önceleri pek bilinmeyen, aslında hep varolan ama üzeri
örtülen bir sorun olan “vajinismus”, günümüzde doğru teknik ve tedavi ile
çözümlenebiliyor. Ama önce çiftin, durumunun farkında ve tedaviye istekli olması
şart...
VAJİNİSMUS NEDİR? Vajinismus, cinsel birleşme anında
kadının vajina kaslarını, özellikle de Pubococcygeus (PC) kaslarını, istem dışı bir biçimde kasması
sonucunda birleşmenin olmaması veya çok zor olması durumunu tarif eder. Tüm dünyada kadın doğumcular
tarafından sıkça karşılaşılan bir problem olan vajinismusta, kasılmaların sadece vajinal girişte
değil, aynı zamanda vucüdun diğer bölgelerindeki kaslarda (karın, bel, sırt, bacak gibi) da
görülmesi sonucunda vücutta yaygın olarak kas ağrıları görülür.
PC kasında istemsiz
kasılma şeklinde kendini gösteren bu vajinal refleks, sadece cinsel ilişki esnasında değil, kadının
jinekolojik muayenesi sırasında, tampon kullanımı durumunda ya da parmağın vajene sokulması gibi
vajene herhangi bir girişim içeren her türlü durumda da tetiklenebilir.
BUNLARDAN
HERHANGİBİRİ SİZİN DURUMUNUZU TANIMLIYOR MU? - “Cinsel birleşme sağlanıyor ama
hareket etmek canımı acıtıyor ve duruyoruz.” - “İstediğim ve uğraştığım halde
hiçkimseyle tam olarak birleşme gerçekleşmedi.” - “Acısız cinsel birleşme
gerçekleştirmedim.” - “İlişkiye girmeye teşebbüs ettikten sonra yanıcı tarzda bir acı
hissediyorum.” - “Partnerim içime girmeyi denediğinde duvara çarpmış gibi
oluyor.” - “Cinsel ilişkiyi tamamlayamıyorum.” - “Kolay olmamasına
rağmen tam olarak birleşme sağlanması için zorluyoruz.” - “Tamponu vajina içine
yerleştirmekte zorlanıyorum.” - “Cinsel organımı görmek istemiyorum ve
dokunamıyorum.” - “Şimdiye kadar hiçbir jinekolojik muayeneyi
tamamlayamadım.”
CİNSEL BİRLEŞME NEDEN
GERÇEKLEŞMİYOR? Vajinismus problemi olan kadınlarda, vücut ve zihin asla cinsel ilişkiye
yönelik ortak ve pozitif bir deneyime sahip değildir. Bu kadınlardaki olumsuz cinsel mesajlar çok
çeşitlidir ve bu mesajlar vajen kaslarının istemsiz refleks geliştirip kasılması için
tetikleyicidir. Böylece, cinsel ilişki imkansız hale gelir ve her türlü vajen girişimi ağrılıdır. Bu
ağrı, vajen kasının hafızasına yerleşerek her türlü girişimde kasılmasına neden olur ve olayı ağrılı
ya da imkansız hale getirir.
Bunlar dışında, her türlü ağrılı girişim de bu
“ağrı hafızası”nın güçlenmesine neden olur. Bu durum oluştuğunda da, kadın eşiyle her ne
kadar cinsel ilişki yaşamak istese de, her denenen ilişkide erkek “kendini duvara
çarpmış”, kadın da “kendi bedeni üstünde kontrolü tamamen kaybetmiş” gibi
hisseder.
Başarılı bir vajinismus tedavisinde; bu kasların yeniden çalıştırılması ve
kasılmaların ortadan kaldırılması hedeflenir. Tedavideki temel unsura bir yerde “kas
belleğinin yeniden oluşturulması” da denilebilir.
VAJİNUSMUSUN
NEDENLERİ En önemli sebep psikolojiktir. Çoğunlukla geçmişte yaşanmış kötü cinsel
tecrübe ya da bilinç altına kazınmış gereksiz korkular vajinismusa neden olur. Psikolojik nedenlere
şunları örnek verebiliriz; çocukluktan kalma korkular, suçluluk, “ayıp-günah” gibi
kavramların bilinçaltına yerleşmesi, aşırı katı bir toplum düzeni, katı ahlak kuralları ve tabular,
cinsellik ve ilk cinsel deneyim konusunda yerleşmiş yanlış bilgi ve önyargılar, bilinçaltında
penisin vücuda girişine karşı bir korkunun olması...
Cinselliğin kadınlar için zarar
verici, kötü, aşağılayıcı, yalnızca erkeklerin faydalandığı, kadınların kaçması gereken bir şey
olduğu bilgisi ile yetişen bir genç kız; bu ilişkiyi yaşayacağı sırada bilinçaltına yerleşmiş bu
yalan-yanlış fikirleri istemeyerek de olsa hatırlayacak, ilişkiye girmekten rahatsızlık duyacak ve
kasılacaktır.
Çocuklukta ya da ergenlikte yaşanan taciz veya tecavüz, aileiçi şiddet,
katı ebeveyn tutumları gibi kötü tecrübe ve anılar da vajinismusa yol açabilir.
VAJİNİSMUS NASIL
ORTAYA ÇIKAR? Bu sorun; ilk cinsel ilişki girişimi sırasında, jinekolojik muayene
sırasında ya da tampon kullanma sırasında ortaya çıkabilir. Pubik kaslar kasılarak vajinanın
açılmasını engeller ve cinsel birleşmenin gerçekleşememesine neden olurlar. Genellikle vajinal
bölgeye müdahale sona erdiğinde kaslar rahatlar ve normale döner. Bu kasılmalar, aslında vücudun
kendini korumaya yönelik bir savunmasıdır. Vajinismus olan birçok kadın, illişkiye girememekten
dolayı yoğun utanç ve suçluluk duygusu hisseder ve bu durumu başkalarıyla paylaşmak
istemez.
“KIZLIK ZARI TABUSU” EN BÜYÜK
NEDEN! Küçük yaşlardan itibaren öğretilen, “kızlık zarının çok değerli ve
korunması gereken bir yapı olduğu” bilgisi ve bu konuda takınılan katı tutumlara maruz kalan
kadınlar vajinismus riskine en fazla sahip olanlardır.
VAJİNİSMUS SONRADAN DA
GELİŞEBİLİR Mİ? Önceden hiç vajinismus problemi olmayanlarda da yaşanmış kötü tecrübeler
(doğum, düşük, kürtaj, hoyratça yapılan bir jinekolojik muayene, olumsuz cinsel deneyim gibi) de
vajinismusun oluşmasında etkilidir. Ayrıca çiftlerin cinsellikle ilgili bilgi eksiklikleri, ilk
ilişki ile ilgili yanlış inanış ve önyargılar da beraberinde korku ve paniği getirerek vajinismusa
yol açabilir. Önceden tedavi olmuş olan kişilerde problemin tekrarlaması da gözlemlenen bir
durumdur.
Bazı kadınlarda yukarıda sayılan nedenlerin hiçbirisi olmayabilir. Vajinismus
sorununu çözmek için altında yatan neden veya nedenleri bulmak şart değildir. “Kas hafızasını
yeniden oluşturmak” tedavi için yeterlidir.
GENİTAL ORGANLARDAKİ
ANATOMİK FARKLAR VAGİNİSMUSA SEBEP OLUR MU? Genital organlardaki anatomik farklılıklar
(vajinanın normalden küçük ya da dar olması gibi) vajinismusun temel sebeplerinden biri değildir.
Ancak kişilerin yanlış önyargıları ve geçersiz tabular vajinismusu tetikleyebilir. Vajinasının küçük
ya da dar olduğunu söyleyerek cinsel ilişkiye giremediğini söyleyen kişi yanılmaktadır. Vajina
oldukça esnek bir yapıdır ve doğumda bir çocuğun 10 cm’lik başını çıkaracak kadar
genişleyebilir. Ancak vajinismusu olan bir kadının bu tür nedenleri sıralaması da oldukça doğal ve
rastlanan bir durumdur.
HER AĞRILI İLİŞKİ VAJİNİSMUS
MUDUR? Vajinismus gibi ağrılı ilişkiye neden olan “Vulvar Vestibulitis”,
“PID” gibi başka hastalıklar da vardır. Bu nedenle, ağrılı cinsel ilişkinin sebebinin
vajinismus mu yoksa diğer durumlar mı olduğu, tedaviye başlamadan önce yapılacak bir jinekolojik
muayene ile tanımlanmalıdır.
VAJİNİSMUS
TÜRLERİ Primer (Birincil) Vaginismus: Bir kez bile olsun cinsel
ilişkinin gerçekleşememesidir. Sekonder (İkincil) Vaginismus: Önceden sağlıklı şekilde ilişki
mümkün iken yaşanmış bir cinsel travma sonrası (olaylı bir doğum, kürtaj, düşük, yaşanmış sert bir
jinekolojik muayene, taciz ve tecavüzler) sonucunda gelişen vaginismus
durumudur. Aparoni: Bazı fiziksel engeller sebebiyle, bireyin cinsel ilişkiye
girememesidir. Disparoni: Cinsel ilişki sırasında ağrı hissetmekdir. Bazen
sekonder vaginismusun altında yatan neden bu olabilir. Eger ağrılı cinsel ilişkiniz varsa, altında
yatan neden her zaman vaginismus olmayabilir. Vulvar Vestibulitis Sendrom:
Kızlık zarının alt kısmında aşırı derece duyarlılık oluşu sonucunda vajinismus, disparoni ve
anorgazmi (orgazm olamama) gibi şikayetlerin ortaya çıkması ile ilgili bir sendromdur. Kesin teşhis;
hastanın ifadesindeki ilişkinin ağrılı oluşu veya hiç olmaması sonrasında, yapılan bir jinekolojik
muayenede bu bölgenin dokunmakla hassaslığı ve kızarık oluşu ile kolaylıkla konulabilir. Kesin
nedeni henüz bilinmemektedir. Tedavide ise, basit bir cerrahi operasyon ile bu bölgenin çıkarılması
problemi tamamen ortadan kaldırabilir.
VAJİSMUS RİSKİ
TAŞIYAN KİŞİLERİN OLASI ÖZELLİKLERİ - Aileye
bağımlı, - Çocuksu, - Ruhsal organizasyonunu sağlıklı olarak
tamamlamamış, - Çocukluk çağından kalma korkuları olanlar, - Gebe kalma korkuları
yaşayanlar, - Cinselliğe bakışın tutucu olduğu çevrelerde
yaşayanlar.
VAJİNİSMUS HAMİLELİK İÇİN ENGEL MİDİR? Vajinismus
yalnızca cinsel birleşmeye engeldir. Vajen ağzına dökülen spermlerin yüzme kabiliyeti sonucunda
gebelik oluşabilir. Ancak hamilelik şansı normale göre azdır. Evliliklerdeki tek amacın çocuk sahibi
olmak olmadığını ve mutlu bir evlilik için sağlıklı bir cinsel yaşamın ne denli önemli olduğunu da
hatırlamak gerekir.
10 KADINDAN 1’İ VAJİNİSMUS Cinsel Eğitim Tedavi ve
Araştırma Derneği CETAD’ın yaptığı ve Türkiye’de ilk kez vajinusmusun sorulduğu
araştırma sonuçlarına göre Batı toplumlarında görülme sıklığı yüzde 1 olan vajinismus,
Türkiye’de her 10 kadından birinin sorunu!
İşte, vajinismus ile ilgili gizli
gerçekler: - Ülkemizde cinsel sorunla başvuru yapan kadınların en büyük grubu vajinismus hastası.
- Bu problemi yaşayan çiftler, dertlerini kimseye anlatamadıkları için uzman yardımı almakta çok
geç kalıyorlar. - Vajinismusu olan kadınların bazıları kalın kızlık zarının var olduğuna
inanırlar. Kızlık zarının kalınlığı kadınların düşündüğü gibi kalın bir etten duvar demek değil,
açıklığın biraz daha az olması demektir. - Vajinismus problemi yaşayan kadınlar genelde detaycı
ve eğitimli kadınlardır. Bu kişilik yapıları da problemi körükleyen etmenlerden biridir. -
Vajinismuslu kadınların yüzde 57'si kocalarını bu konuda düşünceli ve kendilerine yardımcı, yüzde
15'i öfkeli ve saldırgan, yüzde 28'i tepkisiz olarak değerlendirmektedir. - Vajinismuslu
kadınlar genellikle giriş dışındaki cinsel aktivitelerden oldukça zevk alırlar ve ön sevişmeyle
orgazm olabilirler. - Vajinismuslu çiftler bu problemin yalnızca kendilerinde var olan, garip
bir sorun olduğunu düşünerek hekime başvurmazlar. - Vajinismus sadece cinsel ilişkiye değil,
muayene ve tampon gibi bazı durumlara da müsaade etmez. - Hemen bütün yaş grubundaki kadınları
etkileyebilir. - Vajinismusda yeterli istek veya ıslaklığın sağlanamaması söz konusu değildir.
- Vajinismuslu hastalar genellikle etraftan yapılan çocuk baskıları nedeni ile bir doktora
başvururlar. - Bazen vajinismus bir koruma davranışı olarak ortaya çıkabilir. Daha önceki
deneyimlerinde incitilmiş kadınlarda, cinsel ilişkiden kaçmak amacı ile vajina kaslarının kasılması
ortaya çıkabilir.
Yurtdışında vajinismus vakalarına oldukça az rastlanmasının temel
nedenlerinden birisi cinsel eğitimin bu ülkelerde çocuk ve erişkin gelişimine paralel olarak
bilimsel olarak verilmesi gerçeğidir. Genç kızlarımıza kesinlikle evllilik öncesi veya gelişim
aşamasında cinsel sağlık ve eğitim verilmesi bu tür sorunların daha az yaşanmasını
sağlayacaktır.
VAJİNİSMUS CİNSEL SOĞUKLUK
MUDUR? İkisi de birbirinden farklı şeylerdir. Cinsel soğuklukta da ayıp ve günah duygusu
ön planda olmasına karşın, temel sorun “cinsel ilişkiden zevk almama” biçiminde kendini
gösterir. Oysa, vaginismusta genelde cinsel ilişkiye girmede isteksizlik yoktur ve ilişki sırasında
zarar görme duygusu ön plandadır. Vajinismuslu kadında sevişme sırasında cinsel arzu ve vajende
ıslanma mevcuttur ama istense de cinsel birleşme
başarılamaz.
ÇÖZÜM = TEDAVİ Vajinismus
tedavisini uygulayacak ekibin vajinismus konusunda kesinlikle eğitimli ve deneyimli olması gerekir.
Vajinismus tedavisinde başarı sağlanamaması eşlerin güveninin iyiden iyiye kırılmasına ve
isteklerinin ortadan kalkmasına neden olabilir ve cinsel yaşamının evlilik içi sonlanmasına,
cinselliği reddetme gibi daha da karışık sonuçlara neden olabilir.
Egzersiz ve diğer
aşamalarda doğal olmayan herhangi bir araç önerilmiyor. Uygulanan bu tür yöntemler veya benzeri
materyaller hastada olumsuz çağrışımlara neden olabiliyor. Dolayısı ile tedavi aşamalarını reddine
neden olabilmektedir. Hastaya uygun planlanan cinsel terapi metodları iyileşmeyi sağlayan başarılı
bir tedavi yöntemi.
Bilinç altındaki gereksiz korkuları yenmek için kadının ve erkeğin
rahatlatılması, gevşemesi, heyecan ve korkuları yatıştıracak ruhsal bir ortam oluşturulması için
uygun psikolojik destek
sağlanmalıdır.
EŞLERİN BİRLİKTE KATILIMI
ÖNEMLİ Vajinismus tedavisinde genellikle kişiye özel terapi programları ve gerekli
egzersizler uygulanıyor. Bu terapiler bazen hastanın kendisi gibi olan diğer kişilerle birlikte
rahatlamasını sağlayan grup terapisi ya da eşleri ile birlikte uygulanan terapiler şeklinde
ilerleyebiliyor.
Terapiye eşlerin tam katılımı ve karşılıklı anlayış içerisinde olmaları
tedaviyi kısaltacaktır. Hasta ve eş için oldukça sıkıntılı bir durum olan vajinismus vakalarında
rahatsızlık, eşin duyarlı ve paylaşımcı yaklaşımı ile aile içerisinde yıllarca saklı kalabilmekte ve
çiftin bir süre sonra cinselliğe duyarsızlaşmasına yönelerek cinsel soğukluk ve duyarsızlığa varan
başka problemlere de neden
olmaktadır.
TEDAVİDE CERRAHİ
YÖNTEMLER Cerrahi müdahele, problem yarattığı düşünülen kızlık zarının
kesilerek açılması yöntemidir. Bu yöntem, tıbben kabul görmeyen bir düşüncedir. Bu operasyonda
yapılan kızlık zarının yırtılarak kesilmesi işlemidir.
Vajinismus sorunu yaşayan
kadınların da bildiği gibi ilişkiye girme denemelerinde kızlık zarına kadar gelinememekte, hatta
kadın bacaklarını dahi kontrol edememektedir. Böyle bir durumda kızlık zarının alınması çözümde çok
etkili değildir. Kızlık zarının kalınlığı genel olarak birbirine çok yakındır. Yani normal bir
ilişkiyi engelleyecek yapısal bir anotomik bir bozukluk sonucu ile vajinismus gibi bir rahatsızlığa
neden olması imkansızdır. Bu hastalarda sorun zarın yapısında değil hastanın bilinçaltındadır.
Hastaya yardımcı olmak adına yapılan cerrahi müdehale işe yaramaz ise (ki çoğu zaman işe yaramaz)
hastanın psikolojisini daha da olumsuz
etkilemektedir.