Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Yazı Boyutu:

YENİDOĞAN YAZI DİZİSİ

PREMATÜRE BEBEKLERDE YENİDOĞAN DÖNEMİ

PREMATÜRE BEBEKLERDE YENİDOĞAN DÖNEMİ

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Filiz Bakar, bağışıklık sistemleri gelişmeden doğan prematüre bebeklerin ilk 6 ay çok dikkatli bakım gerektirdiğini söylüyor.


Normal gebelik 38-42 hafta arası içinde tanımlanır. 37 hafta ve altında doğan bebekler prematüre bebeklerdir ve özel bakım gerektirirler. Özellikle 32 haftanın altında doğan ileri derecede prematüre bebekler asıl sorunlu grubu oluştururlar. Günümüzde yardımcı üreme tekniklerinin artmasıyla beraber çoğul doğumlar ve buna paralel olarak prematüre bebeklerin sayısında artış vardır.

PREMATÜRE BEBEKLERİN İLK BAKIMI NASIL OLMALIDIR?
Bebek anne karnında sabit ısıda, steril, dış ortama göre daha az gürültülü, karanlık, güvenli bir ortamda yaşar. Doğum olayı ile bebek ısısı çok farklı, steril olmayan, gürültülü, çok aydınlık ve güvensiz bir ortama gelir. Zamanında doğan bebekler kurulanarak, giydirilerek, annesinin göğsüne verilerek güvenli ve sıcak bir ortam sağlanır. Bebek kısa sürede bu yeni ortama uyum sağlar. Ancak zamanından önce doğan bebekler doğar doğmaz birtakım girişimlere maruz kalırlar, annenin güvenli ortamından uzaklaştırılmaları gerekir. Erken doğuma bağlı birtakım sistemleri iyi gelişmemiş olduğu için yeni ortama uyum sağlamakta güçlük çekerler. Bu bebekler, anne rahmine benzer bir ortam olan kuvözlerde bakılırlar. Kuvöz içi bebek için ideal ısıda ısıtılır, ısı kaybını önlemek için istenilen düzeyde nem sağlanır. Bebek dış ortamdan ayrı tutularak, özel filtrelerden geçirilmiş hava verilerek daha steril bir ortam sağlanır. Kuvöz içinde bebeğe gereksinim duyacağı miktarda ayarlanmış oksijen verilebilir. Bebek için gürültünün en aza indirildiği izole bir ortam sağlanmış olur. Gerektiğinde kuvöz üzeri kapatılarak karanlık bir ortam sağlanır. Böylece bebek iyileşene kadar anne rahmine benzeyen bu ortamda tüm bakımları ve tedavileri bebeğe en az zarar verecek şekilde sağlanmış olur.

Yoğun bakım ünitesinde yatışları süresince bu bebeklerde akciğerlerin iyi gelişememesine bağlı solunum sıkıntısı, solunum durması, ısının korunmasında sorunlar, enfeksiyonlar, beslenme sorunları, kan şekeri düşüklüğü, sarılık, beyin kanaması, kansızlık, bağırsak kangreni, prematüre retinopatisi denen körlüğe kadar gidebilen göz sorunları olabilir. Bu sorunlara yönelik tedavileri yapılır. Yoğun bakım ünitesinde uzunca bir süre yatan, bu sorunları başarı ile atlatan, emerek beslenebilen, solunum desteğine gereksinim duymayan bebekler taburcu edilirler.

HASTANEDEN ÇIKINCA...
Prematüre bebeklerin taburcu edilip evlerine gönderilmesi tüm sorunlarının bittiği anlamına gelmez. Eve çıktıktan sonra da özen gösterilmesi gereklidir. Bebek hem yoğun bakımda kaldığı için hem de dirençle ilgili faktörleri eksik kaldığı için özel bakım gereklidir. Direnç faktörleri, anneden bebeğe gebeliğin son aylarında geçer. Ancak bu bebekler erken doğdukları için direnç faktörleri eksik kalır ve enfeksiyonlara karşı daha savunmasız olurlar. O nedenle bu bebeklere dokunurken el temizliği birincil önem taşımaktadır. Bu bebekleri çok kalabalık ortamlara sokmamak gerekir. Bu arada bebeği korurken aşırıya da kaçmamak gerekir. Bebeği sürekli evde kapalı tutmak da önerilmez. Özellikle ılıman havada temiz havaya çıkarılmaları ve güneş almaları çok önemlidir.

PREMATÜRE BEBEKLER İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN DÖNEM NE KADARDIR?
Prematüre bebekler genellikle 34-35 haftalık olduklarında taburcu edilirler. Prematüre bebeklerde solunum merkezi 40-45 haftaya kadar henüz gelişimini tamamlayamadığı için apne dediğimiz solunum durmaları olabilir. Bu nedenle riskli bebeklere evde apne yatakları önerilir. Bebekler genellikle ortalama 6-7 aylıktan itibaren kendi savunma faktörlerini oluşturmaya başlarlar. Enfeksiyonlar açısından ilk 6-7 ay hatta ilk 1 yıl özel dikkat gerektirir.

ERKEN DOĞAN BEBEKLERİN BESLENMELERİ NASIL OLMALI?
Prematüre bebeklerin taburcu olduktan sonra erken ve doğru beslenme desteği alması, uzun dönem normal büyüme ve gelişmelerinde belirleyici olur. En ideal besin anne sütüdür. Anne sütü yeterli miktarda ise bu bebeklerin anne sütü ile beslenmeleri tercih edilmelidir. Ancak prematüre bebeklerin besin gereksinimleri daha fazla olduğundan bebeğin tartı alım izlemine göre gerekli durumlarda anne sütü güçlendiricileri ile anne sütü desteklenir. Anne sütü yeterli miktarda değilse, prematüre bebekler için özel formül mamalar kullanılabilir.

Prematüre bebeğin hastaneden taburcu olması için; solunumunun yeterli ve düzenli olması, oda sıcaklığında vücut ısısını koruyabilmesi, anne memesinden veya biberonla yeterli beslenebilmesi ve kilo almaya başlaması şarttır.

Bebek hastaneden ayrılmak için hazır olduğunda annenin de bebeğin bakımı için gerekli eğitimi doktoru ve yenidoğan ekibinden almış olması ve kendini hazır hissetmesi gerekir. Eğer anne henüz kendine güvenemiyorsa, bebeğin taburcu edilmesi ertelenir.

Prematüre bebeklerde enfeksiyon, apne (solunum durması), aspirasyon (besinlerin solunum yoluna kaçması) gibi sorunlar çok daha sık gözlendiğinden aile bireylerinin sağlık görevlilerine 24 saat ulaşabilecekleri telefon numaraları verilmeli, solunum durması durumunda uygulayacakları ilkyardım desteği öğretilmelidir.

DÜZELTİLMİŞ YAŞ NE DEMEK?
Prematüre doğan bebeklerin 2 doğum günü vardır; biri doğdukları gün, diğeri ise doğmaları beklenen gün. Prematüre bebeklerin gelişimi doğmaları beklenen tarihe göre takip edilir ve buna düzeltilmiş yaş denir. Örnekleyecek olursak; 32 haftalık doğan bir bebek, 8 hafta erken doğmuş demektir (normal hamilelik süresi 40 haftadır). Bu bebek 3 aylık olduğunda, 8 hafta erken doğduğu için düzeltilmiş yaşı 1 aydır ve bu bebeğin gelişimi 1 aylık bebeğe göre değerlendirilir.

Prematüre bebekler en geç 2 yaşına kadar normal bebeklerle aralarındaki açığı kapatırlar. 2 yaşına kadar prematürelerin hem fizik hem motor gelişimlerinin değerlendirilmesinde düzeltilmiş yaş kullanılır.


 

BU YAZI DİZİSİNİN DİĞER BAŞLIKLARI İÇİN TIKLAYINIZ

DİZİ & ARAŞTIRMA BÖLÜMÜNÜN DİĞER KONULARI

Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.