ÜYE OL | ŞİFREMİ UNUTTUM

Beslenmenin en önemli olduğu dönemlerden biri olan hamilelikte, annenin fizyolojik gereksinimleri karşılanırken, bebeğin gelişimi için de enerji ve besin öğelerinin tam olarak karşılanması gerekiyor. Beslenme ve Diyet Uzmanı. Ayşe Korkmaz hamilelik döneminde aşırı beslenmenin, yetersiz beslenme kadar zarar verdiği konusunda anne adaylarını uyarıyor.

Çocukların sağlıklı olarak dünyaya gelmesi için, annelerin hamilelik ve emzirme dönemlerinde yeterli ve dengeli beslenmesi, sağlığını koruması gerekir. Gebelikte aşırı beslenmenin, yetersiz beslenme kadar zarar verdiği de unutulmamalıdır. Amaç annenin fizyolojik gereksinimlerini karşılayarak besin öğelerini dengede tutmak, fetusun normal büyümesini ve salgılanan sütün gerektirdiği enerji ve besin öğelerini tam olarak karşılamaktır. Gebeliğiniz boyunca beslenmeniz doğacak bebeğinizin sağlığı, büyümesi ve gelişiminin yeterliliği ile doğrudan ilgilidir.

GEBELİKTE KİLO ARTIŞI
Gebelikte enerji ve besin öğeleri gereksinimi artar. Artış miktarı annenin fizyolojik durumuna, yaşadığı iklime, ısıya, beslenme ve fiziksel aktivite durumuna bağlı olarak değişir.

Gebe kalmadan önce şişman olan kişilerde bazı sorunlar ortaya çıkabilir:
• Hipertansiyon
• Şeker hastalığı (Gestasyonel Diyabet)
• Kalp-damar hastalıkları
• Doğumun zor olması, vb.

Gebelikte kilo artışının izlenmesi önemlidir. Gebelik öncesi kilo artışı, fizyolojik farklılıklara ve beslenme durumuna bağlı olarak değişebilir.

ENERJİ VE BESİN ÖĞELERİ GEREKSİNİMİ Enerji: Gebelik döneminde günlük enerjinin yeterli miktarda alınması çok önemlidir. Çünkü anne adayının kendi vücut fonksiyonları ve bebeğin gelişmesi için gereken enerjiyi alması gerekir. Protein: Günlük enerjinin yüzde 12-15’i proteinlerden sağlanmalıdır. Alınan proteinlerin yüzde 60’ı biyolojik değeri yüksek olan besinlerden alınmalıdır. Hayvansal kaynaklı proteinlerin vücut tarafından kullanılabilirliği bitkisel kaynaklı proteinlerden daha yüksektir. Yağ: Günlük alınması gereken enerjinin yüzde 25-30’unu yağ oluşturmalıdır. Özellikle doymamış yağ asitleri içeren bitkisel yağlar tercih edilmelidir. Karbonhidrat: Günlük alınan enerjinin ortalama yüzde 55-60’ını karbonhidratlar oluşturmalıdır. Tüketilen karbonhidratın cinsi kadar miktarının da çok önemli olduğu unutulmamalıdır. Basit karbonhidrat olarak nitelendirilen şeker, tatlılar, bal, vb. besinlerin aşırı tüketiminden uzak durulmalı, bunların yerine kaliteli karbonhidrat besinlerini tüketmeye özen gösterilmelidir.

GEBELİKTE GÖRÜLEN, BESLENMEYE BAĞLI SAĞLIK SORUNLARI
Anemi: Anemi, ülkemizdeki önemli sağlık sorunlarından biridir. Özellikle demir ve folik asit yetersizliğine bağlı olarak oluşan türleri daha sık görülür. Bu hastalıktan uzak durmak için iyi beslenmek önemlidir. C vitamini demir emilimini arttıran bir vitamindir. Yemeklerle birlikte C vitamini yönünden zengin gıdalar alınmalıdır.

Kemik dokusunun zarar görmesi (Osteomalasia): Anne adayı, kemik dokusunun yapısı ve sağlığı için gerekli olan kalsiyum, fosfor gibi mineralleri tüketmezse, ayrıca D vitamini kaynağı olan güneş ışığından yararlanamazsa, kemiklerden kalsiyum ve fosfor çekilir. Bunun sonucu olarak da kemik dokusu bozulur.

Toksemi: Yetersiz ve dengesiz beslenen kadınlarda protein kaybına bağlı olarak, özellikle bacaklarda ödem oluşmaya başlar. Bu duruma gebelik toksemisi denir. Anne adayının protein, vitamin ve mineraller yönünden zengin, tuzsuz bir diyet uygulaması gerekebilir.
Kabızlık: Günlük beslenmede posalı yiyeceklerin ve sıvının yeterince tüketilmemesi, dengesiz beslenme ve hareket azlığı gibi nedenlerin yanı sıra, bazı gebelik hormonlarının bağırsak hareketlerini azaltıcı etkileri ile de gebelikte kabızlık görülebilir. Bu durumda anne adayı, özellike posa açısından zengin olan gıdaları yeterli miktarda tüketmeli fakat aşırıya kaçmamalıdır. Aşırı posa alımı bazı vitaminlerin ve minerallerin emilimini azaltıcı etki yaratabilir.

EMZİRME DÖNEMİNDE BESLENMENİN ÖNEMİ Emzirme döneminde salgılanan süt, annenin aldığı besinlerle sağlanır. Süt için gerekli olan besinler, annenin kendi gereksinimine ek sayılmalıdır. Bu nedenle emzirme döneminde: • Annenin besin depolarını dengede tutarak sağlığını koruması, • Salgılanan sütün yeterliliğini ve verimliliğini arttırması, dolayısıyla bebeğin normal büyüme ve gelişmesini sağlaması gerekir. Emzirme döneminde anne, pek çok besine daha fazla gereksinim duyar. Bu gereksinimin karşılanması, süt salgısının verimliliği kadar annenin sağlığı için de önemlidir. Emziren annenin enerji ihtiyacının yanında özellikle protein, kalsiyum, demir ve sıvı gereksinimi de artar. Emzirme döneminin ilk günlerinde sütün artması için annenin iyi beslenmesi, stresten uzak ve iyi dinlenmiş olması, bebeğini sık aralıklarla emzirmesi gerekir.

BESLENME ÖNERİLERİ:
• Gebelik ve emzirme döneminde kaliteli beslenmek çok  önemlidir. Besin grupları gün içinde yeterli ve dengeli  şekilde alınmalıdır.
• Günlük vitamin ve mineral ihtiyacı her iki dönem için de çok önemlidir. Örneğin, kalsiyum ihtiyacı hem gebelikte hem de emzirme döneminde önem taşır. Yetersiz alımı sonucunda annenin kemiklerinden kalsiyum çekilmesi (osteomalasia) meydana gelebilir.
• Gebeliğin ilk 3 ayında anne adayında mide bulantıları görülebilir. Bu dönemlerde çok fazla sıvı ve yağlı gıdalar alınmamalıdır. Kuru ve mideyi rahatlatacak tuzlu gıdalar tüketilebilir.
• Emzirme döneminde özellikle sıvı tüketimine önem verilmelidir. Gün içinde yaklaşık 3 litre sıvı tüketilebilir. Sıvı olarak; su, taze sıkılmış meyve suları, komposto, çorbalar, vb. alınabilir.
• Gaz problemi yaşanıyorsa, özellikle rahatsızlık veren besinleri belirledikten sonra (örneğin yoğurt, asitli meyve, kuru baklagiller, lahanagiller, vb.) onların yerine aynı değerde olan başka besinler tüketilebilir.
• Tatlı yemek istiyorsa, mutlaka besin değeri yüksek olan sütlü veya meyveli tatlılar tercih edilmelidir.

 

DİKKAT! • Gebelik ve emzirme dönemi boyunca alkol ve sigara kullanmak sakıncalıdır! Çay ve kahve tüketilecekse, öğünlerle birlikte değil, öğün aralarında açık olarak tüketilmelidir. • Emziren annelerin ayda 2 kilogramdan fazla kaybetmesi sakıncalıdır. Unutmayın, anne sütü miktarının yeterli olması ve sütünüzün kalitesi, bebeğiniz için çok büyük önem taşır.