Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Türkiye'nin en iyi ebeveyn sitesi
Yazı Boyutu:

HAMİLELİKTE İLAÇ KULLANIMI

HAMİLELİKTE İLAÇ KULLANIMI

Hamilelik boyunca anne adaylarının birçok etkene normalden çok daha fazla dikkat etmeleri gerekiyor. Türk-Alman Jinekoloji Eğitim, Araştırma ve Hizmet Vakfı Başkanı Prof. Dr. Cihat Ünlü, gebelik sırasında gereksiz ilaç kullanımından kaçınılması, ilaç kullanımının hekim bilgisinde ve tıbbi açıdan gerekli olduğunda alınması gerektiği konusunda anne adaylarını uyarıyor.


Gebelik öncesinde ve gebelik süresince anne adayı ve bebeğin sağlıklı olması ve bazı hastalıklardan korunması için kimi ilaçların alınması gerekir. Bu açıdan folik asit ve demir ilaçları önemlidir.

Özellikle nöral tüp defekti olarak bilinen beyin ve omurilik açıklığı ile kendini gösteren bozuklukların önlenebilmesi için kullanılan folik asit takviyesi, gebelik düşünülmesinden 3 ay önce kullanılmaya başlanmalıdır.

Gebelik süresinde vücutta birçok fizyolojik değişiklikler meydana gelir. Bu süreç zarfında annenin diyetlerle aldığı demir her zaman yeterli olmadığı için, dışarıdan hekim kontrolünde demir takviyesi yapılması gerekir.

HANGİ HASTALIKLAR GEBELİKTEN ÖNCE KONTROL ALTINA ALINMALI?
Bazı hastalıklar tedavi edilmeden veya kronik olan hastalıklar kontrol altına alınmadan gebelik gelişmesi halinde anne adayı ile fetusun sağlığı tehlikeye girirer. Fetusta yapısal ve mental bozukluklar, gelişme kısıtlaması, erken doğum gibi komplikasyonlar görülebileceği gibi bazı hastalıklar da anne ve fetusun yaşamını ileri derecede tehlikeye sokabilir. Tiroid hormonunun az salınması (hipotiroidi), kronik tansiyon hastalığı olan olgular, şeker hastaları, kalp hastalığı olan veya psikiyatrik sorunları olan olgular, ilgi branşlarla birlikte gebelik oluşmadan önce tedavi edilmelidir. Kronik hastalıklar da gebelikten önce mutlaka kontrol altına alınmalıdır.

Herhangi hastalık nedeni ile devamlı ilaç kullanan hastalar ise, hamile kalmadan önce doktorlarına danışarak, ilaçlarını gebelikte zararı olmayan ilaç kategorisindeki ilaçlarla değiştirilmeliler.

“PARASETAMOL” İÇEREN AĞRI KESİCİLER TERCİH EDİLMELİ
Sık kullanılan ilaç arasında yer alan ağrı kesicilerin de gebelik sürecinde kullanımına dikkat edilmesi ve bu konuda mutlaka hekime danışılması önemlidir. Gebelik sırasında herhangi bir nedenle ağrı kesici kullanılması gerektiğinde “parasetamol” içeren ağrı kesicilerin tercih edilmesi yerinde olur.


GEBELİK ZEHİRLENMESİ HAYATİ SONUÇLAR DOĞRABİLİR
Kimi zaman baş ağrısı, gebelik zehirlenmesinin bir ön belirtisi olabiliyor. Gebelik zehirlenmesi halinde anne adayında, yüksek tansiyon, göz kapaklarında ayak ve ayak bileklerinde ödem, baş ağrısı, kulaklarda uğultu, bulanık görme, şiddetli bulantı ve kusma görülebilir. Vücutta su ve tuz tutulması ile karşılaşılan bu durumda hemen tedaviye başlanmadığında bebek kaybedilebilir.

Ayrıca, diğer ağrı kesicilerin çoğunda bulunan bazı maddeler de bebeğin amniyon sıvısında azalmaya neden olabilir. Fetusta gelişim kısıtlaması ve belli haftalardan sonra da fetal kalpte istenmeyen etkiler görülebilir.

HANGİ İLAÇLAR GEBELİKTE KULLANILMAMALI?
Prof. Dr. Ünlü’nün verdiği bilgiye göre, Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), ilaçları 4 kategoride ele alıyor:
-  A katagorisini, gebeliğin birinci, ikinci ve üçüncü döneminde kullanıldığında bir sorun oluşturmadığı gözlenen ilaçlar oluşturuyor. Örneğin, tiroid ilacı “levotiroksin” buna örnek gösteriliyor.

-  B kategorisi, hayvan deneylerinde herhangi bir zararı gösterilmemiş ilaçlardan oluşuyor. Penisilinler, sefalosporin tipi antibiyotikler bunlar arasında yer alıyor.

-  C kategorisi, hayvan deneylerinde bebekte yapısal bozukluk yaratabilen “teratojenik” yan etkiler gözlenen, insanlar üzerinde tam çalışma bulunmayan veya yeterli hayvan ve insan deneyleri olmayan ilaçları kapsıyor.

-  D kategorisini de gebelikte kullanıldığında zararlı etkileri gözlenlenmiş ilaçlar oluşturuyor. Fenitoin, karbamazepin, valproik asit, lityum bu gruptaki ilaçlar arasında yer alıyor.

Kategori X ise, hamilelik sırasında kullanılması kesinlikle yasak olan ilaçları içeriyor.


BUNLARA DİKKAT...
Öte yandan, birçok “östrojen” içeren ilaçlar fetal gelişimi olumsuz etkilemiyor. Örneğin kişi, gebe kaldığını bilmeden doğum kontrol hapları kullanmış olabiliyor, ancak bunun fetus üzerine olumsuz etkileri olmadığı biliniyor. Ama “Dietilstilbestron”' olarak bilinen “sentetik östrojen” genital organlarda bozukluk ve tümöre yatkınlığa neden olabiliyor.

Hayvan deneylerinde bebekte yapısal bozukluk yaratabilen, insanlar üzerinde tam çalışma bulunmayan veya yeterli hayvan ve insan deneyleri olmayan ilaçlar arasında psikiyatride kullanılan “Lityum” bulunuyor. Lityum içerikli ilaçlar, kalp büyümesi, nabız sayısının normalden az olmasına (bradikardi), tiroksin hormonunun azlığı (hipotiroidizm) gibi sorunlara yol açabiliyor.

Talidomid içerikli ilaçlar, gebelerde kol ve bacaklarda, kalpte, kulakta bazı sorunlara neden olabiliyor.

Yüksek dozda Vitamin A ise, bebekte fetal hasara yol açıyor. Günlük dozun 5 bin üniteyi geçmemesi gerekiyor.

Warfarin içerikli ilaçların gebeliğin 8. ve 9. haftalarında kullanılması halinde, yüzde ve omurgada anormallik ve kıkırdak yapılarda bozukluk ortaya çıkabiliyor. Daha sonraki dönemlerde kullanılması durumunda da santral sinir sistemi anormallikleri görülebiliyor.

Valproik asit etkili ilaçların kullanılmasında, iskelet anomalileri, sinir sistemi anomalileri ve gelişim kısıtlaması görülebiliyor.

Fenitoin içerikli ilaçların tüketilmesi halinde de yüz anomalileri, büyüme kısıtlaması, yarık damak ve iskelet sistemi anomalileri görülebiliyor.

 

GEREKSİZ İLAÇ KULLANIMINDAN KAÇINMAK İÇİN...
-  Gereksiz ilaç kullanımından kaçınılması için, gebenin özellikle kendisini çok yormaması, aşırı sıcaktan, soğuktan, açlıktan ve aşırı beslenmeden kendisini koruması gerekiyor.

-  Devamlı ayakta duran anne adayının, ara ara dinlenmesi veya aynı pozisyonda oturarak çalışan kişilerin ara ara pozisyonlarını değiştirmesi küçük molalarda gezinti yapmaları öneriliyor.

-  Varise yatkınlığı olan veya devamlı ayakta kalan gebelerin de varis çorabı giymesi tavsiye ediliyor.

-  Kabızlığı önlemek açısından kepekli ekmek tüketilmesi, posalı yiyecekler yenmesi ve egzersiz yapılması öneriliyor.

-  Gebeliği sonbahar-kış aylarına denk gelen anne adaylarının, grip aşısı yaptırmaları tavsiye ediliyor.



HAMİLELİK BÖLÜMÜNÜN DİĞER KONULARI

Copyright 2007-2024 ® NETATÖLYE - Tüm hakları saklıdır. İzinsiz alıntı yapılamaz.