Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Meral Sönmezoğlu, H1N1 (domuz gribi) konusunda panik yapmadan korunma önlemleri alınması gerektiğinin altını çiziyor.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Meral Sönmezoğlu, H1N1
(domuz gribi) konusunda panik yapmadan korunma önlemleri alınması gerektiğinin altını
çiziyor.
-H1N1 (domuz gribi) ölümcül bir hastalık
mıdır? Hayır, her hastalanan ölecek diye bir yanlış inanış var. Oysa korunma önlemleri ile
gençler bir hafta 10 gün içerisinde hastalığı geçiriyorlar. Dünyadaki çalışmalardan çıkan sonuçlara
göre “bazılarında daha ağır seyredecek o hastaları erken tedaviye alın ve hastaneye yatırın.
Bazılarını ise aşı yapın” deniyor. Biz de bunu uygulamalıyız. Herkes hasta olacak diye
korkmayacağız, ama bazı grupların hastalığı geçirmemesine çalışacağız.
-Gribinin belirtileri nelerdir? Aşağıda bahsedilen belirtilerin
tümü veya bazıları varsa; • Ateş •
Öksürük • Boğaz ağrısı • Burun akıntısı
veya tıkanıklığı • Vücut ağrıları •
Başağrısı • Titreme •
Yorgunluk • İshal veya kusma
-Grip belirtileri hafif ise, acil servise başvurmak gerekli
midir? • Tıbbi danışmanlık ve yardım gereken kişiler haricinde
evde kalınmalı* • Tıbbi yardım haricinde diğer insanlarla temastan
kaçınılmalı
Grip belirtileriniz hafif ise acil servise başvurmanıza gerek yoktur. Eğer
hastalandıysanız veya hastalık belirtilerini gösteriyorsanız evde istirahat ediniz ve çevrenizdeki
kişilerden de onlara bulaştırmamak için uzak durunuz. Başkalarına bulaştırmamak için ellerinizi sık
yıkamalısınız. Dışarıya çıkmak zorunda kaldığınız durumlarda maske kullanmalısınız, öksürük ve
hapşırık durumlarında ise ağzınızı mendille kapatmalısınız. Bol sıvı alınız, besleyici gıdalar
tüketiniz ve ateş düşürücü olarak parasetamol kullanınız.
2009 H1N1 virüsü, çoğu kişide hafif
belirtiler göstermekte, ateş düşürücü dışında tıbbi ve antiviral tedaviye gerek
kalınmamaktadır.
H1N1 (domuz gribi) sırasında tıbbi
danışmanlık ve yardım gereken kişiler; • 5 yaşın altı özellikle 2
yaş altındaki çocuklar • 65 yaş üzeri yaşlılar •
Hamileler • Kronik hastalığı olan kişiler •
Kanser • Kan hastalıkları • Kronik akciğer
hastalıkları (KOAH) • Şeker hastalığı • Kalp
hastalıkları • Böbrek hastalıkları • Karaciğer
hastalıkları • Nörolojik bozukluklar •
Kas-sinir bozuklukları • Zayıflamış bağışıklık sistemi (AIDS
)
Ayrıca, sağlıklı insanlarda ciddi belirtilerin görülmesi de mümkündür.
-Hangi durumda hastaneye gidilmelidir? Grip geçirmekte olan
kişilerde aşağıdaki belirtiler görüldüğünde mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
ACİL DURUM BELİRTİLERİ
NELERDİR? Çocuklarda; • Hızlı veya zorlu nefes
alma • Mavimsi cilt rengi • Yeterli nefes
alamama • Halsizlik • Huzursuzluk,
saldırganlık ve davranış değişikliği • Belirtilerin
artması • Ateş ile beraber döküntülerin
olması
Yetişkinlerde; • Solunum zorluğu veya nefes
darlığı • Göğüste ve karında ağrı ya da basınç
hissi • Ani baş dönmesi • Sersemlik ve uyku
hali • Şiddetli ve sürekli kusma
-H1N1 (domuz gribi) tedavi eden ilaçlar var mı? Evet. Domuz gribinin tedavisi veya
bu hastalıktan korunmak için doktor kontrolünde kullanılabilecek ilaçlar mevcuttur. Bu ilaçlar
doktor tarafından önerilmedikçe, reçetesiz olarak kesinlikle kullanılmamalıdır.
-Hastalandığımızda evde ne kadar süre kalmalıyız? Yedi gün
kadar (ateş düşürücü ilaçlar almadan ateşsiz 24 saat geçene kadar) evde kalınmalıdır.
-Gripten korunmak için ne yapmalıyız? En önemlisi ve ilk
yapmamız gereken ellerimizi yıkamak ve genel sağlığımızı korumaktır. •
Yeterli uykunuzu alın, • Fiziksel olarak aktif
olun, • Stresten uzak durun, • Bol sıvı
alın, • Düzenli beslenin.
Ayrıca;
•
Grip virüsü ile bulaşmış yüzeylere dokunmayın, • Hasta olan
bireylerle temastan kaçının.
-H1N1 (domuz gribi) virüsünün
bulaşıcılık süresi nedir? • Akut başlayan belirtiler ile birlikte
yaklaşık +7 gün sürer • Kuluçka Süresi: 1–4 gün, ortalama 2
gün • Enfeksiyöz dönem: • Belirtilerden 1 gün
önce başlar, 7 gün boyunca bulaştırıcılık sürer. • Çocuklar daha uzun
süre bulaştırıcı olabilir.
-Korunmak için ne
yapmalıyız? Bulaşıcılığı önlemek için maske kullanmak ve kalabalık yerlerden kaçınmak
gerekir. Sağlığınızı korumak için (hem hasta, hem sağlıklı
bireyler): • Öksürürken ağız ve burun kapatılır
(mendille), • Ellerinizi su ve sabunla yıkayın, alkol içerikli el
dezenfantanları kullanın (özellikle öksürdükten veya aksırdıktan
sonra), • Gözlerinize, burnunuza ve ağzınıza dokunmayın, çünkü virüs bu
yolla yayılır. • Hasta kişilerle temas etmekten
kaçının, • Grip olduysanız, okul ya da işe gitmeyin, istirahat edin.
EL YIKAMA: Ellerinizi sık yıkamanız korunmanıza
yardımcı olacaktır. Ellerinizi su ve sabunla yıkayınız veya alkol içerikli el dezenfektanlarla
temizleyiniz. Ellerinizi 15 - 20 saniye su ve sabunla yıkamanız önerilir. Su ve sabun olmadığı
zaman alkol içerikli mendiller kullanılabilir.
-H1N1 (domuz
gribi) aşısı güvenli midir? Şu anda gündemdeki aşı Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Birliği
Sağlık Örgütü onay vermiş ve çok çeşitli testlerden geçirilmiştir. 240 vakada yapılan testlerde de
yan etkilerinin çok düşük olarak tespit edilmiştir. Türkiye’de kullanılan aşılar dünya da
kullanılanlarla aynı. Bir farkı yok. Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa Birliği Sağlık Örgütü onay vermiş
ve uygulamaya başlamıştır.
-Aşının felç yaptığına dair bir
söylenti var. Bu konuda yorumunuz nedir? 1970’lerde Amerika da uygulanan domuz gribi
aşısında böyle bir yan etki vardı ancak bu aşı farklı. O aşı yan etkisi olduğu için terk edilerek
başka bir aşı üretilmiş. Hatta o dönemde ABD başkanı bile yaptırmış ama sonra yan etkilerinden
dolayı durdurulmuş.
-Aşı
yaptırmak istemeyenlerle ilgili yorumunuz nedir? Biz aşılanmıyoruz demek için bütün
riskleri göze almamız lazım. Ben yaptırmak istemiyorum, ben güvenmiyorum diyerek aslında ulusal
salgın yönetimine karşı çıkılmış oluyor. Çünkü bir kişinin hasta olması demek etrafındaki 20 kişiyi
hasta etmesi ve bu zincirin de gitgide çoğalması demek. Bireysel değil, ulusal düşünmemiz gereken
bir dönemdeyiz.