Araştırmalar, boşanmış ailelerin çocuklarında ayrılığı izleyen dönemde duygusal ve davranışsal bozukluklarda artış olduğunu gösteriyor. Prof. Dr. Aysel Ekşi’nin “Ben Hasta Değilim” adlı kitabında anne baba ayrılığından hemen sonra görülen değişikliklerin, aileden aileye farklılık gösterdiğinin altı çiziliyor.
BOŞANMA, ÇOCUĞU SALDIRGANLAŞTIRABİLİYOR
Boşanma süreci ve sonrasında bazı çocuklarda evde ve okulda sosyal ilişkilerin bozulduğu gözlenirken, bazılarında yetişkinlere karşı saldırganlık, karşı gelme veya tam tersi yakınlaşma görülüyor. Özellikle erkek çocukları diğer yetişkin erkeklerden yardım ister hale geliyor ya da aşırı saldırganlaşıyor. Kızlardaysa saldırganlık sözlü ve fiziksel olarak kendini belli ediyor. Kızlarda ayrıca küstahlaşma, zaman zaman ağlama veya bağımlılık eğilimleri görülebiliyor.
ÇOCUK HANGİ YAŞTA, HANGİ TEPKİYİ VERİYOR?
Okul öncesi dönem: Bu dönemdeki çocuklar “bebekleşme” gibi geriye dönüş davranışları gösteriyor. Anne baba tarafından “başlarından atılmış” olmak endişesini taşıyorlar. Ayrılığa neden olduklarını düşünüyor, kendilerini suçlu ve sorumlu hissediyorlar. Çevredeki bütün ayrılıkların farkına varmaya ve korkmaya başlıyorlar. Uyku bozuklukları yaşıyor, huzursuz, ağlamaya hazır ve saldırgan oluyorlar. Oyundan çabuk sıkılıyorlar.
7-8 yaş: Bu yaş grubu çocukların bir kısmı depresif belirtiler gösterirken, çocukların aklı babalarının gidişinde oluyor. Açıkça acısını ortaya koyan çocuk, babasının dönmesini istediğini belirtiyor. Annenin yeniden evlenmesiyle babalarının başkasıyla yer değiştirmesinden korkuyorlar. Babanın gidişini kendilerinin terk edilişii gibi algılıyorlar. Anne babalarının yeniden birleşmesini umutla bekliyorlar. Erkek çocuklar özellikle anneye kızgın oluyor, babalarının kaybı nedeniyle anneyi suçluyorlar.
9-12 yaş: Bu yaş okul çocuklarının ayrılığa başlangıç tepkileri genellikle anne babadan birini tüm bu sorunlar için sorumlu bulmak biçiminde. Çocukların taraf tuttuğu fark ediliyor. Her iki ebeveyne veya ikisinden birine şiddetle kızgın oluyorlar. Anne babaların başkalarıyla ilişkisine karşı son derece duyarlılar. Bu yaş grubundaki çocukların okul başarıları da düşüş gösteriyor.
12 yaş ve üstü: Ayrılığa tepkilerde gençten gence büyük farklılıklar gözleniyor. Bazısı anne baba uyumsuzluğunu çok iyi bilebildikleri ve anlayabildikleri halde, onları acımasızca eleştiriyor. Kimisi de kendini başarıyla olaydan sıyırarak yeni koşullara uyum sağlıyor. Bazılarının ise hızla olgunlaştığı, aile içinde çok daha sorumlu roller yüklendiği, fakat aynı zamanda ev dışındaki etkinliklerini belirgin biçimde arttırdıkları gözleniyor.
ÇOCUKLAR BUNLARLA YÜZLEŞİYOR! - Aile birliğinin dağıldığının bilinmesi. (Küçük çocuklar için daha zor.) - Alışılmış etkinlikleri sürdürmede yeniden bir amaca sahip olabilmek. - İtilme, reddedilme duygularıyla başa çıkabilmek. Bu pek çok genç için en zor olanı... - Anne babayı affetmek. Bu bazen yıllarca sürüyor. - Boşanmanın sürekliliğini kabul etme ve ayrılık öncesi aile birliğine duyduğu özlemlerden vazgeçebilme. - Uzun süreli sevme-sevilme yeteneği kazanabilmek. Bazı gençler bu ayrılığın tüm yaşamlarını etkileyiciğine inanıyor. |
|