ÇOCUĞUN ANNE BABAYLA UYUMASI MESELESİ...

Uzman Psikolog Nilüfer Erkin
“TUZAĞA DÜŞÜP, SİZİNLE UYUMASINA İZİN VERMEYİN”
Anne ve babalar küçük yaşlarda çeşitli endişelere bağlı olarak çocuklarını yanlarında uyutmayı tercih ediyorlar, bu durum çocuklar için psikolojik problemler doğurabilir. Bebekleri dünyaya geldiğinde anneler geceleri emzirmeyi kolaylaştırmak için aynı odada hatta aynı yatakta olmayı tercih ediyorlar. Sadece meme emerken değil, uyurken de annenin sıcaklığını hissedebilmek bebekler için vazgeçilmez oluyor. Bu nedenle annelerin mümkün olduğunca çabuk bebeklerini ayrı odada yatırmaya başlamaları gerekir.

Özellikle çalışan anne babaların çocukları öğle uykularını uzatıp, ebeveynleri eve geldikten sonra onlar ile birlikte geçirecekleri zamanı arttırabilmek için gece geç saatlere kadar uyumuyorlar. Çocuklar gecenin ortasında uykudan uyanıp anne babasıyla oyun oynamak ya da onların yatağında uyumak istiyor.

GÜVENİ SÜRDÜRMEK İÇİN AYNI YATAKTA UYUMAK İSTİYORLAR
Anne babanın yanında kendini güvende hisseden çocuğun gece de bu güveni sürdürmek için aynı yatakta uyumak istemesi doğaldır. Hatta bu amaca yönelik olarak doğru olmadığı halde bazı korkular üretebilir. Karanlıktan, canavarlardan, hayaletlerden korktuğunu ifade edebilir. Ebeveyn olarak çocuğunun korkusunu dindirmek zorunluluğu ile genelde anne babalar bu tuzağa düşüp çocuğun kendileriyle yatmasına izin verebilirler. Daha sonra bu bir alışkanlık olarak devam edebilir. Özellikle okul öncesi dönemde 3-4 yaşlarında korkulu rüyalar, kabuslar, gece ağlamaları ve sıçrayarak uyanmalar genelde her çocukta rastlanabilen durumlardır.

SİZİNLE UYUMASI PROBLEMLERİ ÇÖZMEZ, PROBLEM YARATIR
Çocuğun yaşı büyüdükçe yaşanan problemlerin hiçbirinin çözümü ebeveynleri ile yatması değildir. Bazı ailelerde de birlikte uyuma talebi çocuktan gelmez. Ebeveynlerden biri eşi ile değil çocuğuyla aynı yatakta yatmayı tercih edebilmekte veya eşlerden biri işi nedeniyle belirli bir süre evin dışında olduğu zaman evdeki ebeveyn kendisi yalnız uyumak istemediğinden çocuğunu yatağına davet edebilmektedir.

Çocukların kendilerine ait bir yatakta ve ebeveynlerinin olmadığı bir odada uyumaları özellikle anne babadan bağımsızlaşabilme, cinsel gelişim ve genel kişilik gelişimi açısından zannedildiğinden çok daha önemlidir. Bazı çocuklar yatağında yalnız kalıp uykuya dalmayı tolere edemedikleri için anne babadan birinin uyuyana kadar yanlarında olmasını isterler, bazıları da kendi yatağında değil başka bir odada uykuya başlamayı tercih ederler.

Gece korkuları nedeniyle çocuk uyanıp anne babanın yanına geliyor ise yatağa kabul etmeyip onunla birlikte odasına gidip tekrar uyuyana kadar yanında olmak tercih edilmelidir. Bu uygulamalara karşın çocuğun yalnız uyumayı reddetmesi durumunda bir uzmandan destek alınması gerekir.

Uzman Psikolog-Pedagog Sinem Olcay
BEBEKKEN DE AYNI YATAKTA UYUMAYIN!
1-3 aylık dönem: Bazı anne babalar bebeklerini kendi yataklarına alırlar. Bu durumda, bebek anne babanın ritmine alışır, kalp atışı ve solunumunu onlara göre düzenlemeye başlar. Yine de, eğer anne, baba; bebeğin hareket ettiğini ya da döndüğünü fark edemeyecek kadar sesli ya da derin uyuyorsa, bebekle birlikte uyumak yerine yatağın yanına koyabilecekleri bir beşik kullanmalıdırlar. Bu, anne babanın bebeğin üzerine devrilmesi ihtimalini de ortadan kaldırır.

3-6 aylık dönem: Bebek 3 aylık olduktan sonra, anne babalar uyanık haldeyken de bebeği yatağa ya da beşiğe bırakabilirler. Anne babalar, gündüz uykusu için uyanık haldeki bebeği yatağına bırakmaya başlamalıdırlar. Zamanla, bu uygulamayı gece uykusu için de yapabilirler. Bu sırada, bebeğe bir geçiş dönemi nesnesi de verilebilir.

Not: Bu dönemde de battaniye ya da yastık gibi, uyku sırasında bebeğin gözünü ve burnunu kapatabilecek nesneleri uyku alanında bırakmayın.

En başta, anne-babalar odada kalmalı ve bebeği gözlemlemelidir. Özkontrolü başarabilen bir bebek uykuya dalmadan önce odaya bakınmak, sevdiği bir nesneyi aramak, gözlerini ovuşturmak ya da parmağını ya da emziğini emmek gibi sakinleştirici davranışlar sergileyecektir. Uyku zamanları düzenli hale gelmeye başladıkça, uykuya dalma süreci daha az çaba gerektirecektir.

SIÇRAMA VE İRKİLMELERE ÇÖZÜM...
Yerine uyum sağlamakta zorluk çeken bir bebek, vücuttaki irkilme ya da sıçrama gibi tepkiler yüzünden uykuya dalamayabilir. Bu hareketleri engellemek için anne baba bebeği düzgünce sarmalayabilir.

Bebekler ve çocuklar fazla uyaran aldıklarında, uykuya dalmaları daha uzun süre alabilir. Anne babalar, bebeklerini beslenme işleminden sonra karnı doymuş ve gevşemiş haldeyken yatırırlarsa uykuya daha çabuk dalmasına yardımcı olabilirler. Bunun yanında, anne babalar hangi aktivitelerin bebek için uyarıcı etki yarattığını bilmeli ve bu aktiviteleri bebeğin uykuya gitmesine yakın yapmamalıdır.

Uyku vaktinin sabit olması, bebek için öngörülebilir bir düzen oluşturması açısından önemlidir. Anne babalar, uyku için bebeği yatırdıktan sonra fiziksel teması azaltmalıdırlar. Eğer bebek yalnız bırakıldıktan sonra ağlıyor ya da mızmızlanıyorsa, anne baba kısa bir süreliğine beklemelidir. Gerekirse, anne baba geri dönüp bebekle konuşabilir ya da kısa bir süreliğine bebeği pışpışlayabilir.

Psikolog ve Aile Terapisti İlkim Öz
ÇOCUK ANNE BABAYLA UYUMAYA ALIŞMIŞSA NE YAPMALI?
Herhangi bir nedenden dolayı çocuğunuz sizinle yatmaya alışmış ise biraz zorlu bir süreç sizi bekliyor demektir. Belki çocuğunuzu bebekken sizinle yatmaya alıştırmadınız ama herhangi bir hastalığı sırasında ya da eşiniz şehir dışına çıktığında çocuğunuz sizinle uyumaya alışmış olabilir.

Eşler şehir dışına gittiği zamanlar anneler çocuklarını yanlarına alırlar. Çocuklar korktuğundan değil de, anneler kendi korku ve kaygıları bastırmak adına böyle bir davranışa yönelirler. Annesi ile bir iki kere yatan çocuk babası geldikten sonra da buna devam etmek ister. Eğer kararlı davranılmaz ve çocuğu üzüp kırmamak adına bu duruma devam edilirse, çocuk o andan sonra kendi yatağından anne babasının yatağına geçecektir. Geri dönüşü zor olan bu geçişin ilk zamanlar anne babayı rahatsız etmemesi de davranışın pekişmesine neden olacaktır. İlk çocukluk yıllarında çocukların sık sık hastalanmaları da anne babayla birlikte uyumaya atılan adımların başında gelir. Hatta hasta çocuk yatağa alınırken, baba çocuğun yatağına ya da kanepeye gönderilir. Gece ateşini kontrol etmek, havale geçirme kaygıları özellikle aşırı koruyucu annelerin korkuları, hastalanan çocuğun yatağa alınmasına ve sabaha kadar annesiyle birlikte yatmasına neden olur ve bunlar da anne için oldukça geçerli nedenler arasında yer alır.

Anne babayla uyumak bir alışkanlığa dönüşmüş ise, bu keyif bir süre sonra anne baba için bir azap olmaya başlar. Bu sorunu yaşamamak için önceden önlem almak birinci çözümdür. Diğer çözüm yolları ise;
- Çocuğunuz gece ağlayarak uyandığında, yanına gidip onu sakinleştirin, uyuyuncaya kadar yanında bekleyeceğinizi daha sonra kendi yatağınıza gideceğinizi ona söyleyin ve çocuğunuz susmuyor diye onu asla yatağınıza almayın.
- Çocuğunuzun yatak odasında değişiklikler yapın. Odanın şeklini değiştirmek, odanın duvarlarını onunla birlikte sevdiği renklere boyamak olumlu sonuçlar verecektir. Odasını seven ve orada kendisini huzurlu hisseden bir çocuk, yatağında rahatça uyuyacaktır.
- Eğer çocuğunuz korktuğunu söylüyorsa, odasına koyacağınız sevimli bir gece lambası ya da sarılarak yatabileceği sevdiği bir oyuncak (küçük yaş çocukları için) onun kendisini iyi hissetmesine ve korkmadan uyumasına neden olacaktır.
- Uyku saatinden önce korku filmi izlemek, evde yapılan kavgalar çocuğun psikolojisini bozar. Çocuğunuzun yanında izlediğiniz TV programları ve tartışmalarınız çocuğunuzda tedirginlik yaratacağı için bu konularda özenli olmalısınız. Her çocuk anne babasının kavgasından korkar ve kendini güvensiz hisseder.
- Eğer çocuğunuz gecenin belli bir saatinde uyanıp, sessizce yanınıza geliyorsa, onu tekrar yatağına götürün ve uyuyana kadar yanında olacağınızı söyleyin. Bunu sürekli yapmak annelere zor geldiğinden, bir süre sonra çocuklarının yanlarına gelip yatmalarına ses çıkarmazlar. Bunu yaparken zorlanırsanız eşinizden yardım isteyebilirsiniz. Bir gece eşiniz, bir gece siz bu görevi üstlenerek, çocuğunuzun sürekli kendi yatağında yatmasını sağlayabilirsiniz. Unutmayın ki, hayat paylaşmaktır.