Dünya Sağlık Örgütü (WHO), bebeklerin ilk 6 ay, su dahil hiçbir ek gıda almadan, yalnızca anne sütüyle beslenmesini, daha sonra ek gıdalara başlanarak emzirmeye 2 yaşına kadar devam edilmesini öneriyor. Buna karşın annelerin büyük çoğunluğu bebeklerine yapay yiyecek ve içecekler vermeye oldukça erken dönemlerde başlamakta ve 2 yaşından çok önce anne sütüyle beslemeyi kesmekteler.
Ülkemizde 2003 verilerine göre, ilk 3 ay sadece anne sütüyle beslenme oranı yüzde 16, ilk 6 ay sadece anne sütüyle beslenme oranı ise yüzde 10,6 olarak saptanmıştır. Ortalama emzirme süresi 14 aydır. Ancak yapılan bir diğer araştırmaya göre ise Türk annelerinin yüzde 98’inin bebeğini anne sütü ile beslediği ortaya çıkmıştır.
Anne sütünün erken kesilmesinin veya erken dönemde ek besinler verilmesinin sık rastlanan nedenleri, annelerin emzirmede güçlüklerle karşılaştıklarında nasıl davranacaklarını bilememeleri veya sütünün yetersiz olduğunu düşünmeleridir. Ayrıca yaşanan güçlükler annenin yaşam koşullarını ve emzirme sürecini örseleyecek türden olabilmektedir. Bu duruma örnek verecek olursak; yanlış emzirme tekniklerinden kaynaklanan fiziksel sorunlar, göğüsteki yapısal sorunlar, emzirmenin desteklenmemesi, annenin psikolojisini olumsuz etkileyecek türden yaklaşımlar, çalışan annelere uygun emzirme izni verilmemesi, dışarıda emzirme sıkıntıları başlıcaları olarak sayılabilir.
Abdulkadir Bozaykut (Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı): Meme Başı Çatlakları: Bu sorun daha ziyade emzirmenin ilk günlerinde ortaya çıkar. Genellikle bebeğin yanlış emzirme pozisyonunda tutulması, emzirmeden sonra meme başının kurutulmaması ve sert sütyen kulanılması gibi yanlış iş ve işlemler sonucu oluşur. O halde meme başı çatlaklarından korunmak için yukarda belirtilen hatalı tutum ve davranışları yapmamak gereklidir. Ayrıca meme başı çatlağı görüldüğünde: İçe çökük meme başı görülen annelerde alınacak tedbirler: Meme Başı Hassasiyeti ve Ağrı: Emziren annelerde en sık görülen sorunlardan biridir. Annenin ağrısı fazla olduğu vakit anne bundan olumsuz etkileneceği için süt salgısı da azalabilir. Genellikle yanlış emzirme tekniği sonucu oluşur. Ortaya çıktığı zaman: Memelerde Süt Birikmesi: Çoğunlukla emzirmenin ilk 2 haftasında görülen bu durum daha çok memelerin tam boşalmamasından kaynaklanır. Ayrıca öğün aralarının 3 saatten fazla tutulması veya bazı ender durumlarda bebeğin kuvvetli emmemesi gibi durumlarda da oluşabilir. Görüldüğü zaman: Süt Kanallarında Tıkanıklık: Bazen memelerin tam boşalamaması sonucu emziren anne göğüslerinde bir şişlik hisseder. Ayrıca göğüslerde kızarıklık ve ağrı da şişliğe refakat edebilir. Ancak üşüme, titreme ve ateş olmaz. Eğer üşüme, titreme ve ateş de olursa zaten bu tıkanıklık olmayıp mastit dediğimiz meme iltihabı olabilir. Süt kanallarındaki tıkanıklık genellikle bir müdahaleye gerek kalmadan 24-48 saat içersinde kendi kendine geriler, ancak gerilemezse bazen mastite dönüşebilir. Süt kanalı tıkanıklarında şu uygulamalar yapılabilir: Meme İltihabı (Mastit): Meme dokularındaki yaygın iltihaba mastit denir. Genellikle tek taraflıdır ancak çift taraflı da olabilir. Bakteriyel bir nedenle oluşabileceği gibi virüsler ve mantarlar tarafından da oluşabilir. Eğer kanal tıkanıklığı varsa iltihap daha kolay gelişebilir. Mastit geliştiği zaman: Meme Apsesi: Bu durum daha ziyade iyi tedavi edilmeyen mastit sonucu oluşur. O vakit antibiyotik tedavisine ilaveten cerrahi olarak absenin boşaltılması gerekir. Bazen 2-3 hafta kadar devam edebilir. Ancak uzasa bile annenin emzirme işlemine devam etmesi son derece önemlidir. Ancak ağrı nedeniyle anne emzirmekte güçlük çekerse o zaman süt bir pompayla boşaltılarak bebeğe verilir. Annenin Sütünden Kan Gelmesi: Çok nadir görülen bu durum da daha çok göğüslerinde çatlak olan annelere özgüdür. Ancak nadiren meme başı çatlağı dışında meme başı veya kanalları ile ilgili tümoral durumlarda da görülebilir. Eğer sütten kan gelme durumu ısrarlı bir şekilde devam ederse anne mutlaka bir doktora görünmelidir. Meme Başında Mantar: Özellikle ‘candida albicans’ adını taşıyan bir mantar çeşidi nemli olduğu için meme başına yerleşmeyi çok sever. Yerleşip çoğaldıktan sonra kırmızı beyaz plaklar tarzında memelerde görünür. Bazen de hiçbir belirti vermez ancak anne emzirirken batıcı veya keskin bir ağrı hisseder. Bu tip durumlarda mantar enfeksiyonlarını hatırlamak gereklidir. Mantardan şüphelenildiği zaman yapılacak işler: Ancak alınan bu tedbirlere rağmen belirtiler kaybolmazsa ilgili hekime başvurulmalıdır.” |
|