BABA, HAMİLELİK SÜRECİNİN “İZLEYİCİSİ” DEĞİL “KATILIMCISI” OLMALI!

Hamilelik döneminde sadece annenin değil, babanın da geçirdiği psikolojik sürecin önemine vurgu yapan uzmanlar, babaların sürece dahil olmalarının kendilerini bu duygu ve sorumluluğa hazırlamaları için çok önemli olduğunu söylüyorlar.

Psikolog Erdal Dede, başarılı anne baba olmanın ilk koşulunun bu sürece hazır olmaktan geçtiğini, “baba”ların ebeveynliğe alışmakta anneye oranla daha fazla zorlanabildiğini söyleyerek, hamilelik sürecinde babalardaki değişimlerle ilgili olarak bilgiler verdi:

Baba olunulacağı öğrenildiğinde ilk duygusal tepki gurur ve sevinç oluyor. Sonrasında umut ve sevincin yanı sıra sorumluluk hissiyle beraber endişe ve korku gibi birbirine zıt duygular aynı anda yaşanabiliyor, statü değişimi ve onun getirdiği onur duygusu ön plana çıkıyor.

BABAYI İHMAL ETMEYİN
Bebek beklerken geçen zaman, anne kadar olmasa da baba adayını önemli ölçüde etkileyen bir süreç. Baba adayı, kadın gibi gebeliğin biyolojik sürecini yaşamamasına rağmen, yeni rolüne uyum sağlaması için bazı psikososyal değişimler yaşıyor. Baba adayı ihmal edilirse, bu değişimler onun için daha zorlaşabiliyor.

Erkeklerin gebelik döneminde yaşadığı psikolojik süreçler: Kendi anne ve babasıyla ayrışma, bireyleşme sürecini yeniden yaşama, kendi anne, baba ve kardeşleriyle olan ilişkilerini gözden geçirme, kendisine bakış açısında değişim ve daha önce çocuk sahibi olmuş ise çocukları ile olan ilişkisini yeniden düzenleme şeklinde gerçekleşiyor.

Hamilelik sürecinde baba adaylarının öncelikli sorumluluğu, eşleri için destek rol oynamak olarak görülüyor. Bu nedenle çoğu kez ebeveyn rolü ve duyguları ihmal edilebiliyor. Kadınlar yaşadığı fiziksel heyecanları ve duyguları açık bir şekilde paylaşarak baba adayının da sürecin bir parçası olduğunu hissettirmeliler.

KORKULAR VE KAYGILAR
Baba adayı; doğacak bebeğin sağlığıyla ilgili kaygılar, bebek sahibi olmanın ekonomik durumu nasıl etkileyeceğine yönelik korku ve kaygılar, baba adayının kendisiyle ilgili olarak iş hayatını etkilenmesine yönelik kaygılar ve sosyal yaşamının kısıtlanması kaygısı ile karşılaşıyor. Erkeklerin çoğu eşinin hamilelik süreci ve babalıkla ilgili yaşadıkları korku ve kaygıları kendisine saklıyor. Çünkü, bu kaygılarla eşlerinin kaygılarını arttırmak istemiyor.

BABALARA HAMİLELİK SÜRECİNİ RAHAT GEÇİRMELERİ İÇİN ÖNERİLER
Baba adayının gebelik dönemini rahat geçirebilmesi için duygu ve düşüncelerini eşiyle paylaşması, kendi babasıyla gebelik süreci ve baba olmak hakkında hissettiklerini konuşması, yakın bir arkadaşıyla korku ve endişelerini paylaşması, başka baba ve baba adayıyla bu konularda konuşmaya çalışması, baba olma duygusunu özümsemek için kendisine zaman tanıması, hamilelik, doğum, bebek bakımı gibi konuları işleyen dergi ve kitaplar okuması ve mümkün olduğunca gebelikle ilgili kurslara katılması önerilebilir.

Baba adayının bebekle ilk iletişiminin hamilelik döneminde eşine yardımcı olmasıyla başlar ve babaya da hamileliğin her aşamasının takip etmesi tavsiye edilir. Baba adayının, gebelik sürecinde eşine psikolojik destek vermesi; bebeğin gelişimini takip etmesi, gebelik kontrollerinde eşinin yanında bulunması babalık rolüne hazırlığın önemli adımlarını oluşturur.

Baba adayının eşiyle yapabileceği aktivite olarak eşiyle duygularını konuşup paylaşması, birlikte gelecekle ilgili plan yapabilmesi, birlikte bebek eşyaları alınması, odasının hazırlaması da önerilir. Doğacak çocuğun isminin belirlenmesi, maddi durumun birlikte gözden geçirilerek değerlendirilmesi, evdeki diğer kardeşin bu sürece hazırlanması ve ev işlerinin bazılarının üstlenilmesi yerinde olur. 9 aylık gebelik sürecini izleyici olmaktan ziyade katılımcı olmak, baba adayına çok şey öğretir.

BABANIN EBEVEYN KİMLİĞİ DOĞUMDAN SONRA ÖNE ÇIKIYOR
Doğum sonrası dönemde de eşlerin ev düzeni, akrabalık ilişkileri, sosyal rolleri, beklentileri ve cinsel yaşamı değişir. Eşler arasındaki ilişki ne kadar sağlam temellere oturursa, anne baba ve çocuk ilişkisinin o kadar sağlıklı olur.

Erkeğin dünyasındaki değişimi anlayabilmek için, önce bebeğin kadının dünyasında yarattığı değişimi anlamak gerekir.

Bebeğin dünyaya gelmesiyle birlikte, babanın dünyasında önemli değişikler görülür. Baba, uykusuzluk ve yorgunluk yaşamaya başlar, günlük sorumlulukları artar, ebeveyn kimliği öne çıkar, müdahaleci akrabalara maruz kalır, kendisine daha az bakan ve daha kaygılı bir eşle karşı karşıya kalabilir, eşin cinsel ilgisinin azalmasıyla cinsel yaşam daha az aktif hale gelebilir.

ANNE KENDİNİ YORGUN VE BAKIMSIZ HİSSEDİYOR
Anne de dış görünümüyle ilgili güven kaybı yaşayabilir, anneye bağımlı bir bebekle beraber artan iş yükü ve sorumluluklar bebeğin ihtiyaçlarını karşılayamama kaygısı ile birlikte depresif durumlara yol açabilir. Az ve kalitesiz uyku ve kişisel bakımını ihmal etmek, sonuç olarak annenin kendisini yorgun ve bakımsız hissetmesine neden olur. Yoğun bebek ihtiyaçları nedeniyle kadın kimliğini unutup, anneliğe indirgeyebilir. Özellikle çalışan kadınlar, ilk aylarda kendilerini eve ve anneliğe hapis olmuş gibi hissedebilirler.

Bebeğin, anne kadar babaya da ihtiyaç duyduğunun unutulmaması gerekir. Bunun için de babanın bebekle vakit geçirmesi çok önemli. Bu hem anneye dinlenme fırsatı verecek hem de baba çocuk ilişkisini geliştirecektir.