Gerçek şu ki, tüp bebek tedavisini deneyen çiftlerin ortalama
%40-50’si ilk denemede başarılı olabilmektedir. Peki, diğer %50’lik dilimdeyseniz ne olacak? Burada,
kaçınılmaz olarak bir soru akla geliyor; ilk tüp bebek tedavisi neden tutmaz? Burada, hem tedaviyi
gerçekleştiren hekime, hem anne baba adaylarına hem de tedavinin kendisine büyük iş düşüyor. Yine
de, ilk denemede başarısız olmanız, bir sonraki denemelerde de başarısız olacağınız anlamına
gelmiyor. Çiftlerin büyük bir bölümü, tutmayan bir tüp bebek tedavisi denemesinden sonra, sorunun
çözümüne ulaştıktan sonra, ikinci denemede başarıyı elde ediyor.
Bu yazıda, tüp bebek
tedavisi olan çiftlerde, ilk denemenin neden tutmadığı ile ilgili olası nedenlere birlikte göz
atacağız...
Tüp Bebek Tedavisinde Üç Temel Faktör Önemli
Tüp bebek tedavisinde
başarısızlığın üç temel nedeni vardır. Birincisi; rahme aktarılan embriyoların yetersiz olmasıdır.
Bu, anormal bir durumdur ve hamileliğin ilerlemesini engellemektedir. Ayrıca, genetik ya da
moleküler embriyo anormalliklerinden de kaynaklanabilir.
İkinci neden; embriyonun rahim
duvarına düzgün şekilde yapışmasını önleyen altta yatan başka bir neden olmasıdır. Bunun olası
nedenlerinden biri, rahim boşluğunda çıkıntı yapan yara izi ya da polip gibi yüzeysel lezyonlardır.
Son olarak, implantasyonun başarısız sonuçlanmasına neden olabilecek immünolojik işlev
bozuklukları da tüp bebek denemesinin tutmasını engelleyebilir. Yaşın ilerlemesi ile birlikte,
embriyo yetkinliği de azalır. Bu da, ilk tüp bebek denemesinin tutmasını engelleyen faktörlerden
biri olarak karşımıza çıkmaktadır.
İlk Deneme Başarısız Olabilir
Yazının başında
da bahsettiğim gibi, tüp bebek tedavilerinde ilk denemeler başarısızlıkla sonuçlanabilir ve bu
oldukça sık görülen bir durumdur. Dünyada ve ülkemizde yaygın olarak tercih edilen yardımcı üreme
teknolojisi olan tüp bebek tedavisi, yalnızca ülkemizde yılda 100 binin üzerinde uygulanan, oldukça
popüler bir tedavi seçeneğidir.
Sonuçlar ve başarı oranları oldukça yüz güldürücü olsa da,
bazen, hatta genellikle ilk denemede sonuç olumsuz olabilir. Veriler, ilk kez tüp bebek tedavisi
olan çiftlerde başarı oranlarının %50 olduğunu gösterdiğinden, ilk denemede başarısız olduğunuzda
umutsuzluğa kapılmamanızı öneririm.
Bununla birlikte, tüp bebek tedavisinde ilk denemede,
gebelik elde edilse bile; ilk deneme sonrası elde edilen her 5 gebelikten biri düşük gibi nedenlerle
gebelik kaybı ile sonuçlanmaktadır. Bu nedenle, ilk tüp bebek denemesi sonrası doğum oranlarının %40
civarında olduğu söylenebilir. Uzmanlar, ilk deneme sonrası hayal kırıklığı yaşayıp umutsuzluğa
kapılmak yerine; bir sonraki denemede daha başarılı olmak için sürecin bir an önce başlaması
gerektiğini belirtmektedir.
Rahim Zarının Yeterince Kalınlaşmaması
Rahim zarının
yeterli kalınlıkta olmaması, embriyonun rahme transferinden sonra oraya tutunmasını ve gebeliğin
gerçekleşmesini engellediğinden, ilk tüp bebek denemesinin tutmasının altında yatan en yaygın
nedenlerden biri budur. Embriyonun tutunabilmesi ve gebeliğin devam edebilmesi için, rahim zarının
yeterli kalınlığa ulaşmış olması gerekir.
“Rahim zarı neden incelir?” diye soracak olursanız
da; daha önce geçirdiğiniz rahim ile ilgili operasyonlar, üreme sistemindeki herhangi bir problem
rahim zarının incelmesine neden olabilir. Bu gibi bir durumdan kaynaklı başarısız tüp bebek tedavisi
denemesi sonrasında, bir sonraki tedaviye başlamadan önce, rahim zarının uygun tedavi seçeneği ile
yeterli kalınlığa ulaştırılması gerekmektedir.
Yapısal Bozukluklara Dikkat
Rahim
ile ilgili herhangi bir yapısal bozukluk, tüp bebek tedavilerinin başarısızlık nedenleri arasında
yer almaktadır. Embriyo transferi gerçekleştikten sonra, tedavinin başarısız gerçekleşme nedeninin
bu olduğu anlaşıldığında, uygun şartların oluşması için yeni bir tüp bebek denemesi öncesinde varsa
mevcut polip ve miyomların alınması gerekebilir.
Embriyo Transferi Başarısız
Olabilir
Daha önce de söylediğimiz gibi, tüp bebek tedavisi uzun, maliyetli, heyecan
verici ama aynı zamanda oldukça da yorucu bir süreçtir. Bütün bir süreç düşünüldüğünde, embriyo
transferi belki de en kısa görünen ancak tedavinin aslında en önemli basamağını oluşturan süreçtir.
Bu nedenle, embriyo transferi oldukça özen gerektiren bir aşamadır.
Embriyo transferinin
gerçekleştiği sırada yaşanacak herhangi bir sorun, tedavinin başarısız sonuçlanmasına neden
olabilir. Bu nedenle, seçilen embriyoların mutlaka en kaliteli olanlardan tercih edilmesi ve en
uygun zamanda rahme transferi edilmesi önemlidir.
Özetleyecek olursak...
İlk tüp
bebek denemesinin tutmamasında öne çıkan birincil nedenler;
• Embriyodaki
genetik problemler,
• Doktorun tedavi sürecinde önerdiği ilaçların düzensiz
kullanılması ya da hastanın yanlış yönlendirilmesi,
• Embriyonun
geliştirildiği laboratuvar ortamında yaşanacak herhangi bir olumsuz durum, embriyonun rahme
tutunmasını engelleyebilir.
Bu faktörlere ek olarak, aşağıda, ilk tüp bebek denemesinin
başarısız olmasına neden olabilecek olası nedenleri de bulabilirsiniz:
• Rahim
içinde genetik olarak mevcut olan yapısal anormallikler,
• Rahim içinde
bulunan polip, miyom ya da kist gibi yüzeysel lezyonlar,
• Rahim ile ilgili
geçirilmiş önceki operasyonlar, kürtaj, rahim içindeki enfeksiyonlar da ilk tüp bebek denemesinin
tutmasını engelleyen faktörler arasında yer almaktadır.
Kaynak : Bülent Tıraş
|