ÇOCUĞUNUZA ATALETİ DEĞİL, HAREKET ÖZGÜRLÜĞÜNÜ ÖĞRETİN!

Anne karnında hareket etmeye başlayan bebeğinizin, hareket etme yeteneğini desteklemek ve hatta belli bir zeminde kurgulamak da biz anne babalara düşüyor. Düşünsenize, her hareketine çığlık atarak karşılık verdiğiniz bebeğiniz büyüyor! Ve siz bunu büyük oranda hareketlerinden anlıyorsunuz. Her türlü büyüme, gelişme sürerken; hareket etme, daha sonrasında da oyun çocuğa hayatı öğretiyor aslında.

3 aylıkken emziğini ağzına götürmeyi başaran, 11 aylıkken oyun parkından çıkıp pıtı pıtı yürüyen, 9 aylıkken karyolasının parmaklıklarını aşıp aşağıya inen bebeğiniz hareket ederek kendini ve dünyayı keşfetmek istediğinin ipuçlarını veriyor.

Bizim yapmamız gereken ise ona rahat hareket edeceği bir ortam ve hareket kabiliyetini geliştirebileceği materyaller sunmak. Tabii konsantre bir ilgi ve motivasyon sunmak da çok önemli.

Ben kızım Duru’yu 20 günlükten itibaren parklara bahçelere götürdüm, yaz-kış ona özel zaman yaratarak dışarı çıkartmadığım gün sayısı çok azdır. Çocuk hayatı gözlemleyebilmeli ve hayat evdeki hayattan ibaret olmamalı. Çocuk da her ay ve yaşta yaşına uygun bir şekilde hayata karışmalı. Hareket etmeli, hayatın devinimine dahil olmalı.
Harket o kadar önemli bir mesele ki… Bebeklik ve çocukluk çağında bize hareketli bir yaşam sunulmuşsa, biz de büyüdüğümüzde atalete kapılıp gidebilecek bir yetişkin olmayız, büyük ihtimalle… Yaprak misali savrulmayız kısaca… Kendi merkezimizde, kendimize inanarak hayallerimizi gerçeğe dönüştürmek konusunda bir çekincemiz olmaz pek… Düşünsenize, çocukken karavanla tatil yapan, dağ bayır dolaşan bir ailenin çocuğu için, büyüdüğünde de alıp başını dağlara çıkmak, ne kadar doğal olacaktır.

Bebeklerinizi alın, dağ bayır tırmanın demiyorum elbet… Ama mutlaka bebeğinizin ayına-yaşına uygun bir hareket alanı sunun önüne...  Masa sandalyesinde otururken önüne koyacağınız tahta bloklar, hatta daha küçükken oynayacağınız “Ceee” oyunu bile çok önemlidir. Çocuğa gün içinde belli bir akış sunabilmelisiniz! Şimdi meme emdik, şimdi uyuyoruz, şimdi sana masal anlatıyorum, şimdi parka gidiyoruz, şimdi yap-boz yapacağız, şimdi kurabiye yapalım, şimdi yürüyüş zamanı, şimdi saklambaç oynayalım…

Bu tarz, gündelik yaşamın içine serpiştirilmiş, hareket-oyun-aktivite önerileri ve uygulamaları çocuğa büyük kazanımlar olarak geri dönüyor. Ben bunu bizzat yaşadım… Hatta anlamaya başladığı aydan itibaren, alternatif sunun ona; parka mı gidelim, yüzmeye mi; bebeklerinle mi oynayalım, kurabiye mi yapalım, gibi…

Ama biliyor musunuz, ülkemizde ilkokul çağına kadar çocukların çoğu haftada sadece  1 gün dışarı çıkıyor, o da market alışverişi için…

Sonra da poposunu kaldıramayan yetişkinler oluveriyoruz. Atalet içinde, hareket etme kabiliyeti olmayan, her şeye üşenen, erteleyen, vazgeçen, bir türlü eyleme geçemeyen insanlar…

Ama siz, çocuğunuzun ataletin esareti olmasını istemezsiniz, biliyorum!
Bu konuya haftaya da devam edeceğim.

Hareket bereket getirir, hayatınızdan hareket eksik olmasın!

ÇOCUĞA HAREKET HALİNDE OLMAYI ÖĞRETMEK GEREK!
Hareket etmek, bebekler için de bir ihtiyaç. Bebek anne karnından itibaren hareket ederek, gelişimini sürdürüyor. Siz de bebeğinizin fiziksel, zihinsel, ruhsal ve sosyal gelişimine katkıda bulunmak istiyorsanız, ona hareket alanı yaratma konusunu çok ciddiyetle ele alın! Bakınız uzmanlar, hareketin bebeğin yaşamındaki önemi konusunda neler söylediler?

Dr. Namık Kemal Akpınar (Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı)
“ÇOCUĞA HEREKET ETME ÖZGÜRLÜĞÜ VERİN!”
“Bir cenin anne rahmine düştüğü andan itibaren annenin heyecanla beklediği ilk şey bebeğinin hareket etmeye başlamasıdır. Bunun yarattığı mutluluk tarif edilemez, ancak yaşanılır. Anne, her sabah uyandığında bebeğinin ilk hareketini merak eder, belli bir süre hareketsiz kaldığında acaba yolunda gitmeyen bir durum mu var, diye endişelenir. Anne karnındaki hareketler annenin üzüldüğü dönemlerde daha da azalır, annenin mutluluğunda daha da artar, lezzetli bir yemek sonrası bebeğin anne karnında dans ettiği bile annelerce söylenir. Gebelik süresinde bebeğin anne karnındaki hareketleri gebeliğin yolunda gittiğinin de bir göstergesidir.

Doğum sonrası bebekte hareketlilik kol, bacaklarda anlamsız hareketler şeklinde devam eder. Zamanla sinir sisteminin gelişmesi ile beraber anlamsız el-kol bacak hareketleri azalmaya başlar, zamanla üst beyin kontrolünde istemli hareketler olmaya başlar, hareket sistemindeki gelişim yukarıdan aşağıya olacak şekilde devam eder. Hareket sistemi ile gelişmenin değerlendirilmesinde sırasıyla baş kontrolünün gelişmesi, kollarla uzanma, elle tutma çalışmaları, baş parmak kontrolünün gelişmesi, destekli oturma, desteksiz oturma, emekleme, sıralama, yürüme, koşma, merdiven çıkma-inme şeklindedir. Bu gelişim basamaklarının uygun aylarda olmaya başlaması hareket sisteminin gelişmiş olduğunun göstergesidir.

İlk 6 aydaki kol-bacak hareketleri, bebeğin kakalaması ve gaz çıkışını kolaylaştıran hareketlerdir ve gereklidir. Bu hareketlerin az olmasında bebeklerde kakalama sorunları, gaz sancıları daha da fazla gözlenir.

Çocuğunuzun emekleme ye başlaması ile beraber dış dünyayı keşfetme-öğrenme turları başlar. İlk olarak etrafındaki albenisi yüksek oyuncak ve objelere uzanmaya başlar, zamanla görüş alanındaki uzak noktaları keşfetmeye başlar.  Uzanabildiği çekmeceler en çok merak noktalarıdır, oralara tutunup kalkmalar, çekmeceyi çekip içindekileri atmaya başlamaları  kendilerine sonsuz keyif verir.  Bu dönemde bebeğe geniş hareket alan sağlamak önemlidir. Fakat, ortalıkta sivri uçlu, keskin kenarlı eşyalar bulundurmayın, sehpa veya masadan sarkan örtüleri kaldırmak gerekir. Bebek yürümeye başladıktan sonra da ortamı ani hareketler ve duramaması olasılığına karşı hazırlayıp alanı genişletmeniz yerinde olacaktır. 

Hareketli bebekler aldığı besinlerin fazla olanını harcayacakları için boy ve kiloları orantılı olur, kilo fazlalığı gözlenmez. Aşırı hareketli olan bebeklerde kilo daha az bile olabilir.
Hareketli bebekler çevreyle ilgilidir, araştırmacı yönleri algılamaları daha ön planda olduğundan gelişimleri de akranlarına göre daha önde olur.

Hareketli bebekler zamanla yorulmaları sonrasında uykuya dalmaları daha hızlı olur,  uyku derinlikleri ve süresi daha fazla olur.

Yürümeye başlayan bebekler, özellikle dış ortama çıktıklarında başlarına buyruk tek başına yürümek isterler. Bebeği dış ortam tehlikelerinden koruyarak buna kontrollü izin vermek gerekir. Parka veya bahçeye çıktıklarında serbestçe davranabilmeleri gelişimleri adına çok olumludur.

Fakat, bebeğin hareket etmesine olanak tanırken, özellikle ev ve ev dışında kazalara karşı da hazırlıklı olmalıyız. Onların hareket alanlarını genişletecek önlemler almalıyız. 1,5 yaşından sonra merdiven çıkmak ve inmek isteyeceklerdir. Ellerinden uygun şekilde tutarak buna da izin vermeliyiz. Yollarda yürürken çocukları özellikle sol elimizle iç tarafta tutmalıyız. Evlerde özellikle diz boyu olan elektrik prizlerinden korumalıyız, uygun kapaklı korunaklı prizleri tercih etmeliyiz. Özellikle mutfak çekmeceleriyle oynayacaklarından orada sivri-keskin aletler bulundurmamalıyız. Alışveriş merkezlerinde, yürüyen merdivenlere tek başına bırakmamalıyız. Özellikle havuz kenarları ıslak olduğundan kayıp düşme olasılıkları da artar. Bu gibi riskli bölgelerde tek başına bırakmamalıyız ve ayaklarına uygun kaymayan ayakkabılar giymesini sağlamalıyız. Sonuçta, çocuklarımıza hareket özgürlüğü vermeliyiz, ama tedbirler ve sınırlar konusunda da hazırlıklı ve kararlı olmalıyız”