ÇOCUĞUNUZU OLDUĞU GİBİ KABUL EDİYOR MUSUNUZ?

Malum, stresin azı karar çoğu zarar. Fakat bu heyecanın tadında olması çocuğa motivasyon sağlarken; aşırısı çocuğu kitliyor, uyumunu zorlaştırıyor, hatta okul başarısını etkiliyor. Yapılan araştırmalar, erken çocukluk eğitimi alan çocukların ilk gün korkusu yaşamadıklarını ortaya koyuyor. Ama benim kızım mesela, bu yıl 4. sınıfa gideceği ve 3 yaşından beri de düzenli okul hayatı olduğu halde, okul açılmadan 1-2 gün önce tatlı bir heyecanla sarmalandı durdu. Fakat bahsettiğim tatlı heyecan! Ve çocuklarımızın heyecanını dengelemek de biz anne babalara düşüyor. Çünkü her konuda olduğu gibi bu konuda da çocuklarımız bizi aynalıyor. Bizim çocuğun okul hayatına dair kaygılarımız varsa onlar da kendi okul hayatları konusunda kaygılanıyorlar ister istemez.

Çocuk okulda ilk gün ne ile karşılaşacağını bilmiyor, daha önce okul deneyimi olsa da okulda neler değişmiş, öğretmenleri, arkadaşları onu nasıl karşılayacak merak ediyor. Merak duygusu fazlaca kabardığında da anksiyete kaçınılmaz oluyor. O yüzden her konuda çocuklara önceden onların yaşına uygun bilgilendirmelerde bulunmak sorunları en aza indiriyor.

HER ÇOCUK FARKLI VE HARİKA!
Okul konusunda ikinci en önemli konu ise, bence çocukları olduğu gibi kabul etmek! Bizler çocuklarımızı olduğu gibi kabul ediyor muyuz? Sadece anne babalar değil, eğitimcilerin de çocuğu kabul etmesi şart! Her çocuk özel ve biricik! Ve harika! İşte tam da bu noktada “her çocuk farklı öğrenir” bilgisi gündeme geliyor. Eğitim sistemimizde mutlaka olumlu gelişmeler ve değişimler de oluyor, fakat ben öğretmenlerimize çok fedakarlık düştüğü kanaatindeyim. Çok sevmeyen, kendisini adayamayacak olan bu mesleği seçmemeli! Bakıyorum, okul açılalı 2-3 hafta oluyor, veliler çağrılıyor; “Çocuğunuz falanca dersi öğrenemiyor! Destekleyin, ya da destek almasını sağlayın, deniyor.” Yahu çocuk okula öğrenmeye gidiyor, öğretecek olan da öğretmen değil mi? Ben evde neden çocuğun öğretmeni olayım ki, ben çocuğun annesiyim, babasıyım! Hayır, evde çocuklarımıza okul hayatlarıyla ilgili destek olmayalım demiyorum, ama çocuk dersin eğitimini okulda almalı. Ayrıca öğretmen, ayrıca dersane falan da olmamalı! Bunun için de çocuğa uygun öğretme şeklini öğretmenin uygulamaya koyması gerekiyor. Kısaca, çocuğa göre şerbet vermek diyebiliriz buna… “Ben dersi anlattım, anlayan anladı, anlamayanlar anlayanlardan öğrensin” metodu, hala devam ediyor ne yazık ki... Vallahi sinir oluyorum!

Bırakın dersi öğrenmeyi, bu keskin yaklaşımlar çocukları fena halde örseliyor, güvenlerini zedeliyor, onların hayat yolculuklarına çentik atıyor ki… Kimsenin buna hakkı yok! Yoksa, falanca dersi öğrenemeyecek çocuk yok zaten! Tıpkı yemek yemeyi öğrendiği gibi, tıpkı tuvaletini tuvalete yapmayı öğrendiği gibi, çocuklar kendilerine uygun yöntemlerle, kendilerine uygun zaman dilimlerinde her dersi öğrenebiliyorlar. İddia ediyorum: Her çocuk!

Ama tabii, önce çocuğu olduğu gibi kabullenmek ve ona uygun bir dil kullanmak gerekiyor. Bununla da ne anne babalar, ne de eğitimciler uğraşmak istemeyebiliyor. Ama süreç kaliteli olsun diyenler, ellerinden geleni yapıyorlar elbette... Çünkü su akar, yolunu bulur; çocuklarımız harikalar ve kendi ilgi ve yetenekleri doğrultusunda, bizlerden uygun desteklerle yollarını buluyorlar.

ÇOCUĞU ARKADAŞIYLA KIYASLAMAYIN!
Okul konusunda en önemli üçüncü konu ise, çocuğu arkadaşlarıyla kıyaslamamak! Neden? Çünkü her çocuk farklı! “Bak falanca arkadaşın hiç korkuyor mu okuldan”, ya da “Bak o  nasıl öğreniyor, senin neyin eksik?” ya da “Kafan haylazlığa çalışıyor, milletin çocukları ders çalışıyor” demeyin. Çocuğunuza uygun tatlı dili, güler yüzü, uygun yöntemi keşfedin… Evet, çocuklarımızın sorunlulukları var, ama önce biz ebeveyn ve eğitimci olmanın sorumluluğunun hakkını vererek onlara örnek olalım.

Okul konusu daha çok su kaldırır, biliyorum… Başka bir hafta okul konusuna tekrar ve tekrar girmek üzere, tüm çocuklara ve velilere harika bir eğitim yılı diliyorum. Her şey sevgi ile anlamlı ve güzel, okul hayatı da…

ÇOCUKLARIMIZ OKULA BAŞLIYOR! HAZIR MIYIZ?..

Okullar açılıyor… Ve okul denince birkaç mesele hemen göze çarpıyor; ilk gün korkusu, öğretmen ve okul seçimi, çocuk okulda öğrenebiliyor mu kaygısı… Bütün bu başlıklar sağlıklı bakış açılarıyla yaklaşılmazsa çocuğun ve ailenin yaşamını alt üst edebiliyor. Uzmanlardan küçük ipuçları alarak yeni eğitim öğretim yılına hazırlıklı başlamaya ne dersiniz?

Ailelerin yanlış tutumunun, ilköğretime başlayacak çocuklara “ayrılık acısı” yaşattığı, özellikle çocuklarını okula gönderirken anne babanın yaşadığı endişenin çocuğu olumsuz etkilediği biliniyor. Anaokulu ve ilköğretime başlamak çocuk için çok yeni ve farklı bir deneyim. İlk kez okula giden çocukların kaygılarını azaltmak için anne babalara önemli görevler düşüyor. Nasıl mı?

OKUL DEĞİL, ÖĞRETMEN SEÇİYORUZ
Öte yandan, ilköğretimde, okuldan ziyade öğretmenin seçiminin çok önemli olduğu vurgulanır. Öğretmen, sahip olduğu özelliklerle çocuğun saygısını ve güvenini kazanıp çocuğun kurallara severek ve isteyerek uyması konusunda kılavuz rolü oynar. Çocuğun, anne ve babasından sonra özdeşim yaptığı en önemli rol figürlerinden birisi sınıf öğretmenidir.

Öğretmenini seven bir çocuk daha keyifli ders çalışır ve daha iyi öğrenir. Peki iyi, hatta ideal bir öğretmen hangi özellikleri taşır?

Ömer Balıbey (Eğitimci):
“İDEAL ÖĞRETMEN NASIL OLUR?”
“Bir öğretmenin her zaman bilgisi ve sevgisi önde olmalı. Örneğin, öğrencisi çok sesli ya da içekapanık bir çocuk olabilir. Öğretmen rolünü iyi oynamalı. Öğretmenin rolünü iyi oynamamasının nedeni bilgi eksikliğidir. En önemlisi öğretmenin bilgisidir. Öğretmen sınıfta çocukların karşısına çıkarken bilgili çıkması lazım. Bugün disipline, sınıftaki karmaşıklığa baktığınız zaman bunun temelinde öğretmenin konusuna hakim olamaması, bilgisizliği yatıyor. Kimyaya, matematiğe hükmeden öğretmen; derse gelir gelmez sınıfına bilgisiyle, otoritesiyle, sevgisiyle, hakim olan öğretmen ne çocuklara karşı bir saygısızlık eder, ne de onlardan saygısızlık görür. Ayrıca öğretmen çocuğun dışarıdaki dünyasını, dışarıdaki hayatını, hayalini görmelidir. İdeal öğretmen, mesleğini seven ve bu mesleği katkısız fedakarlık içerisinde yapan öğretmendir. İdeal öğretmende zaman kavramı yoktur. Toplumla kaynaşan, çocuğun hür düşüncesine önem veren, kendisiyle barışık, çağdaş teknoloji ve bilgi okur yazarı olan, her şeyi bilen değil, her şeyi bilen öğrenci yetiştiren, öğrencilerine kitap bilgisi değil, toplumun ve çağın ihtiyaçlarına göre görsel ve deneysel tecrübelerini yansıtan, bir takım koçu olan, sanayi ve bilgi toplumunun istediği kişiyi yetiştiren kişidir.”

ÖĞRETMEN KADAR OKUL DA ÖNEMLİ!
Okul da çocuk için ikinci yuva yerine geçecek bir mekan olduğu için çocuğa güven veren, sempatik bir yer olmalıdır. Tercihen eve çok uzak olmayan bir okul idealdir.  Okulun etkin şekilde çalışan bir rehberlik ve araştırma servisinin olması, okul fobisi veya başka ruhsal sorunlarla başa çıkmada bu birimlerin desteğinin alınması gerekir.

Okulda uygulanan eğitim şeklinin hazırcılık ve ezberciliğe yönelik değil araştırma, düşünme ve öğrenmeye yönelik olması da çok önemlidir. Bu tarz bir eğitim zekanın daha da iyi gelişmesini destekler.

Okulun sağlayacağı ek sosyal faaliyetler (müzik, sanat, spor, tiyatro vb.) okula uyumu kolaylaştırır ve devam arzusunu kuvvetlendirir. İlköğretim çağı, çocuğun içindeki temel yeteneklerin keşfedileceği bir dönemdir. O nedenle, imkanları geniş bir okul çocuğun birçok sosyal faaliyetle tanışmasını sağlayarak özgüvenini destekler.

Tabii okulun reviri, yemekhanesi, tuvaletleri hijyenik şartlara uygun olmalı, ekip ve eleman donanımı yeterli olmalıdır. Bu noktada idari kadronun özellikleri de çok önemlidir. Tüm kadronun sevecen, anlayışlı olması, disiplin kurallarında tatlı-sert otorite yöntemlerinin uygulanması çocuğun iç tutarlılığının gelişmesine zemin oluşturur. Aynı zamanda idari ekip ve öğretmenlerin aileyle işbirliği içerisinde olması, çocuğun başarısı ve sorunları hakkında aileyi bilgilendiren bir anlayışa sahip olmaları önemlidir.

ÇOCUĞUM OKULA ÖĞRENMEYE GİDİYOR! AMA ÖĞRENEBİLİYOR MU?
İlk gün yaşanabilecek olası sorunlara iyi hazırlandınız, okul ve öğretmeni de kılıkırk yararak seçtiniz. Ve bu çocuk okula öğrenmeye gidiyor. “Peki öğrenebilecek mi? sorusu tüm velilerin derdidir. Çünkü çocuk okula öğrenmeye gider, bir şekilde öğrenir de ama gelin siz o süreçte yaşadığı sıkıntıyı bir de çocuğa ve ailesine sorun… Okul dönemi çok uzun bir dönem, sürecin sağlıklı ve mutlu olabilmesi için, her çocuğun farklı öğrendiğini kabul etmemiz ve çocuğun potansiyelini en üst düzeyde ortaya çıkarabilmek üzere, çocuğa uygun öğrenme şeklini bularak çocuğa o şekilde yaklaşmamız gerekiyor. Bunun için de aslında yine öğretmenlere çok iş düşüyor. Nasıl mı?

Kaynak: 99 sayfada İdeal Öğretmen-Ömer Balıbey-Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Okul Evde Başlar-Dr. Fatih Kalkınç-Fer Kitap