KAKANIN HAYATİ ÖNEMİ!

Kabızlık çocuğun gelişimini etkiliyor!
ÇOCUĞUNUZUN SAĞLIKLI BÜYÜYÜP BÜYÜMEDİĞİNİ KAKASINDAN TAKİP EDEBİLİRSİNİZ!

Kabızlık, çocukluk döneminde sık rastlanan bir sorun olmasıyla dikkat çekiyor.

Kabızlık şikayeti, pediatri polikliniklerine yapılan tüm başvuruların yüzde 3’ünde, pediatrik gastroenteroloji başvurularının ise yüzde 25’inde görülüyor. İngiltere’de yapılan bir çalışma sonucunda, okul çağındaki çocukların yüzde 34’ünün sorunu. Prof. Dr. Melih Tugay’ın (Çocuk Cerrahisi Uzmanı) psikolojik faktörlerle de direkt bağlantısı olan ve çocuğun büyüme ve gelişmesinde önem taşıyan kabızlık konusuyla ilgili görüşleri şöyle…

ÇOCUKLARDA KABIZLIK NASIL OLUŞUR?
Çocuklarda kabızlık, oldukça sık rastladığımız durumlardan bir tanesidir. Yenidoğan bebeklerden başlayıp, ileri yaşlara kadar karşımıza çıkabilir. Kabızlık terimi, aileler tarafından bazen büyük abdestin bir günden fazla yapılmaması durumu için, bazen kakasının çok sert olması nedeniyle, bazen de bu ikisinin karışımı olarak kullanılmaktadır. Yani hem üst üste günlerce kaka yapamayan, arkasından da çok sert kaka yapan ya da sadece zorlanarak kaka yaptığı için de kabızlık terimi kullanılır.

YENİDOĞANLARDA KABIZLIK SORUNU NASIL ANLAŞILIR?
Yeni doğmuş bir bebek, ilk 24-48 saat içinde kakasını yapmamışsa bu durum çocuk cerrahisini ilgilendiren bir hastalığın belirtisi olabilir. Bu gibi bir durumda, mutlaka çocuk cerrahının hastayı değerlendirmesi ve ona göre teşhis ile tedavisini yönlendirmesi gerekir. Onun dışında her gün kakasını normal yapan, her gün tuvalete çıkan bir çocuk, ateşli hastalık ya da benzeri bir durum sonrasında üst üste kakasını yapmamaya başlayabilir ve bu kronik bir hal alabilir. Bu durumda da mutlaka bir çocuk cerrahına başvurulmalıdır.

KABIZLIK HER ZAMAN HASTALIKLARLA BAĞLANTILI MI?
Öncelikle kabızlığın bir hastalığa mı bağlı, yoksa dışkılama alışkanlığının bir şekilde bozulmasına mı bağlı olduğunun anlaşılması gerekir. Eğer altında yatan başka bir hastalık varsa, bu ortaya konduktan sonra kabızlık tedavisi yapılmalıdır. Sadece dışkılama alışkanlığının bozulması nedeniyle kabızlık söz konusuysa, bununla ilgili birtakım önlemler alınmalı ve bazı tedaviler uygulanmalıdır. Günümüzde en çok bu türden, yani dışkılama alışkanlığının bozulması nedeniyle ortaya çıkan kabızlıklar öne çıkmaktadır.

DIŞKILAMA ALIŞKANLIĞININ BOZULMASI NEDENİYLE ORTAYA ÇIKAN KABIZLIK NEDENLERİ
Bu kabızlıklar genellikle herhangi bir hastalıktan sonra ya da evde oluşan önemli bir değişiklik, yeni bir kardeş olması, taşınma, çocuğun okula başlaması gibi durumlar sonucunda ortaya çıkmaktadır. Kısacası, psikolojik faktörlerin önemi yadsınamaz. Böyle bir durumda hemen, fazla geciktirmeden bir doktora başvurup bu alışkanlığı hemen eski haline, düzenli kaka yapma durumuna getirmekte fayda vardır. Aksi takdirde, kabızlığın şiddeti giderek artar.

Normalde her gün, en az bir defa kakasını yapan bir çocuk bunu iki günde bir, üç günde bir hatta günlerce, haftalarca yapmadığı şekle dönüştürebilir. Böyle bir durumda günlerce kaka yapılmayınca, çocuğun iştahı da bozulur. Akabinde bu sorun çocuğun büyümesini, gelişmesini, kilo almasını da etkiler. Günlerce kaka yapmayan çocuklarda kaka giderek sertleşmekte, çocuk kaka yaparken büyük bir ağrı ve acı hissetmektedir. Bu sert kakanın yapılması esnasında, makatta birtakım çatlaklar oluşmaktadır. Çocuk ağrı duyduğu için, kendisini kakasını tutmaya zorlamakta ve bu bir kısır döngü şeklinde kakasını yapmadığı günlerin sayısını artırıp, kaka yapmayı bir işkence haline getirmektedir. 6 ay, 1 sene, 2 sene bu şekilde yaşayan çocuklarda, giderek kalın bağırsağın son kısmı da genişlemekte, burada kaka birikmekte ve zaman içinde bu kaka, artık çocuğu kakasını tutamaz hale getirmektedir. Yani çocuk, bir dolu kovanın sanki dolup taşması şeklinde kakasını yapmaya başlamaktadır.  Bazı çocuklar okuldaki tuvaletlerin çok pis olması nedeniyle oraya girmemek için, kakasını yapmayı geciktirmekte ve bu giderek ciddi bir kabızlık boyutuna ulaşmaktadır.

TANISI NASIL KONUR?
Günümüzde kabızlıkların yapısal bir hastalığa mı bağlı olduğu, yoksa sadece dışkılama alışkanlığının bozulmasına mı bağlı olduğu birtakım testlerle ve cihazlarla ortaya konmaktadır. Hali hazırda bu testlerin en önemlilerinden bir tanesi, anorektal manometri cihazıdır. Bu cihazla fonksiyon bozuklukları saptanmakta, böylece birçok hastalığın ayırıcı tanısı yapılmaktadır. Genellikle kalın bağırsak ve idrar torbası birbiriyle komşu olduğu için, çok ciddi kabızlık olan hastalarda idrar kaçırma sorunu da olabilmektedir. Ama bunun yanı sıra, hiç kabızlık olmadan da bir çocuk idrar kaçırma sorunuyla karşı karşıya kalabilir. Genellikle çocukların çişlerini tutmaları, yaklaşık 2-3 yaşlarında ortaya çıkar. Öncelikle büyük abdestini tutarlar, daha sonra da idrarlarını tutmaya başlarlar. Bu durumu, geceleri alt ıslatma izleyebilir. Birçok organik yani hastalığa bağlı sebebi olabildiği gibi, bunun yanı sıra hiçbir organik hastalığa bağlı olmadan da bazı çocuklar genetik olarak idrar kaçırmaya eğilimli olabilir.

TEDAVİSİ MÜMKÜN MÜ?
Bunların tedavileri mümkündür. İlaç ve alarm cihazları dediğimiz birtakım cihazlarla tedavileri günümüzde yapılmaktadır. Eğer tedavileri yapılmazsa, idrar kaçırma sorunu sürekli olarak devam edip, ciddi bir hal alabilir.